In het debat over ADHD medicijnen gaat het er fel aan toe. Laat je experts aan het woord die beweren dat medicijnen niet werken, dan loop je het risico het verwijt te krijgen de ziekte niet serieus te nemen. Focus je op de positieve kanten van medicatie, dan kun je er op wachten tot twitteraars zich gaan roeren die vinden dat de behandeling van ADHD te veel gemedicaliseerd is.
Glad ijs dus om een programma aan te wijden, en de uitzending van afgelopen zaterdag gaf dan ook meteen een felle twitter-discussie te zien. Daarin viel mij als maker op dat veel mensen al voor de uitzending hun oordeel klaar hadden, maar ook dat de tegenstrijdigheid die in het programma werd aangestipt tot veel onduidelijkheid leidde.
En die verwarring is ook begrijpelijk. Als enerzijds het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) het medicijn Concerta in de ban doet voor nieuwe volwassen gebruikers, en anderzijds psychiaters als Sandra Kooij aankondigen het op nummer 1 van hun behandelrichtlijn te zetten, en de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) min of meer in het midden laat of dat nu wel of niet mag (vooralsnog lijkt het dat het wel mag), dan is het niet gek dat gebruikers de weg kwijt zijn.
Dat vindt Kamerlid Pia Dijkstra (d66) ook, en die gaat de minister om opheldering vragen over hoe het nou zit. Wie moeten patiënten geloven: de beroepsgroep, of de geneesmiddelenautoriteit?
Het is een delicate kwestie. Dick Bijl van het Geneesmiddelenbulletin is net als het CBG van oordeel dat de registratie-onderzoeken van Concerta van onvoldoende kwaliteit zijn om een registratie te rechtvaardigen. Hoogleraar Gezondheidsrecht Johan Legemaate trekt het zogeheten off-label voorschrijven van Concerta in twijfel, terwijl op twitter wordt beweerd dat het wel mag. (Interessante nuance, off label voorschrijven was altijd bedoeld als uitzondering. De vraag is of je daar nog van kunt spreken als het als voorkeursmedicijn in een behandelrichtlijn komt te staan). Ook het CBG blijft bij haar standpunt, Concerta is met overtuigende argumenten afgewezen.
Ondertussen proberen GGZ-instelling Psyq, (waar psychiater Sandra Kooij werkt), en het ADHD netwerk, (waar Kooij bestuurslid is) op internet gebruikers gerust te stellen. De strekking: Concerta kan wel degelijk worden voorgeschreven. Dat roept de principiële vraag op welke rol het College ter Beoordeling van geneesmiddelen speelt in de registratie van medicijnen. Waarom moeten we nog middelen registreren als artsen zich toch niks aantrekken van de weging van het College?
Het is aan minister Schippers om duidelijkheid scheppen. Maar wat ze ook antwoord, de verschillende kampen zullen niet snel tevreden zijn. Als de minister het CBG gelijk geeft, en Concerta voor eerstgebruikende volwassenen verboden blijft, roept dat de vraag op waarom het CBG en de Inspectie niet veel eerder hebben ingegrepen. En hoe handhaaf je zo’n verbod eigenlijk? Maar als de minister het beleid van Kooij accordeert, wie is er dan verantwoordelijk voor de medicijnveiligheid? Daar zijn Europese afspraken over. Kun je die zomaar overboord zetten? Uit de reacties, inclusief die van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP), en uit de aandacht die het onderwerp trekt in de medische vakpers, blijkt dat de kwestie Concerta niet voor niks in de schijnwerpers belandt. En consequenties kan hebben die veel verder gaan dan Concerta alleen.
Wat betreft de oorsprong van Janssen Pharmaceuticals moeten we iets rechtzetten, zoals alerte twitteraars al opmerkten: Janssen is niet Nederlands, maar Belgisch van oorsprong.
Zoals u van ons gewend bent, blijven we de zaak nauwlettend volgen!