Nikita Mikhalkov

Burnt by the Sun 2

Rusland​/​​Duitsland​/​​Frankrijk 2010. Drama van Nikita Mikhalkov. Met o.a. Nikita Mikhalkov, Oleg Menshikov, Nadezhda Mikhalkova, Viktoriya Tolstoganova en Mikhail Efremov.

12

2007. Drama van Nikita Mikhalkov. Met o.a. Sergey Makovetskiy, Sergey Garmash, Aleksei Petrenko, Yuri Stoyanov en Sergei Gazarov.

Een Tsjetsjeense jongen, die in de oorlog zijn ouders verloor, staat terecht wegens moord. De film volgt vooral de beraadslagingen van de juryleden, die vanuit hun diverse achtergronden fel debatteren over wat in eerste instantie een uitgemaakte zaak leek: of de jongen schuldig was. Regisseur Michalkov speelt zelf ook een van de juryleden in deze remake van de beroemde rechtbankklassieker 12 Angry Men uit 1957. Michalkov pakt ruim tweeënhalf uur uit met lyrische monologen, grimmige oorlogsbeelden en overdadige symboliek. Daarbij toont hij zich een ouderwetse meester, die het publiek inpakt met een knap opgebouwde spanning.

The Barber of Siberia

Rusland​/​​Frankrijk​/​​Italië​/​​Tsjechië 1998. Romantiek van Nikita Mikhalkov. Met o.a. Julia Ormond, Oleg Menshikov, Richard Harris, Nikita Mikhalkov en Vladimir Ilijn.

Eind negentiende eeuw, Rusland. De Amerikaanse vader van Jane (Ormond) hoopt dat zijn dochter trouwt met een vermogend generaal zodat hij zijn monstrueuze kapmachine kan perfectioneren voor de ontginning van de wouden van Siberië. Jane voelt meer voor soldaat Tolstoi (Menshikov). Eén van de grootste Russische producties ooit die volgens gevierd Russische cineast Mikhalov (onder andere Urga, en het Oscarwinnende Burnt by the Sun) Rusland toont 'zoals het zou moeten zijn'. Zelf neemt Mikhalkov de rol van tsaar Alexander III voor zijn rekening. The Barber of Siberia zoals de (vertaalde) Engelse titel luidt werd voor de westerse markt verknipt van een kleine 400 naar 180 minuten.

Ruskaja idija

Rusland 1995. Documentaire van Sergej Zeljanov.

Geproduceerd t.g.v. de honderdste verjaardag van de cinematografie brengt deze documentaire een overzicht van vijftien jaar revolutionaire Russische film. In 1925 beleefde de communistische film haar eerste hoogtepunt. De cineasten, meestal overtuigde communisten, kregen volledige vrijheid. De meeste films waren sociale komedies, maar sommigen waren politieke drama's die internationaal furore maakten. Denken we maar aan cineasten als Eisenstein, Dovchenko, Pudovkin, Dziga Vertov, om er slechts enkele te noemen. Meestal toonden ze de barre levensomstandigheden in hun land onder tsaristisch bewind en vergeleken dit met de welvaart die na de revolutie heerste. Aan de hand van alle grote meesterwerken, vanaf PANTSERKRUISER POTEMKIN over DE MOEDER en DE MAN MET DE CAMERA tot de kleurenpracht van IVAN DE VERSCHRIKKELIJKE brengt deze documentaire de visuele pracht die de Russische film in die periode kenmerkte, voordat de censuurmachine van Stalin al te machtig werd. In een epiloog zien we deze pracht herrijzen met de film STALKER van Tarkowski. Een indrukwekkend stukje filmgeschiedenis, geschreven door regisseur Zeljanov en Oljeg Kovolov, die zich baseerden op het boek De Russische gedachte van Nikolaï Berdiaev. Producent van de documentaire was niemand minder dan Nikita Mikhalkov.

Burnt by the Sun

Rusland​/​​Frankrijk 1994. Drama van Nikita Mikhalkov. Met o.a. Nikita Mikhalkov, Oleg Menshikov, Nadezhda Mikhalkova, Ingeborga Dapkunaite en André Oumansky.

Burnt by the Sun speelt rond 1936 op het idyllische Russische platteland in het opgewekte huishouden van de lokaal geliefde kolonel Kotov (Mikhalkov). Er is geen wolkje aan de lucht totdat een zekere Mitya (Menshikov) ten tonele verschijnt die zijn charme botviert op Kotovs vrouw en dochtertje. Regisseur en co-scenarist Mikhalkov verstaat de zeldzame kunst om boeiende personages te schetsen zonder uit te weiden in biografische details. De film werd bekroond met een Oscar voor beste buitenlandse film. In 2010 verscheen een vervolg, dat zich afspeelde tijdens WOII.

