21 mei

Deze week in Buitenhof: Christine Lagarde over de strijd tegen inflatie, Herman Tjeenk Willink sluit aan om te praten over de staat van de democratische rechtsorde, Kluun bespreekt ontlezing en laaggeletterdheid met Merel van Vroonhoven en de nieuwsfoto met Ahmet Polat.

de strijd tegen de hoge inflatie

Een gesprek met ECB-president Christine Lagarde over het 25-jarig jubileum van de Europese Centrale Bank, maar ook over de uitdagingen van deze tijd. Is de inflatie onder controle, of volgen er meer renteverhogingen? Maakt zij zich zorgen over de loonprijsspiraal en roept zij als DNB-directeur Klaas Knot op tot loonmatiging of moeten de bedrijven meer bijdragen om de financiële lasten van de burger te verminderen?

In reactie op de waarschuwing van Klaas Knot dat een grote loonsverhoging tot een loon-prijsspiraal kan leiden, reageert Lagarde dat ‘bedrijven in 2022 de kostenverhogingen één op één bij de consument hebben neergelegd’ en dat bedrijven hun ‘winstmarges niet hebben verkleind’. Daarom begrijpt Lagarde de roep om hogere lonen: ‘Aan de andere kant zijn lonen niet erg gestegen door oude CAO-afspraken die vaak nog golden. Dus nu willen werknemers en vakbonden een inhaalslag maken. In veel landen bestaat een sociaal contract dat door alle partijen moet worden gerespecteerd. Daar moet iedereen zijn steentje aan bijdragen, niet alleen de werknemers en de vakbonden.’ De oproep van Kaag aan Nederlandse banken om de spaarrente te verhogen vindt Lagarde verstandig: ‘Daar heeft ze volkomen gelijk in.’ Over de begrotingsproblematiek van de Verenigde Staten maakt Lagarde zich zorgen: ‘Als de VS haar schulden niet kan betalen zou dat rampzalig zijn voor de hele wereldeconomie. Dat komt door de reikwijdte van de financiële sector en de onvoorspelbare situatie waar ze dan in komen. Dus ik vertrouw op het gezonde verstand en de maatschappelijke verantwoordelijkheid van hun leiders om tot een akkoord te komen.’ 
Toch is de president van de ECB positief over de Euro en wijst op de crises die de we op een postieve manier het hoofd hebben weten te bieden. '25 jaar geleden hadden we de doelstelling om voor prijsstabiliteit te zorgen, voor meer Europese soevereiniteit en voor een grotere mate van onderlinge solidariteit', aldus Lagarde. Ze wil werken aan het vertrouwen in de ECB door het mandaat van de ECB te verwezenlijken: De inflatie terugdringen naar 2%.
 

Kijk ook naar dit gesprek met President van DNB Klaas Knot over de staat van de economie (Buitenhof 7/5/23)
Unilever verdubbelt winst in Rusland (Follow the Money)
Unilever veroordeelt de oorlog in Oekraïne (Unilever)

Christine Lagarde

President Europese Centrale Bank

het functioneren van de democratische rechtsorde

Minister van Staat Herman Tjeenk Willink ziet een belangrijke oorzaak voor het mislukken van het Landbouwakkoord: ‘De politiek oefent zijn eigenlijke functie niet uit: elke keer opnieuw bepalen wat het algemeen belang vereist. Dat doe je door een visie te ontwikkelen. De gedachte dat het bij elkaar brengen van alle belanghebbenden via een moesjawara wel tot beleid zal leiden, dat is een vrij armetierige invulling van de politieke functie.’ Tjeenk Willink vervolgt: ‘De tijd van de grote ideologieën is voorbij, dan heb je geen vast inhoudelijk anker meer. En als je dan ook niet meer zeker bent van je eigen achterban, dan is je oriëntatie als politieke partij automatisch de andere politieke partijen. Uit die cirkel moeten we weg proberen te komen.’ Een van de manieren is om anders om te gaan met politiek falen: ‘In plaats van denken in termen van schuld, denken: welk tegengewicht heeft ontbroken. Om tot behoorlijke wetgeving te komen is het oordeel van de rechter nodig. Om tot behoorlijk beleid te komen heb je inhoudelijk deskundige ambtenaren nodig. Dat is helemaal niet zo ingewikkeld. Maar dan moet je durven denken buiten het kader van alleen de economie. Een goed voorbeeld daarin: de excuses voor het slavernijverleden.’  

