OVT

OVT 16 januari 2022

Het zorgde voor veel beroering eerder deze week: het besluit van het Rijksmuseum om de term 'Bersiap' niet te gebruiken bij de tentoonstelling 'Revolusi! Indonesiƫ onafhankelijk'. Met historici Lara Nuberg en Remco Raben bespreken we de herkomst van 'Bersiap' en of dit besluit terecht is.

Verder onder meer: een Chinees-Russisch monsterverbond, Adrianus VI: de vergeten Nederlandse paus, de column van Sana Valiulina, en Maaike van Charante over 'Het verdriet van de Schilderswijk'.

Luister mee

Luister en kijk live mee door hier te klikken, of abonneer je op de podcast.

De podcast van OVT is te beluisteren via iTunes, Spotify RSS-feed en meer. Lees hier hoe je OVT als podcast terug kan luisteren op smartphone of computer.

Een totalitair monsterverbond

Alle ogen zijn deze week gericht op Rusland in wat misschien wel de ernstigste internationale crisis is sinds het einde van de Koude Oorlog (1945-1991). Extra verontrustend is dat Poetin ondertussen steun zoekt bij het China van Xi Jinping. Want daarmee komt de nachtmerrie van een totalitair monsterverbond wel erg dichtbij. Moeten we wakker liggen van een mogelijke langdurige alliantie tussen China of Rusland of is er eerder sprake van een kortstondig verstandshuwelijk? Ruslandkenner en journalist Hubert Smeets is te gast.

Het verdriet van de Schilderswijk

Wie met een tijdmachine naar de Schilderswijk van 1960 gaat, zou de wijk niet herkennen. Alles is er anders: de gebouwen, de mensen, de winkels en de straten. Alleen de straatnaamborden herinneren nog aan die wijk van toen. Maaike van Charante groeide er op, en vroeg zich af: hoe is dat gebeurd? In het Haagse Gemeentearchief vond ze het antwoord: bestuurlijke arrogantie. Een probleem dat in de tussentijd niet verdwenen is. In het boek Het verdriet van de Schilderswijk beschrijft ze deze geschiedenis.

Auteur Maaike van Charante vertelt in de uitzending over de verwording van deze Haagse volkswijk.

Adrianus van Utrecht: de vergeten Nederlandse paus

Deze week is het 500 jaar geleden dat Adrianus van Utrecht tot de enige Nederlandse paus ooit werd benoemd. In Rome staat hij nog altijd bekend als ‘de rare asceet uit het noorden’, die leefde als een arme dorpspastoor en het liefst op een muildier de stad binnenreed. En in Nederland is hij zo goed als vergeten. Daar moet 2022, 'het Adrianusjaar', verandering in brengen. Want Paus Adrianus VI was een hervormer waar de kerk nog niet klaar voor was, een belangrijke voorbode voor de grote contrarevolutie die de katholieken nog te wachten stond.

Een gesprek met theoloog en auteur Twan Geurts, die de biografie De Nederlands Paus. Adrianus van Utrecht 1459-1523 schreef.

De column van Sana Valiulina

Deja vu

De column is deze week van Sana Valiulina.

Rijksmuseum schrapt de term 'Bersiap'

Het zorgde voor veel beroering eerder deze week: het besluit van het Rijksmuseum om de term 'Bersiap' niet te gebruiken bij de tentoonstelling Revolusi! Indonesië onafhankelijk, die in februari 2022 geopend wordt. ‘Bersiap’ staat voor de periode vlak na de Japanse capitulatie in Indonesië toen Nederlanders en ieder die met hen had gecollaboreerd, hun leven niet zeker waren. In praktijk waren vooral de Indische Nederlanders het slachtoffer.

In de Nederlandse geschiedschrijving heeft de Bersiap, na lang veronachtzaamd te zijn, uiteindelijk een plek verworven. Het leed van de Indische Nederlanders waarvoor eerst nauwelijks oog was, heeft erkenning gekregen. Maar nu is volgens de Indonesische gastcurator van de tentoonstelling, Bonnie Triyana, het begrip ‘Bersiap’ racistisch en zou het niet meer gebruikt mogen worden.

Een gesprek met historici Lara Nuberg, bekend van haar blog Gewoon een Indisch meisje, en Remco Raben, die als hoogleraar koloniale en postkoloniale literatuur- en cultuurgeschiedenis gespecialiseerd is in Indonesië, en als adviseur betrokken is bij de tentoonstelling.

Het Spoor Terug: Bloody Sunday in Roermond #3 Domme terrroristen

Een documentaire van Frans Pollux

In 1990 vond een IRA-aanslag in Roermond plaats, een nooit opgehelderde vergismoord waarbij twee jonge Australische toeristen midden op de Markt werden doodgeschoten. Vier verdachten werden aangehouden, maar ondanks overweldigend bewijs ook weer vrijgesproken. De Limburgse podcastmaker Frans Pollux spreekt betrokkenen van toen, brengt de verdachten in beeld en duikt in de rafelranden van het verhaal. In Het Spoor Terug deze week de derde aflevering: Domme terroristen.

Bloody Sunday in Roermond is een productie van de VPRO en De Limburger, in samenwerking met filmproducent (Pupkin) Pieter Kuijpers van The Spectacular. De podcastserie bestaat uit vier afleveringen. Deze zijn wekelijks te horen in OVT op NPOradio1 en in de OVT-podcast.

Benieuwd naar de bonusaflevering waarin de geschiedenis van de IRA besproken wordt met historicus Joost Augusteijn? Klik op het blokje hiernaast om te luisteren.