In de Sonora-woestijn proberen Amerikaanse burgerpatrouilles Mexicaanse immigranten die naar de VS trekken tegen te houden. Filmmakers Jeremy Levine en Landon van Soest gingen met deze burgermilitia's op pad en ontdekten dat 'those crazy guys with big guns' onderdeel zijn van een groter probleem, namelijk het falende migratiebeleid van de VS.

Interview met één van de regisseurs van 'Op de grens'

Het begon allemaal met een schoolproject. De jonge Amerikaanse documentairemakers Levine en Van Soest die nog maar kort geleden zijn afgestudeerd aan de Park School of Communications moesten voor een researchproject uiteenlopende onderwerpen verzamelen. Levine stuitte op een artikel over de Ranch Rescue aan de grens tussen Mexico en Amerika. Omdat zijn professor het een goed onderwerp vond, besloot Jeremy er samen met Landon een documentaire over te maken.

Levine: "We wilden wel eens wat meer weten over deze 'rare jongens met grote geweren.' We belden met Ranch Rescue om te vragen of we met hen mee op pad mochten. Die vonden het in het begin vooral gevaarlijk om in de woestijn een film te maken. Ze waarschuwenden ons voor vanalles en nog wat. Voor schorpioenen, de warmte, illegale drugsdealers. Maar uiteindelijk viel het allemaal erg mee."

Levine heeft zich tijdens het filmen maar een paar keer onveilig gevoeld. Waaronder die keer dat hij met een van de Ranch Rescuers alleen achter bleef. "Omdat de burgermilitia's niet met teveel mensen op pad wilden, ging op een bepaald moment alleen Landon mee om te filmen. Ik bleef achter met een van de andere mannen. Die vroeg toen of ik zijn 'speelgoedcollectie' wilde zien. Hij haalde vervolgens een groot mes tevoorschijn en vroeg me of ik de film Hannibal kende. Daarna hield hij het mes bij zijn nek en vroeg: wil je het erin of eruit?"

Tijdens de opnames had Levine af en toe het gevoel naar grote jongens te kijken die soldaatje spelen in de bossen. Toch werd hij zich er steeds meer van bewust dat dit 'soldaatje spelen' een groter, economisch probleem schuilgaat, namelijk de enorme migratiestroom vanuit Mexico naar de Verenigde Staten.

"Het is volledig te begrijpen dat Mexicaanse migranten de grens proberen over te steken. Dat begrepen de meeste burgerwachten die wij spraken ook. Ze zeiden allemaal dat als het hun familie was, ze hetzelfde zouden doen. Je kunt het mensen niet kwalijk nemen dat ze op zoek gaan naar een beter leven."

Volgens Levine heeft het dan ook geen zin om de migranten proberen tegen te houden. "De situatie die nu aan de grens ontstaat, is het gevolg van een falend Amerikaans migratiebeleid. Het is een economisch probleem en daarom moet de regering met een beter systeem komen. Het gastarbeidersprogramma in de VS moet worden uitgebreid. President Bush heeft zich herhaaldelijk uitgesproken voor zo'n uitbreiding van het programma, maar helaas heeft is voorstel door het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden afgewezen.

Het plan dat wel recentelijk is goedgekeurd door het Amerikaanse Congres is de bouw van een muur of hek op de Amerikaanse-Mexicaanse grens. Levine heeft er weinig vertrouwen in dat dit zal werken. "Isolatie werkt niet. Met zo'n muur concentreer je je alleen maar op veiligheid en dat is niet genoeg. Ik ben niet principieel tegen de muur, maar het is niet genoeg."

Volgens Levine is de steun voor de muur onder de Amerikaanse bevolking gegroeid doordat het idee van een Mexicaanse 'reconquista' onder Amerikanen de afgelopen jaren populairder is geworden. "Het idee dat de Mexicanen ons land willen inpikken, lijkt steeds wijder verspreid onder de Amerikaanse bevolking. Dat komt waarschijnlijk door de algehele verschuiving naar rechts. Recentelijk is er nog een boek uitgebracht over immigratie waarin wordt gesteld dat de Mexicaanse regering haar eigen bevolking aanspoort om naar de VS te gaan. Een idioot idee, maar het is wel een idee waar meer Amerikanen in zijn gaan geloven."

Wat voor boodschap willen Levine en Van Soest met hun documentaire overbrengen? "We willen vooral de complexiteit van de situatie laten zien. En dat datgene wat de Amerikaanse regering nu doet, het slechtste is wat je kunt doen. Er wordt alleen gefocust op het veiligheidsaspect. In de film zie je dat dat aspect slechts een onderdeel is van een veel groter, economisch probleem. Zolang je daar niks aan doet, dwing je mensen de woestijn in."

Door Imke van Hoorn