Sotsji, zuid-Rusland, aan de rand van de Kaukasus. In februari 2014 worden daar de Olympische Winterspelen gehouden. Wekenlang is op Nederland 1 te zien hoe sporters slalommend, bobsleeënd en rodelend zo snel mogelijk de eindstreep proberen te halen. Maar wat speelt er normaal gesproken in die bergen? Wie wonen daar?

Voor Jelle Brandt Corstius is het bekend gebied. Als correspondent van Trouw exploreerde hij het gebied en deed hij onder meer verslag van de herdenking van de Armeense genocide en de revolutie van Saakashvilli in Georgië. Voor de VPRO gaat hij terug, zodat we op Nederland 2 kunnen in zes afleveringen zien wat er zich afspeelt wanneer er niet wordt gewintersport.

Is dat leuk voor een avonturier als jij: terug reizen naar bekend terrein?
‘Toen ik uit Rusland vertrok, riep ik: nooit meer terug naar dat kloteland. Al dat gedoe met binnenlandse veiligheidsdiensten, ik was het zat. Maar vorig jaar was ik weer terug en meteen toen ik mijn eerste voetstappen in Moskou zette voelde ik dat er toch maar één land is waarvan ik echt houd en dat is Rusland. De Kaukasus omvat natuurlijk meer dan alleen Rusland, maar al die andere landen in dat gebied, waaronder Georgië, Azerbeidzjan, Tsjetsjenië en Dagestan, waren ooit allemaal Sovjetlanden. Er is toch eenzelfde gevoel waar ik erg gecharmeerd van ben.’

Beschrijf dat gevoel eens.
‘Het is alsof je er in je eigen speelfilm bent. Alles overkomt je, je bent lijdend voorwerp. Er gebeuren ’s avonds dingen die je je ’s middags nog niet kunt voorstellen en bedenken. Rare feesten en zo. Er moet voor deze serie veel ruimte zijn voor improvisatie. Je kunt niet alles van tevoren researchen.’

Rusland en India, waar je eerder was, zijn economisch interessante landen. Waarom moeten mensen iets weten over de Kaukasus?
‘Ik geloof niet dat kijkers mijn reizen in Rusland en India interessant vonden omdat die regio’s economisch belangrijk zijn. Het is gewoon leuk om te zien. Mensen willen leren over de wereld. De Kaukasus is een interessante en gediversifieerde regio. Voor de Grieken en de Arabieren vormde het gebied de grens met de onbekende wereld. Elke vallei kent een andere beschaving, met een eigen taal en cultuur. De Romeinen moesten vijftig tolken meenemen om zich door het gebied te kunnen navigeren en om er handel te drijven. Veel landen daar zijn kunstmatige landen omdat er in ieder dal van een berg wel weer een ander volk met een eigen taal huist. Er zijn ook voortdurend spanningen. Door de strategische ligging vormt het gebied sinds mensenheugenis een haard van oorlog en invasies. De bergvolkeren zijn moeilijk in te lijven. De Russen is het maar ten dele gelukt de Kaukasus te veroveren. Daarnaast moet je weten dat er in Azerbeidjan grotere oliereserves zijn dan de Noordzee en de Verenigde Staten bij elkaar. Het is dus wel degelijk een economisch interessant land. Maar de Winterspelen van volgend jaar gaven de doorslag om hier een reisserie te doen.’

Hoe bereid je je voor? Ga je vijftig inheemse talen leren?
‘Nee, ik ben een beetje talenmoe. De meeste mensen, zeker oudere mensen, spreken er Russisch, dus daar red ik het wel mee. Voor de overige situaties gebruiken we tolken. Inlezen voor deze serie is lastig. Er is niet één overkoepelende geschiedenis. Het belangrijkst is bepalen welke gebieden we in beeld gaan brengen. Daarvoor kan ik voor een groot deel terugvallen op mijn kennis uit de tijd dat ik correspondent was voor Trouw.’

Hoe ga je deze serie combineren met je werk als Nederland-correspondent voor Rob Wijnbergs nieuwe initiatief De Correspondent?
‘De Correspondent gaat in september van start, precies wanneer we deze serie gaan draaien. Ik zal in het begin een wat kleinere rol spelen, wekelijks stukjes schrijven over waar ik mee bezig ben, misschien wel bloggen vanuit de Kaukasus. Vanaf maart, als deze klaar is, ga ik me storten op het reizen door Nederland.’