Ken Kamara is een Engelse fotograaf en filmmaker. Hij maakt voornamelijk portretten met een analoge camera. Hij komt uit Londen, maar woont en werkt op dit moment in Berlijn. Voor de online tentoonstelling ‘Breathing While Black’ gebruikte hij foto's van een serie die hij maakte tijdens een stille demonstratie op 6 juni 2020 in Berlijn, een paar weken na de moord op George Floyd.
Het Amerika van 2020 werd getekend door de moord op George Floyd, de aanhoudende berichten over police brutality, en de Black Lives Matter-demonstraties. Maar ook is 2020 het jaar van de presidentsverkiezingen. Door velen bestempeld als de belangrijkste verkiezingen ooit. Deze gebeurtenissen zien we ook terug in de kunst. Mondo sprak met kunstenaars van de Amerikaanse expositie ‘Breathing While Black’ en de ‘Plan Your Vote’-campagne. De vraag: Hoe politiek ben je en wil je zijn als maker?
Ken Kamara
Britse fotograaf en filmmaker uit Berlijn
©
Ken Kamara
“In mijn serie voor ‘Breathing While Black’ legde ik verschillende individuen vast die de straat op gingen met hetzelfde doel. Ik volgde mijn instinct en stapte op demonstranten af wiens aanwezigheid iets in me opwekte. Hun energie, hun gedrag of de borden die ze omhoog hielden. De twee portretten die ik heb uitgekozen voor de tentoonstelling zijn bijzonder sterk. Op de eerste houdt een vrouw een bord vast waarop ze zich uitspreekt over privileges en het onontkoombare om samen te moeten komen om racisme te deconstrueren. De boodschap die ik met dit werk wil verkondigen is dat systematisch racisme een realiteit is in Europa en dat het invloed heeft op ons allemaal. We moeten er samen een eind aan maken. In mijn serie zie je individuen die persoonlijk de negatieve gevolgen van racisme hebben ervaren, maar ook individuen voor wie dat niet geldt. Door ze beiden te fotograferen wil ik laten zien dat deze mensen het onrecht allemaal erkennen en bereid zijn er samen tegen vechten.
Met mijn kunst wil ik kritische vragen oproepen en food for thought bieden. Mensen staan altijd centraal in mijn werk. Mijn foto's maak ik met een analoge Yashica Mat camera uit 1956, waardoor ik heel dichtbij moet komen. Die nabijheid zorgt voor kort, menselijk, intiem contact; dat gevoel probeer ik – samen met de politieke en sociale boodschap – in het eindresultaat over te brengen. In alles wat we maken zit enige subjectiviteit. Wanneer ik mijn ‘werk’ doe als fotograaf, ben ik nog steeds mezelf. Ik neem mijn meningen, geloof en ervaringen altijd mee en daarmee draagt mijn werk mijn stem. Door de ogen van iemand anders krijgt mijn werk weer nieuwe betekenis."
"Despite all attempts of objectivity or neutrality, a photograph is the photographer’s edit of reality, which is exposed to the subjective interpretation of its audience."
Kambui Olujimi
Beeldend kunstenaar uit New York
Kambui Olujimi is een kunstenaar uit Brooklyn, New York. In zijn werk daagt hij onze manier van denken uit die we gewoonlijk als ‘onvermijdelijk’ zien. Dit doet hij in de vorm van sculpturen, installaties, fotografie, schrijven en performances. Hij is een van de kunstenaars die meewerkte aan de ‘Plan Your Vote’ campagne. Deze campagne zette kunst in om Amerikaanse burgers aan te sporen om naar de stembus te gaan.
“Voor mij is kunst per definitie politiek beladen. Het bestaat in onze wereld en wordt automatisch geplaatst binnen een politieke context waar taal ook een belangrijke rol in speelt. De vraag is dan: welke taal gebruik jij als artiest binnen die context?
©
Kambui Olujimi / Kambui Olujimi
Kunst bestaat in een politiek spectrum, maar er zijn uiteenlopende manieren van politiek betrokken zijn. Kunstenaars zijn niet verplicht om hun kunst in te zetten als middel om mensen aan te sporen, maar kunst & cultuur heeft onze maatschappij altijd al beïnvloed. Het is onontkoombaar. Art predates the sword.
Met de ‘Plan Your Vote’ campagne hebben we veel mensen aan weten te sporen om te gaan stemmen. Het moedigde mensen ook aan om te vechten tegen de onderdrukking van kiezers. Ik wilde deel uitmaken van dit project omdat de verkiezingen een expressie zijn van de collectieve wil. Het onderdrukken van kiezers is het meest ondemocratische wat je kunt doen. In mijn werk voor de campagne, heb ik ervoor gekozen om Catherine Arline af te beelden. Ze was mijn beschermengel en community leider in Bed-Stuy, Brooklyn, New York. De eerste keer dat ik ging stemmen nam zij me mee. Door haar af te beelden is voor mij de cirkel rond.”
"Artists are not obligated to create a call to action in their work but culture has always affected our society. It’s inevitable."
©
Ana M. Diaz
Ana M. Diaz
Mixedmedia kunstenaar uit Topeka, Kansas
Ana M. Diaz is een mixed-media kunstenaar uit Oklahoma en woont nu in Kansas waar ze werkt als kunstdocent op een basisschool. Daarnaast werkt ze nog altijd aan haar eigen werk. Ze maakt cartoon-achtige schilderijen, illustraties en verwerkt in deze werken foto’s die ze maakt van de plekken waar ze rondloopt. Voor de online expositie ‘Breathing While Black’ maakte ze het werk America We Got A Problem.
