Caroline van der Plas vond inspiratie bij haar tegenstanders

In bovenstaande video vertellen Caroline van der Plas en Henk Vermeer van de BoerBurgerBeweging over de inspiratie die ze vonden bij Wakker Dier en de Partij voor de Dieren.

Caroline van der Plas komt schijnbaar uit het niets de Tweede Kamer binnen in 2021 met haar BoerBurgerBeweging. Ze is geen boerin en is ook niet opgegroeid op een boerderij, maar ze is het politieke gezicht van de boeren en hun protesten geworden. Ze zette zich echter ook vóór haar politieke avontuur al lang in voor boerenbelangen. 

In 2004 rolt Caroline van der Plas als freelance journalist de landbouwjournalistiek in. Ze begint bij het vakblad van de vleessector, Meat & Meal, maar werkt later voor meer agrarische vakbladen, waaronder Vleesmagazine, Foodmagazine, Nieuwe Oogst en Pig Business.

Vanaf het begin stoort ze zich aan de beeldvorming rond boeren en het in haar ogen gebrekkige weerwoord van boeren daarop. ‘Vertel je verhaal, anders doen anderen het voor je.’ Dat is de slogan die ze boeren keer op keer voorhoudt. Ze schrijft over de Partij voor de Dieren kort na hun oprichting. Van der Plas merkt dat de nieuwe partij niet serieus genomen wordt door de landbouwsector. ‘Ik zei gelijk dat je er niet lacherig over moet doen, maar er een antwoord op moet hebben,’ zegt ze tegen Medialogica.

Van der Plas schrijft regelmatig over dierenrechtenactivisten, waarvoor ze later de term vegagressie zal bedenken. Ze werkt nog maar net in de landbouwjournalistiek als ze undercover naar een Engels kamp voor dierenactivisten uit heel Europa gaat. In 2017 blikt ze terug op die reportage. ‘De rebellerende dierenactivisten van toen hebben zich nu geworteld in de politiek, de overheid, de media, de wetenschap, het onderwijs en de rechtspraak. Op dit moment is er op intellectueel niveau een felle lobby gaande tegen de Nederlandse veehouders. Mensen vragen zich af, waarom zij zoveel aandacht krijgen in de media. Ik weet precies waarom. Zij zijn de media, zij zijn de politiek, zij zijn het onderwijs, zij zijn de overheid, zij zijn de wetenschap en zij zijn de rechtspraak geworden. En de dierenactivisten van toen, herhalen op die posities wat zij altijd al deden. Alleen voor het oog van de maatschappij, allemaal wat netter dan tien, twintig jaar geleden.’

Van der Plas geeft in dat artikel ook advies aan boeren over hoe ze om moeten gaan met die vermeende invloed van dierenactivisten. ‘Als boeren moeten wij ons verhaal nog meer en nog vaker blijven vertellen. Aan de politiek, aan de media, in het onderwijs, maar vooral aan de burger. Want hoe moedeloos je misschien ook kunt worden van bovenstaand verhaal, 98 procent van de burgers is wel geïnteresseerd in de boer en geeft wel een hoge waardering aan de boer.’

In 2014 maakt Van der Plas een overstap van journalistiek naar communicatie voor de Nederlandse Vakbond Varkenshouders (NVV). ‘Zij waren als vakbond echt van de barricade,’ zegt Esther de Snoo, hoofdredacteur van Nieuwe Oogst, het vakblad van LTO. Van der Plas haalt in die tijd het nieuws met opvallende acties. Daarbij kopieert ze regelmatig campagnes van dierenwelzijnsorganisatie Wakker Dier. Zo begint Wakker Dier een campagne tegen kiloknallers, waarop Van der Plas namens de varkenshouders spandoeken maakt. Daarop staat in dezelfde vormgeving de tekst: ‘Wakker Boer. Kiloknallers verbergen veel boerenleed!’

In 2014 richt ze voor de NVV het Meldpunt Valse Lesstof op, waar iedereen lesboeken kan melden waarin volgens hen niet kloppende of niet objectieve informatie over de veehouderij staat. De NVV bundelt de bijdragen tot een zwartboek dat aan de Tweede Kamer aangeboden wordt. Van der Plas maakt zich vooral druk over lesmateriaal dat Wakker Dier aanbiedt. In het verkiezingsprogramma van de BBB staat dat ze ‘ervoor zorgen dat foute of suggestieve informatie uit de schoolboeken verdwijnt’ en informatie met woorden als kistkalveren of legbatterijen niet mag worden uitgedeeld. 