Minste vertrouwen in Tweede Kamer in 10 jaar tijd (CBS)
Geen herstel vertrouwen in de Koning (NOS)

Herman Tjeenk Willink

Minister van Staat

Loopbaan
- Informateur in 1994, 2010, 2017 en 2021
- Vicepresident Raad van State
- Voorzitter Eerste Kamer PvdA
- Raadadviseur ministerie van Algemene Zaken

Publicatie
- Het tij tegen (2023)
- Kan de overheid de crises aan? (2021)
- Groter denken, kleiner doen (2018)

Eerder in Buitenhof op 27/6/21 over het functioneren van de overheid

de nieuwsfoto

In deze wekelijkse rubriek bespreekt Buitenhof een spraakmakende nieuwsfoto, deze week uitgekozen door fotograaf en filmmaker Ahmet Polat. 

Foto: Fernando Llano/ AP Photo

Deze foto is gemaakt op 12 mei 2023 in Matamoros, Mexico aan de oever van de Rio Grande op de grens tussen de VS en Mexico waar migranten zich verzamelen in de hoop de grens over te kunnen steken nu de noodwet Title 42 is verlopen.
Meer uit deze serie

leesplezier, ontlezing en laaggeletterdheid

‘Kennis is klittenband: hoe meer je over een onderwerp leest, hoe makkelijker het is om daarover te lezen’, zegt leraar en voorzitter van Stichting Lezen, Merel van Vroonhoven. ‘Dus de ingang om kinderen enthousiast te krijgen om te lezen moet een leuk thema zijn.’ Volgens schrijver Kluun ligt het afnemen van de leesvaardigheid niet aan de leraren: ‘Je zult het vak weer leuk moeten maken. Niet zo focussen op kernzinnen, verwijswoorden, signaalwoorden, want je krijgt zelfs de meest lamlendige puber geïnteresseerd in taal als je over verhalen mag vertellen. We focussen zo op technisch lezen, het is alsof je een kind meeneemt naar een restaurant en zegt: dan moet je wel oesters lezen. We dringen ze zoveel dingen op.’ De verplichte leeslijst moet op de schop: ‘Een kind van nu, wil lezen over dingen van nu. Young adult boeken zijn groter dan ooit. Kinderen lezen als een gek, maar wel binnen hun eigen interessegebied’, besluit Kluun. 

De leesvaardigheid en het leesplezier van Nederlandse leerlingen is verder afgenomen. Dat blijkt uit het internationale onderzoek Pirls waaraan 57 landen meedoen. Nederlandse jongeren bungelen helemaal onderaan de lijst als het gaat om leesplezier. Daarmee daalt ook de leesvaardigheid. Onderzoekers, politici en leraren maken zich al jaren zorgen.

Kijk ook naar dit gesprek met schrijver Adriaan van Dis over ontlezing (Buitenhof 6/6/21)

Boekentips Kluun
Belofte van Pisa (Mano Bouzamor)
De geschiedenis van mijn seksualiteit (Sofie Lakmaker)
Lily (Tom de Kock)

Boekentips Merel van Vroonhoven
Gozert (Pieter Koolwijk)
Ik denk dat ik ontvoerd ben (Pim Lammers)
Vandaag houd ik mijn spreekbeurt over de anaconda (Bibi Dumon Tak & Annemarie van Haeringen)
Het Mooiste Blauw (Ibtihaj Muhammad
Ogen die schitteren in de hoekjes 
Suiker in Melk
Superhelden Knuffelen niet
Sulwe 
Rekenen voor je leven
Alleen op de wereld

Kluun

schrijver

Publicaties
- Familieopstelling (2020)
- DJ (2007)
- Komt een vrouw bij de dokter (2003)

Merel van Vroonhoven

leraar

Loopbaan
- Leraar eerste Nederlandse Buitenschool
- Voorzitter bestuur Autoriteit FinancieĢˆle Markten

luister de podcast

Buitenhof is als podcast gratis terug te luisteren via alle reguliere podcastapps op pc, tablet en smartphone, zoals iTunes, Stitcher en Overcast.

meld je aan voor de nieuwsbrief

Krijg als eerste te horen wie er zondag aanschuift voor een mooi gesprek, stevige discussie of goed debat. En krijg na de uitzending een nieuwsbrief met Het beste van Buitenhof. Schrijf je in voor de nieuwsbrief via onderstaand formulier.