“Normaal gesproken bewaar ik mijn zwaardere, politieke werk voor mijn schetsboek. Het werk dat ik publiceer is lichter. Over het algemeen heeft iedereen dat liever in huis hangen. Iedereen houdt van een mooi plaatje. Het werk voor ‘Breathing While Black’ begon met een idee uit mijn schetsboek waarin ik nadacht over de mensheid en hoe onrechtvaardig de wereld kan zijn. Voor mij is niet alle kunst politiek beladen. Ik vertel mijn studenten altijd dat kunst in connectie staat met alles om ons heen.
Onderwerpen zoals sociale studies, wetenschap en muziek kunnen kunstenaars inspireren, maar het kan ook over je eigen gevoel gaan. Of over het nalaten van iets. Wat je ook maakt; het is uniek en kan door niemand op precies dezelfde manier nagedaan worden. Ik weet niet goed waarom ik het in dit werk wel nodig vond om politiek te zijn. Ik weet niet eens zeker of dat mijn doel wel was. Ik voelde me gewoon kwaad. Ik wil verandering in mijn land. Ik wil graag een positiever en aardiger Amerika zien. Ik voel en voelde me machteloos. Mijn kunst is waarin ik mezelf tot uiting breng en dat is alles wat ik kan doen.
De collage die ik maakte herinnert ons aan jaren van geweld in de Verenigde Staten. Slavernij, ophangingen, verbrandingen, marteling, verwijdering en vernietiging: het zijn allemaal zaken die de Afro-Amerikaanse gemeenschap heeft moeten ondergaan. Veel mensen willen die realiteit liever onder het tapijt schuiven, maar het maakt deel uit van onze gezamenlijke geschiedenis. Ook nu, in het jaar 2020, is het nog steeds relevant. Ik wilde dat het beeld van demonstranten die tegen politiegeweld de straat op gingen gezien, herkend en gewaardeerd werd. Ik realiseerde me dat het werk makkelijk verkeerd geïnterpreteerd kan worden. Ik ben niet tegen de politie; ik ben tegen politiegeweld. Net als racisme is het een werkelijkheid; een probleem. En dat hoeft niet zo te zijn. Waarom proberen mensen racisme nog steeds te ontkennen? De Verenigde Staten heeft een leider nodig die de mensheid waardeert. Die sterk is, maar ook empathie heeft voor het menselijk leven. Hopelijk gebeurt dat binnen niet al te lange tijd."
De expositie 'Breathing While Black' is nog tot 20 november online te zien.
"I’m not sure my goal was to be political. I just know that I felt angry. I want change in my country. I would like to see a positive and kinder America."
Macon Reed
Kunstenaar uit New York
Macon Reed is kunstenaar en werkt in verschillende disciplines. Ze maakt sculpturen, installaties, video, radio documentaire, schilderijen en participatiekunst en exposeerde in verschillende kunstgalerijen. Van Londen tot New York tot Sidney. Voor de 'Plan Your Vote' campagne gebruikte ze een foto van haar project ‘A Pressing Conference’.
“Ik maak werk om mensen dichter bij elkaar te brengen. Alles wat ik doe is vanuit een queer en intersectioneel feministische perspectief.
©
Macon Reed
Mijn werk komt zeker vanuit een sociaal en politiek betrokken perspectief, maar dat ligt er niet altijd dik bovenop. De onderwerpen verschillen, maar het draait altijd om thema’s als macht, gemeenschappelijk bewustzijn, ergens toebehoren en het faciliteren van inclusieve platformen waar uitwisseling plaats kan vinden.
Ik denk dat alle kunst op een bepaalde manier politiek beladen is, zelfs wanneer de kunstenaar besluit niets te doen of te zeggen. In een wereld waarin klimaatverandering, systematisch racisme en ongelijkheid, het virus en onze verzwakkende democratie een grote rol spelen, zie ik zeker dat we steeds bewuster worden van allerlei onderliggende systemen. Ik gebruik mijn kunst om verandering te brengen. Maar: iedereen moet in zijn eigen werkveld beslissen wat goed voelt. Dat geldt ook voor kunstenaars. Wel denk ik: hoe meer sociaal kapitaal en privilege we hebben, hoe meer verantwoordelijkheid we hebben om in actie te komen.
Toen ik voor het eerst hoorde van de 'Plan Your Vote' campagne, wist ik dat ik een foto van mijn installatie ‘A Pressing Conference’ wilde gebruiken. Dit werk was een directe respons op de verkiezingen in 2016. Toentertijd was ik, net als vele anderen, doodsbang en ik voelde de sterke behoefte om terug te vechten. 'A Pressing Conference' is een installatie en een project dat heeft gediend als platform voor honderden mensen om via te spreken. Het format past zich aan de gebruikers aan. Het is een levensgrote installatie die het Witte Huis nabootst. Het ‘open mic’ aspect daagt de machtsrelatie uit; op een plek waar normaliter mensen met de macht staan, kan nu iedereen zijn stem laten horen. Dit is het meest politieke werk dat ik ooit heb gemaakt."