Anna: 6-18

1994. Nikita Mikhalkov.

Burnt by the Sun speelt rond 1936 op het idyllische Russische platteland in het opgewekte huishouden van de lokaal geliefde kolonel Kotov (Mikhalkov). Er is geen wolkje aan de lucht totdat een zekere Mitya (Menshikov) ten tonele verschijnt die zijn charme botviert op Kotovs vrouw en dochtertje. Regisseur en co-scenarist Mikhalkov verstaat de zeldzame kunst om boeiende personages te schetsen zonder uit te weiden in biografische details. De film werd bekroond met een Oscar voor beste buitenlandse film. In 2010 verscheen een vervolg, dat zich afspeelde tijdens WOII.

Anna 6-18

Rusland​/​​Frankrijk 1994. Documentaire van Nikita Mikhalkov.

In 1980 besloot Mikhalkov (o.a. URGA, en de halfbroer van Andrei Konchalovsky) zijn toen zes-jaar oude dochter Anna te filmen met een amateurcamera. In de Sovjetunie van Leonid Brezjnev was het bezit van een camera verboden en was het begin van deze film dus clandestien. Mikhalkov stelde zijn dochter ieder jaar vijf dezelfde vragen: Wat wil je het liefst? Waar ben je bang voor? Waar heb je een hekel aan? Van wie of wat hou je het meest? Wat wil je bereiken? De antwoorden evolueren in gelijke tred met met de ontwikkeling van Anna - van klein meisje tot jonge vrouw. Niet veel later (1985) maakte de Sovjetunie een dramatische ontwikkeling door: een totalitaire staat die uiteenviel, tot een worstelende democratie. Wat de film interessant maakt is dat Mikhalkov met journaalopnames en andere gefilmde aktualiteiten een verband legt tussen de ontwikkeling van zijn dochter en zijn vaderland. Hierdoor is zijn film een belangwekkend sociaal historisch document geworden dat zijn eigen plaats in de geschiedenis verdiend heeft. Uiteraard werd het scenario door Mikhalkov zelf geschreven en schakelde hij later op echte middelen over: de camera werd achtereenvolgens bemand door P. Lebeschev, E. Karavayev, V. Yusov en V. Alisov. De montage werd verzorgd door E. Praskina. De film is aanbevelenswaardig voor middelbare scholieren.

Anna

Rusland​/​​Frankrijk 1994. Documentaire van Nikita Mikhalkov. Met o.a. Anna Mikhalkov en Nikita Mikhalkov.

Dertien jaar lang, van 1980 tot 1993, volgde de regisseur zijn dochter Anna met de camera. In die dertien jaar veranderde alles. Het huis waar ze geboren is werd afgebroken, evenals de veranda waar ze zondags thee dronken. Zelfs het land waar alles begon bestaat niet meer. Elk jaar stelt hij haar dezelfde vragen: 'Waar hou je het meest van?', 'Waaraan heb je de grootste hekel', 'Waarvoor ben je bang?' en 'Wat zou je het liefst willen?'. Deze vier simpele vragen tonen gradueel de ontwikkeling van een meisje tot jonge vrouw, van geïndoctrineerde communiste tot een vrijgevochten jonge dame. Het geheel werd versneden met actualiteitsopnamen, zodat we tevens een indruk krijgen van de woelige geschiedenis van Rusland tijdens deze periode. De film werd clandestien opgenomen, de pellicule moest op de zwarte markt gekocht worden waarna tevens de ontwikkeling in het geheim gebeurde, anders was de film nooit gemaakt. Mikhalkov schreef het scenario en spreekt de commentaar in. Eleonora Praksina monteerde de beelden tot een geheel. De camera werd gehanteerd door Pavel Lebechev, Elisbar Karavaev, Vadim Ioussov en Vadim Alissov. Sergueí Mirochnitchenko assisteerde Mikhalkov.

Urga

Frankrijk​/​​Rusland 1991. Komedie van Nikita Mikhalkov. Met o.a. Badema, Bayertu, Vladimir Gostioukhine, Larissa Kouznetsova en Bao Yongyan.

