‘Europa, word wakker!’ De Oekraïense president Zelensky wordt niet moe om het ons in te wrijven: dit is hét moment voor Europese solidariteit. Maar waar zou die uit moeten bestaan? Kunnen wij ons als West-Europa, na dertig jaar loze beloftes, werkelijk verenigen met het eigen Oosten? VPRO Tegenlicht verkent de nabije toekomst met hoogleraar eigentijdse Europese geschiedenis Mathieu Segers.
In het nieuwe jaar gaat de zoektocht naar ontwikkelingen die de toekomst zullen bepalen verder. De uitzendingen zullen afwisselend om 22.15 uur en 20.20 uur op NPO 2 uitgezonden worden. Deze onderwerpen staan dit seizoen op de planning.
De ideale Unie volgens Mathieu Segers
zaterdag 21 mei online te zien, maandag 23 mei 22.15 uur op NPO 2
©
Pierre Rezus / VRPRO
Op de grens van het ideaal
zaterdag 7 mei online te zien, maandag 9 mei, 20.20 uur op NPO 2
In tijden van oorlog is het moeilijk om de hoop op een betere toekomst niet te verliezen. Al helemaal als je inzetten voor vrijheid en democratie gevaarlijke consequenties kent. VPRO Tegenlicht volgt vier jonge activisten uit Rusland, Oekraïne, Wit-Rusland en Polen die blijven strijden tegen onrecht. Wat betekent vrijheid voor hen? En waar komt hun strijdlust vandaan?
Rebranding chaos
maandag 18 april, 22.15 uur, VPRO, NPO 2
De wereld is betoverd. Compleet onder invloed van de magie van het K-woord: kapitalisme, dat alle vormen van verzet en rebellie opslokt en te vermarkt. Hoe kunnen we de bezwering van onze kapitalistische wereldorde verbreken? Als zanger van punkband Hang Youth roept Abel van Gijlswijk op geheel eigen wijze op tot anarchie.
De wereldkaart volgens china
maandag 4 april, 20:26 uur, VPRO, NPO 2
Hoe ziet de wereld eruit als China straks dé economische wereldleider is? Komende twintig jaar zal het zwaartepunt van de wereldeconomie verschuiven naar de Indo-Pacific regio, de landen rond de Indische en Stille Oceaan. VPRO Tegenlicht onderzoekt vanuit verschillende perspectieven wat de mogelijke toekomstscenario’s zijn voor dit nieuwe geopolitieke centrum van de wereld.
De waarheid als wapen
maandag 21 maart, 22:15 uur, VPRO, NPO 2
Omdat de Baltische al jaren hiermee worden bestookt, loopt Litouwen voorop in de strijd tegen desinformatie. Hun leger heeft een control room die 24 uur per dag de media monitort op nepnieuws. Daarnaast heeft het land een vrijwilligersleger van trollenbestrijders. Twee jaar geleden filmde Tegenlicht al de online Elfen, die samenwerken met de fake news-jagers van DebunkEU.org. Met de Russische opmars in Oekraïne keert Tegenlicht terug naar Vilnius waar de strijd tegen deze desinformatie nog heviger uitgevochten wordt dan destijds. Hoe vecht je succesvol tegen desinformatie en leugens?
Regie: Mea Dols de Jong
Een nieuwe orde
maandag 7 maart, 20.20 uur, VPRO, NPO 2
Hoe zal de geopolitiek veranderen als olie aan belang verliest en andere grondstoffen aan belang winnen? Wat zijn de nieuwe ‘strategische’ grondstoffen voor de groene transitie? En wie zal deze grondstoffen, zoals lithium, en zeldzame mineralen ontginnen? En hoe zullen de grote machtsblokken deze stoffen voor hun eigen groene transitie veiligstellen? Zet de groene transitie de geopolitieke verhoudingen compleet op zijn kop?
Regie: Mea Dols de Jong
NFT Mania
maandag 21 februari, 22.15 uur, VPRO, NPO 2
Wat is er aan de hand in de kunstwereld? Sommige kunstenaars ontvangen plotseling miljoenen voor hun digitale kunstwerken door de introductie van zogenaamde NFT’s. Deze ‘non-fungible tokens’ zijn een soort digitale eigendomsbewijzen die virtuele beelden verhandelbaar maken. Sinds een jaar zijn de NFTs de dure, nieuwe speeltjes van vaak jonge, anonieme verzamelaars met heel veel cryptogeld. De digitale match tussen cryptovaluta en mediakunst roept veel vragen op. Wordt hier een gehaaid piramidespel gespeeld of is er eindelijk een bron van inkomsten voor kunstenaars? En is deze hype een bubble die gaat klappen, of is de NFT onvermijdelijk in de toekomst van de kunst?
Regie: Bregtje van der Haak
Metaleven
maandag 7 februari, 20.20 uur, VPRO, NPO 2
Hoewel we denken midden in het leven te staan en altijd in contact te zijn met de rest van de wereld, sluiten we ons ook steeds vaker af en leven we inmiddels in een volledig digitale cultuur. Zo ontmoeten we onze partner gestuurd door een algoritme, zo kopen we nieuwe spullen, zo kleden we ons aan, zo lezen we een boek. Imperfectie; koud, nat, hitte, lelijk, zwetend, stinkend, al dit menselijke ongemak is niet meer nodig. Je kan deelnemen aan het leven zonder je bloot te stellen aan echte gevaren. Alles is binnen handbereik. Maar willen we wel leven in deze metaverse? Hoe ziet ons leven er dan uit? En wat doet dat met onze vrijheid en ons mens-zijn?
Regie: Britta Hosman
Digitale Detox
maandag 24 januari, 22.15 uur, VPRO, NPO 2
Wat is onze eigen verantwoordelijkheid voor het vergiftigde leefklimaat van de online samenleving? Filosoof Hans Schnitzler was al kritisch op Big Tech toen iedereen nog geloofde in de heilzame wonderen van Google en Facebook. Nu zelfs de grootste techno-optimisten moeten toegeven dat de macht van Silicon Valley gevaarlijk is voor onze maatschappij is het tijd voor de volgende stap. Hoe gaan we de macht van Big Tech inperken? Met alleen strengere regels gaan we het niet redden: onze eigen digitale mentaliteit moet broodnodig veranderen.
Regie: Roland Duong