Openbaar aanklager voor de bankencrisis in IJsland

Olafur Thor Hauksson is speciaal openbaar aanklager voor de bankencrisis in IJsland. De voormalig politiecommissaris werd door de IJslandse overheid aangesteld om de bankiers aan te klagen die de IJslandse economie om zeep hielpen.

Voordat de economische crisis IJsland in 2008 ten val bracht was Olafur Thor Hauksson (1964) politiecommissaris in het kleine havenplaatsje Akranes, dat vijftig kilometer van Reykjavik ligt. Sinds 2009 doet hij onderzoek naar belangrijke personen die een rol hebben gespeeld in de crisis.

deze biografie hoort bij de volgende afleveringen

Het IJslandse volk eiste rechtvaardigheid en rechtspraak voor degenen die geprofiteerd hadden van de economische misère. Na de verkiezingen in 2009 wilde de nieuwe premier Johanna Sigurdardottir dan ook zo snel mogelijk een speciaal aanklager aanstellen om de verdenkingen van vervalste leningen, handel met voorkennis en het kunstmatig opdrijven van de aandelenprijzen van de banken te onderzoeken.

Olafur Hauksson had het voordeel dat hij geen relaties onderhield met de elite die werd beschuldigd van het veroorzaken van de crisis. Daarnaast was hij ondanks zijn onervarenheid met economisch recht de enige die solliciteerde op de functie van openbaar aanklager, bijna alle belangrijke juristen in het kleine land (320.000 inwoners) hadden op de een of andere manier wel banden met de personen naar wie een onderzoek werd ingesteld. Hauksson kreeg echter een team van deskundigen tot zijn beschikking, onder wie de Franse anticorruptie-expert Eva Joly. Verder kreeg hij toegang tot alle dossiers, waarvoor de regering de wet op het bankgeheim heeft aangepast.

Sinds 2009 klaagde Hauksson verschillende CEO's van IJslandse banken aan, die zich voor een groot deel inmiddels ophouden in het buitenland (vooral Luxemburg is populair).

Twee voormalige topmannen van de bank Byr, de eersten die veroordeeld werden, zitten inmiddels een gevangenisstraf van viereneenhalf jaar uit.  De vroegere secretaris-generaal van het Ministerie van Financiën, Baldur Gudlaugsson, die zijn aandelen vlak voor het failliet van Landsbanki verkocht, kreeg twee jaar. De oud-president van Kaupthing, Sigurdur Einarsson, moest de bank 3,2 miljoen euro terugbetalen en zijn tegoeden werden bevroren.

Onder andere Lárus Welding, topman van de failliete Glitnir Bank, werd aangeklaagd wegens wanbeleid en fraude en wacht nog tot hij wordt voorgeleid.

Ondertussen gaan Hauksson en zijn team door met de onderzoeken, ondervragingen en huiszoekingen, zelfs bij de IJslandse centrale bank.