Miljoenen staatssteun? Alleen onder deze voorwaarden

'Als we deze crisis niet benutten om veranderingen af te dwingen bij bedrijven dan vallen we straks gewoon weer in de volgende crisis.' Internationaal befaamd econoom Mariana Mazzucato is er vrij stellig over: dit is hét moment voor overheden om als 'verandermacht' op te treden.

Ineke van der Hurk

Onze economie beloont nu vaak bedrijven die waarde aan de wereld onttrekken.

Volgens econoom Mariana Mazzucato heeft een gezonde economie juist bedrijven nodig die waarde tóevoegen aan de wereld. In haar boek ‘De waarde van alles’ onderzoekt Mazzucato hoe we ons kapitalistische systeem radicaal kunnen veranderen door vragen te stellen over wie welvaart creëert, wie het zich toeëigent en wie het vervolgens vernietigt.

De coronacrisis toonde ons dat veel bedrijven een ongezonde structuur hadden. Terwijl ze de jaren voor de crisis miljoenen en soms zelfs miljarden aan dividend uitbetaalden aan hun aandeelhouders, stonden ze nu al binnen enkele maanden met verminderde inkomsten op omvallen. Mazzucato ziet dit als hét moment voor de overheid om de leiding te nemen. Help alleen de bedrijven die structurele veranderingen gaan doorvoeren om ze toe te laten werken naar een gezondere economie, stelt de econoom. Kortom: verbind voorwaarden aan je staatssteun.

Bedrijven die de afgelopen jaren miljarden aan dividend uitbetaalden, staan nu al na een paar maanden met verminderde inkomsten op omvallen.

In Frankrijk zien we al dat dit gebeurt. President Macron stelde strenge voorwaarden aan Renault en Air France: om staatssteun te krijgen moesten zij hun CO2-uitstoot verminderen en meer lokaal gaan produceren bij Franse fabrikanten. Zo pakte Macron met zijn staatssteun een industrieel voordeel op, maar zorgde hij ook vooruitgang bij de klimaatdoelstellingen. 

Wie volgt?