Mikhalkov (broer van Nikita Konchalowski) maakte een prachtige film vol heimwee over de Mongoolse herder Gombo, die met vrouw, kinderen en moeder in een hut op de steppe woont. Hun rustige leven is nog in perfecte harmonie met de natuur, maar de moderne tijd rukt op... Sergei, een Russische chauffeur, werkt in een verderop gelegen stad. Als hij pech krijgt met zijn vrachtwagen neemt Gombo hem mee naar zijn hut. Er ontstaat een merkwaardige vriendschap tussen de twee mannen uit geheel verschillende werelden. Prachtige natuuropnamen van Vilenn Kaluta, tempo en ritme van de film doen recht aan het tijdloze nomadenbestaan. Het scenario is van de regisseur Mikhalkov en Roustam Ibraguimbekov. Het camerawerk is van Villenn Kaluta.

Oci ciornie

Italië​/​​Verenigde Staten​/​​Rusland 1987. Drama van Nikita Mikhalkov. Met o.a. Marcello Mastroianni, Silvana Mangano, Marthe Keller, Elena Sofonova en Vsevolod Larionov.

Romano, een Italiaanse Oblomov die is verworden tot figurant in de entourage van zijn voorname echtgenote, vertelt een Russische aristocrate het verhaal van zijn grote liefde. Scène na scène schittert Mastroianni als aimabele flierefluiter die voor één keer in zijn leven passie voelt en er alles voor opgeeft. Geruggesteund door een rijk scenario vol Russenweemoed en wonderlijkheden steelt deze tragikomische vertelling naar Tsjechov-motieven nog altijd feilloos nieuwe harten. Het warme kleurenpalet dankt Mikhalkov aan cameraman Franco di Giacomo, de titelvertaling luidt 'Donkere ogen'. Silvana Mangano speelt Romano's wederhelft.

Oblomov

USSR 1980. Drama van Nikita Michalkov en Nikita Mikhalkov. Met o.a. Oleg Tabakov, Yuri Bogatryev, Elena Soloyei en Andrei Popov.

Een ambtenaar van een jaar of dertig, eigenaar van een landgoed waarop hij niet woont, verkommert tot een lusteloos bestaan in bed. De hoofdrol wordt uitstekend vertolkt door Tabakov. Een lyrische bewerking van Ivan Gontsjarevs roman uit 1858. De flashbacks van Oblomov als kleine jongen in zijn moeders armen zijn prachtig. Buitengewoon goed camerawerk. Ook bekend als A FEW DAYS IN THE LIFE OF I.I. OBLOMOV.

Nesskolko dneï gizni I.I. Oblomov

USSR 1979. Drama van Nikita Mikhalkov. Met o.a. Oleg Tabakov, Youri Bogatyrev, Elena Solovei, Andreï Popov en Gleb Strijenov.

Oblomov is een luie rentenier die met zijn hoofdbutler in zijn datcha woont. Hij brengt het grootste deel van zijn tijd op zijn divan door om te slapen of om in het verleden te duiken, en te piekeren over de vele ongenoegens die zijn leven van leeghoofdig non-conformist hem bracht. Met de hulp van een vriend tracht hij op wat knullige wijze deel te nemen aan het leven in de hem omringende wereld. Mikhalkov maakt ons deelgenoot van een bitterzoete geschiedenis, die hij op gevoelige en menselijke wijze vertelt, daarin bijgestaan door voortreffelijke acteurs. De film is wat lang maar niet saai. Geen meeslepende maar wel een ontroerende film, die aan het denken zou kunnen zetten, zonder evenwel moralistisch te zijn.

Transsibirsky express

USSR 1978. Thriller van Eldor Urazbayev. Met o.a. Asanali Ashimov, Natalia Arinbassarova en Nina Alisova.

Oblomov is een luie rentenier die met zijn hoofdbutler in zijn datcha woont. Hij brengt het grootste deel van zijn tijd op zijn divan door om te slapen of om in het verleden te duiken, en te piekeren over de vele ongenoegens die zijn leven van leeghoofdig non-conformist hem bracht. Met de hulp van een vriend tracht hij op wat knullige wijze deel te nemen aan het leven in de hem omringende wereld. Mikhalkov maakt ons deelgenoot van een bitterzoete geschiedenis, die hij op gevoelige en menselijke wijze vertelt, daarin bijgestaan door voortreffelijke acteurs. De film is wat lang maar niet saai. Geen meeslepende maar wel een ontroerende film, die aan het denken zou kunnen zetten, zonder evenwel moralistisch te zijn.

