Sectoren als de nieuwbouw en de veeteelt hebben te lang lopen slapen, vindt VPRO Tegenlicht researcher William de Bruijn. Zij dienen zo snel mogelijk te moderniseren.

Wat is het stereotype beeld dat we hebben van de gemiddelde bouwvakker? Het is vaak een man, meestal wit en middelbaar of ouder. Hij is ietwat gezet, paradeert rond met een ‘bouwvakkersdecolleté' en is doorgaans zo grappig als je foute oom op een verjaardagsfeestje. Hij drinkt bij voorkeur bier (vandaar de bierbuik) en eet als lunch vette snacks.

Wordt het niet eens tijd voor een update van dit ouderwetse en gedateerde imago? Is de bouwsector, met z'n tiny houses, duurzame materialen en jonge architecten, niet ontzettend hip en sexy? 

‘De bouw functioneert eigenlijk nog zoals honderd jaar geleden’, zegt de Londense architect Andrew Waugh in onze uitzending ‘Houtbouwers’.

Prototypisch voor die zo traditionele nieuwbouw zijn de fallische superhoogbouw-wolkenkrabbers die tot stand komen met massa’s gewapend beton, vele betonmolens, dieselgeneratoren en zwaar transport. Lekker stoer met shovels en voorhamers aan de slag. Vraag alleen niet hoeveel uitstoot van CO2 en stikstofdioxide deze aloude manier van bouwen met zich meebrengt.

van macho naar sexy

Vergelijk de oerconservatieve 'macho' bouwsector eens met een wereld die van oudsher ook nogal ‘mannelijk’ was. Die van de rock en de popmuziek. Afgelopen zomer blonken de line-ups van popfestivals Lowlands en Pinkpop uit in een bijna gelijke man-vrouw bezetting. De show van een act als Billie Eilish zette die van de oude punkrockers van New Order (‘Old Order’?) flink in de schaduw. 

Tekst loopt door onder afbeelding

Dan de bouwsector. Zelfs in het toch niet als progressief bekend staande Elsevier Weekblad verscheen een tijdje geleden het artikel 'Hoe renoveren we de bouw?'. Het artikel dateert nog van vóór het huidige verhitte stikstofdebat.

Een citaat uit het artikel getuigt van een vooruitziende blik: 'Grote bouwbedrijven experimenten wel met "modulaire" en "circulaire" bouw, maar dat is niet meer dan een paar procent van hun werkzaamheden. Het grootste deel wordt nog op traditionele wijze ter plekke afgebouwd'.  

gebruik is het nieuwe bezit

Niet meer dan een paar procent. Desondanks timmeren die pioniers hard aan de weg. Deze maand kreeg de duurzame ‘Billie Eilish’ van de bouw, Rau Architecten, een belangrijke prijs. Het nieuwe hoofdkantoor van Triodos op landgoed de Reehorst bij Zeist kreeg van Architectenweb de prijs 'Kantoorgebouw van het Jaar 2019'. Wat vooral gehonoreerd werd: de houtbouw binnenstructuur, het materialen-paspoort en de hoge mate van circulariteit. 

Wie meer wil weten: kijk nog eens terug naar onze special met Thomas Rau. De nu bekroonde architect hield ons vier jaar geleden al vóór dat er een tijd aan komt waarin 'gebruik' belangrijker wordt dan 'bezit'. En dat 'herbruik' voor de bouw veel mogelijkheden gaat bieden in de toekomst.

'sectoren als veeteelt en nieuwbouw krijgen eindelijk eens een reality check'

Wie net als wij bij VPRO Tegenlicht vanuit een 'future affairs'-perspectief naar het heden kijkt, zal het veelbetekenend vinden dat sectoren als veeteelt en nieuwbouw (die samen met overheden hebben zitten slapen) nu eindelijk eens een reality check krijgen. Ze kunnen niet langer 'uit de tijd' zijn, maar dienen nu 'bij de tijd' te raken, zij het noodgedwongen, en met wat hulp van 'Brussel'. 

Wie sexy wil zijn, zal wat pijn moeten lijden.

bekijk ook deze afleveringen