Tegenlicht

Guantanamo Bay

Wat gebeurt er met de mensen die de Amerikanen in het kader van hun 'war on terrorism' hebben opgepakt, en vast hebben gezet in Guantanamo Bay? BBC-journalist Vivian White deed zes maanden lang onderzoek in Azië, Afrika, Europa en Amerika om te spreken met mensen die dit Amerikaanse rechtssysteem hebben moeten ondergaan, maar ook met hen die belast zijn met de uitvoering.

Achter de schermen van de gesloten marinebasis

President Bush meent, en met hem vele Amerikanen, dat Guantanamo Bay noodzakelijk is in de strijd tegen het terrorisme. Mensen die tijdens de strijd worden opgepakt, moeten kunnen worden vastgehouden 'zolang de strijd gaande is', aldus minister Rumsfeld eerder dit jaar. Omdat het detentiekamp niet op Amerikaanse bodem ligt, kunnen de gevangenen geen rechten ontlenen aan de Amerikaanse grondwet. En ook de regels die zijn opgesteld tijdens de Conventie van Genève gaan voor de gevangenen niet op; volgens de Amerikanen zijn ze juridisch gezien geen krijgsgevangenen omdat Al-Qaeda geen land of regime is, maar een terroristische groepering. De gedetineerden bevinden zich dus in een juridisch vacuum, en de meesten zitten al ruim anderhalf jaar vast zonder dat ook maar een aanklacht tegen hen is ingediend. De uitzichtloze situatie lijkt zijn tol te eisen onder de gevangenen. Hoewel het Pentagon zegt dat de gedetineerden goed worden behandeld, leiden geruchten over zelfmoordpogingen en hongerstakingen wereldwijd tot onrust.

bijlagen

BBC journalist Vivian White ging naar Guantanamo Bay om terplekke de situatie te peilen. Hij sprak met bewakers maar kreeg geen toegang tot het kamp zelf. Daarom vervolgde hij zijn reis naar Pakistan en Afghanistan om daar met mensen te spreken die meer dan een jaar gevangen zaten in de beruchte Amerikaanse gevangenis.

De Amerikaanse autoriteiten benadrukken altijd dat zij hun gevangenen humaan behandelen. Maar uit de interviews van White blijkt iets heel anders. Een man vertelt bijvoorbeeld dat hij gemarteld werd voordat hij naar Guantanamo Bay werd gebracht.
Een militair woordvoerder ontkent vervolgens: 'We zijn niet gekomen om terreur te brengen maar om het te stoppen.'

Regie: Vivian White
Productie: Fiona Gough
Eindredactie Tegenlicht: Roel van Broekhoven/Doke Romeijn/Frank Wiering