De vierde Zomergast van 2021 is zangeres, componist en producer Sevdaliza (1987). Centraal in haar avond staan een kunstenaarsblik, killer mentaliteit en betekenis vinden in het leven. Lees hieronder vijf redenen waarom jij moet kijken.

1. Ze creëert haar eigen universum via kunst

‘Veel mensen die iets gaan maken,’ vertelde Sevdaliza vorig jaar aan 3voor12, ‘gaan daarin op zoek naar hun plek in de wereld. In mijn geval was dat… er was geen wereld waarin ik me thuis voel. Dat is een van de intrinsieke redenen waarom ik doe wat ik doe: ik wil de wereld creëren die ik nooit heb gehad.’

Je mag gerust zeggen dat dat haar gelukt is. Met ieder nieuw werk bouwt deze artiest door aan een universum dat geheel van haarzelf is. Daarvoor hoef je alleen maar naar haar hypergestileerde videoclips te kijken, van het wereldberoemde “Human” tot het epische “Shahmaran” of haar recente regiedebuut “Habibi”. In haar muziek en in hoe ze die presenteert, mengt Sevdaliza allerlei stijlen tot die onmiskenbaar haar eigen zijn: mythisch, maatschappijkritisch en ook nog modebewust. Dat eigengemaakte universum maakt van haar inmiddels een ster in dit universum: in de afgelopen jaren heeft Sevdaliza in meer dan dertig landen opgetreden.

Tijdens Zomergasten biedt Sevdaliza een ‘inkijk in mijn belevingswereld’. Zo neemt ze onder meer Destino mee, een korte film die voortkomt uit een wonderlijke samenwerking tussen Salvador Dalí en Disney, maar ook een prachtige improvisatie tussen jazzmuzikanten Bobby McFerrin en Richard Bona. Het belooft een rijk palet aan fragmenten te worden, waarmee je voor even inzicht krijgt in een ander sterrenstelsel.

2. Ze doet het op eigen kracht

In geen artikel over Sevdaliza blijft het onvermeld en dat is geheel terecht: deze kunstenaar heeft het zichzelf allemaal aangeleerd én doet het zelf. Ze schrijft, ze componeert, ze zingt, ze produceert en ze brengt de muziek ook zelf uit, onder haar eigen platenlabel. En dat mag je weten. ‘Mensen zijn er altijd heel erg happig op, zeker bij vrouwen, om te bevragen wát ze nou doen en hoe dat eruit ziet,’ vertelde ze 3voor12. ‘Nou, ik doe dit elke dag en zit nog achter de knoppen ook. Je moet jezelf daarin vertrouwen, want niemand anders gaat je dit vertellen.’

Iemand die het ook op eigen kracht doet is Serena Williams, misschien wel de beste tennisser ter wereld (ooit). Sevdaliza neemt een wedstrijdfragment van haar mee - we verklappen niet welk - waarin ze tegelijkertijd kracht en kwetsbaarheid toont.

3. Ze maakt lijden bespreekbaar

Sevdaliza geeft spaarzaam interviews. ‘Ik heb vrienden met een supersterrenstatus. Zij zijn publiek bezit geworden. Ik wil dat niet,’ vertelde ze daarover aan het Algemeen Dagblad. Maar het maakt haar niet per se minder openhartig. Bijvoorbeeld tegen het NRC over de ongekende druk die ze zichzelf de afgelopen jaren oplegde: ‘Ik heb veel moeten inleveren. Mijn lichaam, mijn geest, mijn sociale contacten, mijn tijd. Als ik er nu op terugkijk, heb ik de afgelopen jaren eigenlijk een burn-out gehad. [...] Ik wilde een kwalitatief goed album maken en dan leg je ongelooflijk veel druk op jezelf. Ik was een soort zombie, deed alles op de automatische piloot. Toch ben ik nooit gestopt, dat is voor mij geen optie.’

Ook op haar Instagram schuwt de artiest een persoonlijke noot niet, bijvoorbeeld om giftig taalgebruik in de muziekindustrie aan te kaarten of de prijs die gepaard gaat met het delen van je lichaam op sociale media en het belang van rust en ontspanning buiten werk. In Zomergasten wil Sevdaliza zich ook uitspreken. Dat doet ze bijvoorbeeld met haar keuze voor de korte film bij het nummer “Iron Sky” van Paolo Nutini, waarin mensen te zien zijn die onder andere worstelen met verslaving. 

En ook haar keuzefilm, La pazza gioia (2016), heeft oog voor de donkere kanten van het leven: een tragikomische roadmovie waarin twee vriendinnen ontsnappen uit een psychiatrische inrichting en ‘huilend op zoek gaan naar geluk’.

4. Ze vertelt over de invloed van de Perzische cultuur op haar leven en werk

Eerder hierboven schreven we al over de epische videoclip bij “Shahmaran”, waarin Sevdaliza als een koningin op een futuristische koets voortgetrokken wordt door de woestijn. De titel verwijst naar een mythisch wezen, half vrouw en half slang, die voorkomt in onder meer Perzische mythen. Ook op het vorig jaar uitgebrachte album Shabrang (Perzisch voor nachtkleur en een legendarisch paard) verwijst de in Teheran geboren Sevdaliza naar de cultuur van haar (voor)ouders. Zo covert ze onder meer het nummer "Gol Bi Goldoon" van de Iraanse zangeres Googoosh.

‘Ik laat me liever inspireren door verhalen uit het Perzische rijk,’ gidste ze de Volkskrant vorig jaar langs haar interesses. ‘De literatuur en poëzie is van zo’n ongelooflijk hoog niveau. Ik voel me automatisch verbonden met die verhalen, die rijkdom zit in mijn genen. En ik denk ook: als ik daar vandaan kom, dan is het helemaal niet vreemd dat ik ben gaan schrijven en muziek ben gaan maken. Dat is niet eens een bewuste keuze geweest.’

Daarom mag ook in haar Zomergastenavond de Perzische cultuur niet ontbreken, bijvoorbeeld door aandacht te besteden aan de invloedrijke dichter Jalal ad-Din Rumi.

5. Ze neemt je mee naar Willems kantine

Sevdaliza is dan wel geboren in Teheran en opgegroeid in Hardinxveld-Giessendam, ze is getogen in Rotterdam. En dus neemt ze je tijdens haar Zomergastenavond mee naar Willems kantine, de documentaireserie die het internet over ging, mede door de grofgebekte huisbaas Bob. Alle zes delen zijn te bekijken op 2Doc.nl. ‘Vijf euro op je muil!’