De partij wil in haar verkiezingsprogramma ook een vorm van controle uitoefenen op uitspraken door wetenschappers. De maatregel zou deel uit moeten maken van een Wet recht op landbouw. In het verkiezingsprogramma staat: ‘Misleiding of ‘cherry picking’ uit onderzoek moet strafbaar worden gesteld.’ In gesprek met Medialogica neemt Van der Plas daar afstand van. ‘Ik heb niet het plan om wetenschappers In de bak te gooien. Dit zouden wij zo nooit meer opschrijven. Het kwam voort uit frustratie over dat er veel onzin verteld wordt. Maar wij waren naïef toen we dit opschreven. Strafbaar stellen kan helemaal niet.’

Wakker Dier organiseert sinds 2009 de Liegebeestverkiezing, voor een reclamecampagne die de consument misleidt over dierenwelzijn. In 2015 roept Van der Plas voor de NVV een Pinokkio Award in het leven voor de partij die het publiek misleidt over de veehouderij. Ze reikt hem uit aan Wakker Dier.

Andere genomineerden, waaronder De Vegetarische Slager, de Partij voor de Dieren en het tv-programma Radar, liggen ook onder Van der Plas’ vergrootglas. De organisaties komen allemaal voor in een schema van haar hand over belangenverstrengeling dat ze vaak deelt op social media. Ze insinueert met dat plaatje dat dierenactivisten met belangrijke functies in de media, de wetenschap en de politiek, gefinancierd door de Postcodeloterij, een gezamenlijke lobby voeren. Ze deelt dit plaatje ook op een facebookpagina die ze heeft opgericht om ‘de mythes van de Partij voor de Dieren te ontkrachten.’ De beheerder van de pagina is anoniem. Maar de pagina is niet meer actief sinds de maand waarin Van der Plas stopt met haar werk voor de varkenshoudersvakbond NVV. Op Twitter is ze er duidelijk over dat het haar initiatief is.

In 2014 haalt Caroline van der Plas de media omdat ze namens varkenshoudersvakbond NVV op bezoek gaat bij de Nationale Postcode Loterij om te informeren naar de mogelijkheid van een donatie. De Postcode Loterij steunt immers projecten die zich inzetten voor dierenwelzijn, en dat doen varkenshouders volgens haar met allerlei innovaties. Wakker Dier krijgt een half miljoen voor onderzoek, dat wil zij ook. In de aanloop naar dit gesprek hebben duizend boeren een protest ingediend bij de Postcode Loterij tegen de steun aan Wakker Dier, omdat die de veehouderij in een kwaad daglicht zouden stellen. Van der Plas roept haar volgers op Twitter regelmatig op om hun abonnement op de Postcode Loterij op te zeggen. Daarbij legt ze zelfs een verband tussen een verwarde man die in 2018 de dodenherdenking op de Dam verstoorde en de Postcode Loterij. 

Caroline van der Plas gaat later als Kamerlid opnieuw in gesprek met de Postcode Loterij over de steun aan Wakker Dier, Natuurmonumenten en Greenpeace.

Voor de provinciale statenverkiezingen van 2015 voert Caroline van der Plas namens de NVV een campagne #kiespartijvoordeboeren. Die slogan heeft ze naar eigen zeggen gekopieerd van de Partij voor de Dieren. Zij gebruiken die slogan al bij de oprichting in 2002, nog voordat ze meedoen aan verkiezingen. De campagne van de varkenshouders is bedoeld om mensen landbouwgezind te stemmen en is met een twitterbereik van 1,3 miljoen mensen een succes. Van der Plas is zelf vooral druk met het discussiëren op Twitter over volgens haar onjuiste informatie. In 2017 herhaalt ze de campagne van de NVV voor de Tweede Kamerverkiezingen, om ‘gezond boerenverstand in Den Haag terug te brengen’.

In de zomer van 2015 richt Caroline van der Plas op eigen initiatief Boerburgertweet op, een twitter- en facebookaccount waarbij ze wekelijks een andere boer aan het woord laat om te vertellen over het leven vanaf de boerderij. De aanleiding is een twitterbericht van Wakker Dier over dieren die last hebben van de hitte. Van der Plas roept boeren op te laten zien wat ze doen voor hun dieren om last van hitte te verminderen. Dit levert Van der Plas een belangrijk inzicht op: ‘De boeren gingen uit van eigen kracht, in plaats van zich weer te moeten verweren tegen Wakker Dier en kregen veel bijval en steun van burger. Gevolg; De negatieve insteek van Wakker Dier draaide om in een positief verhaal. Boeren die er alles aan deden om hun dieren koel te houden. De pers dook er bovenop. Tientallen lokale, regionale en landelijke media maakten reportages bij boeren. Zo kwamen er geen beelden van kadavertrucks op televisie, maar van dieren waarvoor gezorgd werd. Samen waren de boeren sterk.’

