De Chinese zoekmachine Baidu

Baidu (uit te spreken als “bai-DOE”) is de meest succesvolle zoekmachine in China. Het bedrijf heeft een marktwaarde van meer dan 42 miljard dollar en beschikt over 80 procent van de totale inkomsten uit zoekmachines in China. Dat maakt hen daar vier keer zo groot als Google, dat een marktaandeel van maar 20 procent heeft.

De leidende positie van Baidu in de Chinese markt komt door een aantal factoren. Ze begrijpen wat de Chinese doelgroep wil en leveren dat. Daarnaast zijn ze ook bereid om zich te houden aan de censuurbeleid van de Chinese overheid.

Baidu betekent letterlijk 'honderde keren' en is officieel in 2000 opgericht door Robin Li, die aan Peking University computerwetenschap studeerde, en Eric Xu, een biochemicus.

Robin Li is in 1968 geboren als Li Yanhong. Zijn familie was vrij arm. Hij was de vierde uit een gezin van vijf kinderen en groeide op ten tijde van de Culturele Revolutie.

Mr. Li was zelf student tijdens de opstand van Tiananmen Square in 1989. In een interview met de New York Times vertelt hij: “China was a depressing place. I thought there was no hope.” Hij wilde China verlaten en in het buitenland verder studeren. Hij had 20 verzoeken verstuurd naar buitenlandse universiteiten: “SUNY Buffalo was the only program willing to give me a fellowship” (NYT, 2006).

Hij behaalde in 1994 zijn master diploma in de computerwetenschap en ging daarna werken bij een Amerikaans bedrijf waar hij hielp met het ontwikkelen van een software programma voor de online editie van The Wallstreet Journal.

In 1996 had Robin Li de zoekmechanisme “link analysis” ontwikkelt. Het rangschikte de populariteit van een website gebaseerd op de hoeveelheid links die het had met andere websites.

Li ging samenwerken met zijn vriend Eric Xu en hun bedrijven in Silicon Valley brachten de zakenpartners 1.2 milljoen dollar op. Met dit kapitaal gingen ze naar China, waar ze Baidu hebben opgericht in een hotelkamer in Beijing.

New York Times (17 sept. 2006)

Baidu heeft bereikt wat geen enkel ander internetbedrijf lukte: het overtreffen van Google en Yahoo in hun eigen land.

Het model van Baidu is erg succesvol en het heeft een loyale basis van gebruikers opgebouwd. Eigenaar Robin Li zegt daarover: “At the end of the day, if a user finds relevant information, they’ll come back.” (NYT, 2006)

In september 2001 begon Baidu zijn eigen website - Baidu.com - die verdacht veel op de homepage van Google leek. Baidu maakte het mogelijk om te adverteren op hun website, lang voordat de oprichters van Google daaraan wilden.

In 2005 ging Baidu de aandelenmarkt op, voor 27 dollar per aandeel. Bij het sluiten van de markt aan het einde van de dag was een aandeel Baidu 122 dollar waard. Dat is een toename van 354 procent. Het was de grootste opening op de Nasdaq sinds de dot-com piek van 2000. Ineens was Baidu een bedrijf dat 4 miljard dollar waard was. Uiteindelijk stabiliseerde het aandeel van Baidu nadat het was teruggevallen naar 44 dollar. (NYT, 2006)

Baidu is inmiddels een specialist in het creëren van zoekmachines in niet-Latijnse talen. Er is een groot potentieel voor het uitbreiden van Baidu naar landen zoals Japan en Korea, maar ook Arabische landen.

Hoewel de Amerikaanse bedrijven meer geld hadden, is het hen niet gelukt om de Chinese markt te veroveren. Volgens analisten zoals Brueschke komt dat doordat de Chinezen meer geïnteresseerd zijn in entertainment dan nieuws, boeken en dergelijke. Richard Ji, een analist voor Morgan Stanley, legt uit hoe het zit: “The fact is that 70 percent of China’s Internet users are under the age of 30. Most of them are single, only children. They’re looking for entertainment.” (NYT, 2006)

Sommige Chinezen vinden dat Amerikaanse bedrijven ook harder kunnen werken aan hun inlevingsvermogen: "think local". Uiteindelijk hebben Chinese internetondernemers goed begrepen wat het Chinese publiek wil en sluiten hun websites naadloos aan op de behoeften van de Chinese internetgebruiker.

Toen vorig jaar Google dreigde te vertrekken uit China vanwege het gebrek aan vrijheid van meningsuiting gingen slimme investeerders over op de aandelen van Baidu. Sinds februari 2011 is het aandeel van Baidu met circa 170% gegroeid, vergeleken met 2% groei voor Google.

In 2006 begon Google zijn werkzaamheden in China, nadat het zelf had geïnvesteerd in Baidu. Google probeerde het Chinese bedrijf tevergeefs over te kopen. Baidu kreeg een populaire plek op het Chinese internet omdat het deed wat Google weigerde, namelijk het bieden van makkelijke links voor het downloaden van illegale liedjes, tv-shows en films van Chinese websites. Felix Oberholzer-Gee, hoogleraar aan de Harvard Business School, houdt zich bezig met de Chinese internetmarkt en legt uit dat het zoeken naar muziek iets is dat de Chinezen al vanaf een vroeg stadium deden: "It was huge, and Google didn’t have it.” (NYT, 2010)

Baidu beweerde dat wat zij deden legaal was, omdat de mediabestanden niet op hun computers stonden. Google introduceerde zelf uiteindelijk ook een gratis online muziekservice voor de Chinese markt, maar het was te laat om het verloren terrein terug te winnen.

Robin Li, de eigenaar van Baidu, vindt dat ondanks de overheidsristricties China zich geleidelijk aan transformeert: "People can get information - on entertainment, politics, finance - much easier than before. That will change the way people do business, the way people live." (The Guardian, 2005)

Google is niet het enige Amerikaanse bedrijf dat gefrustreerd is met de Chinese overheidsristricties. Andere Amerikaanse bedrijven zoals eBay, Yahoo en MySpace faalden ook in het verkrijgen van een succesvolle positie in China.

Op 22 Maart 2010 besluit Google de bezoekers automatisch om te leiden van de oude website Google.cn naar de Chinese Google-pagina in Hong Kong. Volgens Google Translation stond er op de nieuwe website: "Welcome to Google Search in China's new home.'' (CBS News, 2010)

In een blog post van David Drummond, de hoofd van de juridische afdeling van Google, stond: "Earlier today we stopped censoring our search services - Google Search, Google News, and Google Images - on Google.cn. Users visiting Google.cn are now being redirected to Google.com.hk, where we are offering uncensored search."

In de uitzending Google versus China is te zien dat Google op die manier 7 dagen lang vanuit Hong Kong ongecensureerde informatie heeft geplaatst op het Chinese internet. Die zeven dagen kon je wél informatie vinden over de Dalai Lama en het drama van Tiananmen Square in 1989. Daarna sloot de Chinese firewall de vrije informatieverkeer van Google op het Chinese vasteland.

Kortom, Google is nog niet vertrokken uit China. Het kantoor functioneert nog in Beijing, maar de zoekmachine wordt omgeleid via Hong Kong. De vraag blijft of Google ooit het succes van Baidu in China kan evenaren.