Piats vetcherov

USSR 1978. Romantiek van Nikita Mikhalkov. Met o.a. Ludmila Gurtshenko, Stanislav Lubtsine, Valentina Telichkina, Lavissa Kanznetzava en Igor Nefedov.

Iline (Lubtsine) keert na een zeer lange tijd terug naar Moskou, dat hij in het jaar van de Duitse inval in Rusland (1941) de rug had toegekeerd. Hij wilde altijd onafhankelijk zijn en meende dat hij zich gemakkelijk kon redden, maar hij heeft het niet verder gebracht dan vrachtwagenchauffeur. Hij bezoekt op een avond Tamara (Gurtshenko), een vriendin van vroeger. Zij is nog steeds niet getrouwd, heeft een baan, zorgt voor de opleiding van haar neef Slava (Nefedov) en leidt op die manier een geregeld bestaan. Iline zegt dat hij een hoofdingenieur is en voor vakantie naar de Russische hoofdstad is gekomen. Tamara is verrukt door Iline`s komst en zij zegt dat hij bij haar mag logeren. Iline sluit vriendschap met de jonge Slava en zijn vriendin Katia (Kanznetzava). Op de derde avond zegt hij alles te willen opgeven om met Tamara verder te samenleven. Iline schaamt zich echter zo over zijn leugens dat hij op de vierde avond verdwenen is en onderduikt bij een oude vriend, Timojev (Adabaktian), toevallig een leraar van Slava. Hij biecht alles op aan Timojev. De volgende dag brengt Tamara een bezoek aan Timojev. Zeer trage, maar mooie liefdesgeschiedenis, die van zwart-wit geleidelijk overgaat naar sepia en in de romantische finale culmineert in kleur. Het scenario is van medespeler Adabaktian naar een toneelstuk van Volodine. Het camerawerk is van Pavel Lebeshev. Voor liefhebbers.

Neokonchennaya pyesa dlya mekhanicheskogo pianino

USSR 1977. Drama van Nikita Mikhalkov. Met o.a. Aleksandr Kalyagin, Yelena Solovej, Yevgeniya Glushenko, Kseniya Minina en Sergei Nikonenko.

Zoveelste bewerking voor de film van een stuk van Anton Pavlovitsji Tsjechov (1860-1904), maar voor zijn tijd en naar omstandigheden een behoorlijk geslaagde. Rusland rond 1890 ergens in de provincie. De weduwe van een generaal, Anna Petrovna Voynitseva (Shuranova) ontvangt allerlei mensen uit de bourgeoisie. Onder de genodigden is een leraar, Mikhail Vasilyevich Platonov (Kalyagin), die een geliefde van vroeger Sofia Yegorovna (Solovej) herkent. Hij wil haar heroveren, maar ze inmiddels getrouwd met de zoon des huizes, die hen bij Mikhails poging verrast. Gekwetst en onteerd wil Mikhail zich nu van zijn leven beroven, maar dat loopt op niets uit en Sofia troost hem, terwijl haar man een dutje doet in zijn rijtuig. Een tijdloze film, die Tsjechovliefhebbers een plezierige, maar trage anderhalf uur drama bezorgt. Het scenario is van Aleksandr Adabashyan en regisseur Mikhalkov. Het camerawerk is van Pavel Lebechev.

Neokonchenaya pyesa dlya mekhanicheskogo pianino

USSR 1977. Drama van Nikita Mikhalkov. Met o.a. Yelena Solovej, Antonina Sjoeranova en Aleksandr Kalyagin.

Tien jaar voordat Nikita burnt by the sun Mikhalkov in 1987 enkele verhalen van Tsjechov verwerkte in otsji tsjornije, benutte hij de auteur al voor pianomécanique: ook verhalen, maar vooral diens toneelstuk Platonov (zie ook di13). Net als de ZDF-registratie heeft Mikhalkov het stuk een enorme dynamiek meegegeven, waarbij hij dan nog zuiver filmische elementen (de locatie!) kon voegen. an unfinished piece for player piano, zoals de film bij uitbreng in de VS in 1982 heette, speelt in een adellijk milieu op het platteland aan het einde van de vorige eeuw. Een groot gezelschap voert het ritueel van gezellig samenzijn op. In al Tsjechovs toneelwerken, maar zeker in Platonov, wordt de naÐviteit van een klasse geschetst die denkt dat alles altijd bij het oude zal blijven. Mikhalkov filmt het gegeven met gevoel voor weemoed en ironie. Zijn toon van milde elegantie wist het sovjet-regime wel te waarderen; Mikhalkov hielp ze een handje door in het laatste beeld de revolutionaire hoop te doen gloren. De regisseur heeft zijn verfilmingen van Russische literatuurklassiekers zelfs in jaren van grote repressie kunnen voortzetten.

