Aan de hand van twee fragmenten zien we hoe bankiers en handelaren zelf denken over hun producten en welke abstracties ze gebruiken. Welke invloed heeft terminologie op hoe de financiële wereld met discutabele producten omgaat? Binnen de banken is er weinig reflectie, maar vooral veel focus op het verkopen van producten. Is dat logisch en doen de bankiers vooral hun werk heel goed of mogen we meer retrospectie verwachten?
Hoe denken handelaren en bankiers in de financiële sector zelf over hun producten en welke terminologie gebruiken ze?
Fragmenten
1. Het eigen belang van de bank
2. Joris Luyendijk over bankiers
3. De abstractie van de terminologie
FRAGMENT 1: Het eigen belang van de bank
Goldman Sachs verkocht met voorbedachte rade risicovolle producten en de bank speculeerde op het 'mislukken' van deze producten. Nomi Prins werkte bij Goldman Sachs en zij vertelt hoe ze te werk ging als bankier. Ze vertelt dat er binnen de bank nooit stil werd gestaan bij welke effecten hun handelingen hadden op de klant. David Viniar, CFO bij Goldman Sachs, wordt aan de tand gevoeld door een parlementaire commissie over de verkoop van risicovolle producten.
Dit fragment komt uit de aflevering Goldman Sachs en de vernietiging van Griekenland. Deze aflevering gaat over de staatsschuld van Griekenland en het onstaan van deze schuld. De Amerikaanse investeringsbank Goldman Sachs heeft de Griekse overheid voorzien van riskante financiële constructies, die de schuld van het land lager lieten uitvallen dan ze in werkelijkheid was. Daarmee hielp Goldman Sachs Griekenland om boven zijn stand te leven en zich steeds dieper in de schuld te steken. Het leverde de bank honderden miljoenen op en het was het begin van de structurele ondermijning van de euro.
FRAGMENT 2: Joris Luyendijk over bankiers
Joris Luyendijk kijkt vanuit antropologisch oogpunt naar de onbegrijpelijke bankenwereld. Hij vertelt dat de wet- en regelgeving te beperkt is om deze wereld onder controle te houden. Er is weinig bekend over hoe een financieel centrum als de Londense City in elkaar zit. Volgens Joris Luyendijk weten we meer over de oude Egyptenaren dan over bankiers. Etnologisch onderzoek naar deze groep ontbreekt.
Dit fragment komt uit de aflevering Het brein van de bankier. Deze aflevering gaat over de magie van het grote geld. Joris Luyendijk doet verslag vanuit de Londense City, het hart van het bankwezen in Europa, en duikt in de hoofden van de grote bankiers en handelaren.
FRAGMENT 3: De abstractie van de terminologie
Terri Duhon, wiskundige en voormalig handelaar, vertelt over de werkwijze binnen J.P. Morgan en over de termen die ze binnen de bank gebruikten. Zo noemden zichzelf geen handelaren, maar risicomanagers en heetten miljoenen bucks en miljarden yards. Dit had als effect dat geld werd gezien als monopolygeld waardoor de menselijke maat verdween.
Dit fragment komt uit de aflevering Het brein van de bankier. Deze aflevering gaat over de magie van het grote geld. Joris Luyendijk doet verslag vanuit de Londense City, het hart van het bankwezen in Europa, en duikt in de hoofden van de grote bankiers en handelaren.
Opdrachten
De fragmenten kunnen in de klas behandeld worden met de volgende opdrachten.
Discussie
1. Het is logisch dat bankiers en handelaren zich focussen op de verkoop van producten en niet op de gevolgen daarvan.
2. Wie bij een financiële instelling werkt en heel veel financiële producten verkoopt, levert goed werk af. Ongeacht of die producten goed of slecht zijn.
3. Gezien de hoge intelligentie van mensen die in de financiële wereld werken, mogen we verwachten dat ze weten wat de consequenties zijn van de producten die ze verkopen.
4. Mensen die bij financiële instellingen werken, moeten verplicht worden om na te denken over de gevolgen van hun handelen.
Essay
Schrijf een essay dat begint met de volgende zin:
"Specialisten bij een bank moeten nieuwe producten kunnen ontwikkelen zonder belemmerd te worden door ethische bezwaren, want..."
Met deze opdracht willen we studenten laten nadenken over de voordelen van professionals die zich alleen met hun vak bezig houden, zonder zich te bekommeren om ethische bezwaren. Als binnen de financiële wereld meer aandacht was besteed aan ethische discussies, dan was dat ten koste gegaan van vooruitgang.
Praktijk
De student neemt contact op met een bank, verzekeraar of handelaar en onderzoekt of deze een eigen jargon hanteren. Worden er termen voor geld of klanten gebruikt, die niet gebruikelijk zijn? In een kort verslag reflecteert de student wat de mogelijke gevolgen kunnen zijn van het gebruik van dit specifieke jargon.
