Susan Pinker is ontwikkelingspsycholoog en journalist. Ze schrijft over sociale wetenschap in haar column in de Canadese krant Globe and Mail. Hierin beantwoord ze vragen van lezers over psychologische en ethische kwesties op de werkvloer. Pinker heeft vijfentwintig jaar lang gewerkt als klinisch psycholoog en was als docent verbonden aan de McGill University in Montreal.

In haar boek The Sexual Paradox beschrijft de Canadese ontwikkelingspsycholoog Susan Pinker de biologische verschillen tussen mannen en vrouwen, en hoe die hun interesses, hun opties en hun beslissingen beïnvloeden, in hun carrière bijvoorbeeld.

Een paar verschillen die Pinker beschrijft: jongens hebben gemiddeld meer aanleg voor ruimtelijk denken, meisjes voor taal en scoren hoger in empathie. Vanaf de geboorte zijn jongens vatbaarder voor infecties. Er zijn verschillende stoornissen die veel vaker bij jongens voorkomen: jongens hebben vaker last van dyslexie, gedragsstoornissen, aandachtsstoornissen als ADHD en stoornissen in het autistische spectrum, zoals Asperger.

De meeste psychologische capaciteiten van mensen zijn gecodeerd op het X-chromosoom. Mannen hebben een X en een Y-chromosoom, vrouwen hebben XX. Vrouwen hebben dus bij wijze van spreken een ‘reserve’, mocht er iets mis zijn. Ook de afscheiding van testosteron in de baarmoeder heeft invloed op hoe de zenuwverbindingen in de hersenen zich vormen. De biologische verschillen zijn natuurlijk niet allesbepalend, maar ze staan vaak wel aan het begin van een serie bepalende beslissingen, en zijn zo een kickstart voor hoe je je verder in je leven ontwikkelt.

Hoewel meisjes het gemiddeld beter doen op school en de universiteit dan jongens, blijkt dat, als de jongens zich ervan bewust zijn wat hun sterke en hun zwakke plekken zijn, dat geen belemmering hoeft te zijn voor een succesvolle carrière. Iemand met ADHD kan bijvoorbeeld heel goed slagen als ondernemer of in de financiële sector. Jongens zijn daarnaast vaker goed in één ding, meisjes daarentegen hebben gemiddeld een evenwichtigere verdeling van hun vaardigheden, ze zijn goed in meerdere dingen. Hierdoor hebben meisjes meer opties dan jongens, als het om hun carrière gaat. Maar het blijkt dat vrouwen, hoe meer keuzevrijheid ze hebben, vaker voor een andere weg kiezen dan mannen. Zo kan het dat meisjes die het op school veel beter deden dan jongens later uiteindelijk vaak onder een man werken.

Wat houdt ‘succes’ eigenlijk in: snel veel geld verdienen en snel promotie maken? Of uiteindelijk ál je doelen bereiken? Waar mannen hun carrièrekeuzes vaker laten afhangen van externe factoren als salaris en status, vinden vrouwen de intrinsieke waarde van hun werk over het algemeen belangrijker: ze kiezen vaker voor werk dat een maatschappelijke betekenis heeft, voor autonomie, voor flexibiliteit en vaker voor werken met mensen. Ze kijken meer naar de lange termijn. Uit onderzoek blijkt dat hoe meer keuzevrijheid vrouwen hebben, hoe vaker ze kiezen voor werk dat past bij hun eigen prioriteiten. Verder blijkt dat, hoewel vrouwen gemiddeld nog steeds minder verdienen dan mannen en hoewel er minder vrouwen in leidinggevende posities zijn, dat vrouwen gemiddeld meer tevreden zijn in hun baan dan mannen. Economen noemen dat de ‘gender paradox’. Vrouwen leven gemiddeld langer en zijn gelukkiger dan mannen. ‘En dat is ook een vorm van succes,’ aldus Pinker.

Vrouwen zijn minder geneigd om risico’s te nemen en kijken meer naar de lange termijn. Onderzoekers in Cambridge hebben onlangs een verband aangetoond tussen testosteron en de risico’s die beurshandelaren nemen.

Vrouwen hebben dus andere prioriteiten dan mannen, ze hebben een andere levensloop en loopbaan. Een ‘level playing field’ geeft vrouwen en mannen niet dezelfde kansen, betoogt Pinker. Beleid moet mannen en vrouwen niet als hetzelfde beschouwen, maar juist rekening houden met de verschillen, willen we als maatschappij toch zoveel mogelijk profiteren van de kennis, vaardigheden en eigenschappen van vrouwen, wat geen gek idee is in deze tijd waarin ‘duurzaamheid’ hoog op de agenda voor de toekomst zou moeten staan.