At Home Among Strangers, A Stranger at Home

USSR 1974. Nikita Mikhalkov.

Tien jaar voordat Nikita burnt by the sun Mikhalkov in 1987 enkele verhalen van Tsjechov verwerkte in otsji tsjornije, benutte hij de auteur al voor pianomécanique: ook verhalen, maar vooral diens toneelstuk Platonov (zie ook di13). Net als de ZDF-registratie heeft Mikhalkov het stuk een enorme dynamiek meegegeven, waarbij hij dan nog zuiver filmische elementen (de locatie!) kon voegen. an unfinished piece for player piano, zoals de film bij uitbreng in de VS in 1982 heette, speelt in een adellijk milieu op het platteland aan het einde van de vorige eeuw. Een groot gezelschap voert het ritueel van gezellig samenzijn op. In al Tsjechovs toneelwerken, maar zeker in Platonov, wordt de naÐviteit van een klasse geschetst die denkt dat alles altijd bij het oude zal blijven. Mikhalkov filmt het gegeven met gevoel voor weemoed en ironie. Zijn toon van milde elegantie wist het sovjet-regime wel te waarderen; Mikhalkov hielp ze een handje door in het laatste beeld de revolutionaire hoop te doen gloren. De regisseur heeft zijn verfilmingen van Russische literatuurklassiekers zelfs in jaren van grote repressie kunnen voortzetten.

Spokojny den'v konce vojny

USSR 1972. Komedie van Nikita Mikhalkov. Met o.a. Natalia Arimbassarova, Sergei Nikonenko, I. Demina, L. Dourov en S. Artamonov.

Rusland 1944. Het front rukt op naar het westen, richting Berlijn. In Rusland is de oorlog afgelopen, maar het is nog geen vrede. Twee soldaten vinden koffers met schilderijen, die de Duitsers heben laten staan in hun haast om weg te komen. De leden van een kunstkring verschijnen en eisen de schilderijen op, maar een van de soldaten (Nikonenko) zegt dat ze alleen maar kunnen worden teruggegeven tegen geldige eigendomsbewijzen of papieren, waaruit het bezit zou blijken. Zijn strijdmakker vertrekt en een jonge vrouw (Arimbassarova) blijft achter om de koffers te bewaken. Tussen beiden ontluikt een zekere verstandhouding, die echter door wantrouwen wordt ondermijnd. Een schitterend portret van twee jonge mensen die elkaar niet kennen en die door extreme omstandigheden worden samengebracht. De hoofdrollen zijn spontaan en speels, en vormen een sterk contrast met het dramatische einde. Deze vroege court-métrage van Mikhalkov is tevens een hulde aan de kunst, die in beginsel iedere oorlog overleeft. Het scenario van R. Ibrahimbekova staat bol van de symboliek. Het camerawerk is van D. Dorjikhin.

Ja sjagajoe po Moskve

USSR 1963. Experimenteel van Georgi Danelija.

Rusland 1944. Het front rukt op naar het westen, richting Berlijn. In Rusland is de oorlog afgelopen, maar het is nog geen vrede. Twee soldaten vinden koffers met schilderijen, die de Duitsers heben laten staan in hun haast om weg te komen. De leden van een kunstkring verschijnen en eisen de schilderijen op, maar een van de soldaten (Nikonenko) zegt dat ze alleen maar kunnen worden teruggegeven tegen geldige eigendomsbewijzen of papieren, waaruit het bezit zou blijken. Zijn strijdmakker vertrekt en een jonge vrouw (Arimbassarova) blijft achter om de koffers te bewaken. Tussen beiden ontluikt een zekere verstandhouding, die echter door wantrouwen wordt ondermijnd. Een schitterend portret van twee jonge mensen die elkaar niet kennen en die door extreme omstandigheden worden samengebracht. De hoofdrollen zijn spontaan en speels, en vormen een sterk contrast met het dramatische einde. Deze vroege court-métrage van Mikhalkov is tevens een hulde aan de kunst, die in beginsel iedere oorlog overleeft. Het scenario van R. Ibrahimbekova staat bol van de symboliek. Het camerawerk is van D. Dorjikhin.