Na de Provinciale Statenverkiezingen van 2015 registreert Van der Plas al de domeinnaam partijvoordeboeren.eu, een verwijzing naar de Partij voor de Dieren. Als ze vier jaar later daadwerkelijk een partij opricht, kiest ze voor een naam die voortkomt uit Boerburgertweet, namelijk Boerburgerbeweging.

In 2017 wordt ze door veevoederbedrijf De Heus gevraagd om voor hun relatiemagazine na te denken over communicatie van de agrarische sector. Caroline van der Plas zegt in dat gesprek dat de media veel negatiever zijn over de veehouderij dan de gemiddelde burger. ‘Groeperingen als Wakker Dier, Varkens in Nood en Milieudefensie weten de media goed te bespelen. Wij kunnen daarvan leren: niet over wat ze zeggen, maar hoe ze opereren. Ze werken goed samen. Maken afspraken en hebben een gezamenlijke strategie. Ze stemmen de acties op elkaar af.’ Ze zegt dat de hele landbouwsector consequent dezelfde boodschap uit zou moeten dragen, namelijk: wij maken uw voedsel. Of de boeren die later protesteren met de slogan No Farmers No Food naar haar geluisterd hebben, is niet te zeggen, maar het is wel een mooie illustratie van de boodschap die zij uit wil dragen.

In 2018 richt Van der Plas met een aantal boeren Team Agro NL op. Ze ziet deze krachtenbundeling van PR-organisaties in een interview als een ‘antwoord op de negatieve beeldvorming over Nederlandse boeren en tuinders in de media en de politiek.’ Van der Plas zegt in een ander interview: ‘Er is geen afstemming, samenwerking en krachtenbundeling. Iedereen doet pr voor zijn eigen achterban en in zijn eigen regio, terwijl het juist keihard nodig is om als één front naar buiten te treden.’

Van der Plas schrijft een reeks artikelen over vegagressie, waarvoor ze een prijs voor landbouwjournalistiek krijgt. Ze geeft boeren ook tips hoe om te gaan met stalactivisten. In 2019 waarschuwt Van der Plas varkenshouders voor acties van dierenactivisten. Ze ziet haar gelijk bevestigd als een paar dagen later activisten uit heel Europa een varkensstal in Boxtel binnendringen en bezet houden. Boze boeren uit de regio komen er op af en gooien auto’s van activisten om. Ook wordt een appgroep opgericht om elkaar te waarschuwen voor dit soort acties. Ze noemen zich Farmers Defence Force. Van der Plas doet via twitter live verslag van de stalbezetting met hulp van een redacteur die ter plaatse is. Haar tweets worden meer dan 2,2 miljoen keer bekeken. Ze keurt het omgooien van auto’s van activisten af. Maar ze vindt ook dat boerenorganisaties veel te lief zijn voor dierenactivisten.

Farmers Defence Force ontwikkelt zich tot actiegroep en speelt een grote rol in de boerenprotesten die bijna een half jaar na de stalbezetting, in oktober 2019, losbarsten. Caroline van der Plas is dan al bezig met de oprichting van de BoerBurgerBeweging. Maar die boerenprotesten geven haar net opgerichte partij wel wind in de zeilen.

In 2018 ontmoet Van der Plas de partners van communicatiebureau Remarkable. Zij willen weten of Van der Plas’ net gestarte communicatiebedrijf Farm and Food Communication een concurrent gaat worden. Dat is niet het geval. Ze zitten dan wel allebei in Deventer en richten zich op de agrarische sector, maar Remarkable werkt voor bedrijven die boeren willen bereiken met hun producten, en Van der Plas vooral voor boeren zelf. Remarkable wil Van der Plas wel helpen een boek van haar Boerburgertweet te maken. Maar al snel komt het gesprek op de beeldvorming over de boeren in Nederland. Van der Plas heeft al veel geprobeerd, maar krijgt de samenleving niet massaal in beweging. Zou het oprichten van een politieke partij dat wel voor elkaar kunnen krijgen? Na een jaar brainstormen wordt de BoerBurgerBeweging opgericht. 

Bij de oprichting van de BoerBurgerBeweging kijkt Van der Plas goed naar de aanpak van de Partij voor de Dieren. Ze zag hoe andere partijen na de komst van de PvdD ook over dierenwelzijn begonnen te spreken. ‘Wij hebben geen duur bureau hoeven in te huren om te bedenken voor ons hoe we een politieke partij moesten oprichten en aandacht konden krijgen. De Partij voor de Dieren heeft voor ons die blauwdruk al neergelegd.’