Het vierde deel van de Tegenlichtserie over de toekomst onderzoekt of het Lee Kuan Yew-model het antwoord op het neo-liberalisme is.

Door: Angela van der Elst

VPRO-gidsartikel over Singapore Inc.

LEE KUAN YEW heeft heel wat jaren meegedraaid in de politiek van Singapore. Zijn opleiding volgde hij in de jaren veertig in Engeland, waarna hij terugkeerde en een van de leiders van de People’s Action Party werd. In 1959 werd zijn land, sinds 1819 een kolonie van het Verenigd Koninkrijk, een staat met eigen bestuur onder de Britten. Lee Kuan Yew won de verkiezingen en werd minister-president. Dat bleef hij toen het kleinste land van Zuidoost-Azië in augustus 1965 zijn onafhankelijkheid kreeg, na een mislukte liaison met de Maleisische regering.

Er was inmiddels begonnen met de heropbouw en herinrichting van Singapore, dat onder veel meer te maken had met een groot tekort aan huizen en hoge werkloosheidscijfers. Ook had Lee Kuan Yew kennisgemaakt met de econoom Albert Winsemius – een van de gangmakers van het naoorlogse industriebeleid in Nederland – die in 1960 voor de eerste keer in Singapore kwam als leider van een team van de Verenigde Naties dat de kansen voor industrialisatie van de nieuwe staat ging onderzoeken.

Winsemius bleef het land tot 1983, hij was toen 74, twee keer per jaar bezoeken als economisch adviseur van de regering. Lee Kuan Yew en hij raakten bevriend, en toen Winsemius in 1996 stierf, schreef de zes jaar eerder afgetreden minister-president in een condoleancebrief aan de familie dat hij trots was hun verwant gekend te hebben, en dat hij hem oneindig dankbaar was voor al zijn tijd, energie, hulp en vriendschap. Singapore heeft zich sinds de onafhankelijkheid ontwikkeld tot een van de welvarendste, stabielste en productiefste landen op dit moment.

ALBERT WINSEMIUS zag niet direct het licht toen hij voor de eerste keer in Singapore aankwam. Hij trof een staat vol wilde stakingen en andere vormen van oproer. Maar Winsemius onthield zich van een prematuur oordeel en nam de tijd land en volk te leren kennen. Een jaar na zijn eerste bezoek overhandigde hij de Singaporese regering in 1961 een tienjarenplan voor de ontwikkeling van de economie, waarbij Singapore de rol van douanevrije tussenopslag zou moeten krijgen om het industriële en financiële centrum van de wijde omgeving te worden en een internationaal knooppunt voor transport in de lucht en op zee. Volgens hem en de andere VN-teamleden beschikte het land over de basisingrediënten voor industrialisatie, met als troefkaart de bevolking die tot de beste fabrieksarbeiders van de wereld gerekend kon worden. Ook gaf Winsemius adviezen voor een grootschalig woningbouwbeleid, wat het land aantrekkelijker zou maken voor investeerders. In de loop der jaren verschoof het industriële zwaartepunt van laaggeschoolde arbeid naar de fabricage van hoogtechnologische producten, en wist Winsemius bijvoorbeeld Philips naar Singapore te halen.

Inmiddels behoort Singapore bij de economische top; het is een van de rijkste landen van de regio en heeft de meest bedrijfsvriendelijke economie. Winsemius kreeg voor zijn inspanningen een aantal eerbetuigingen, waaronder het in 1997 postuum geïnitieerde
Albert Winsemius Professorship aan de Nanyang Technological University.

Uit: VPRO Gids Nr. 6 2009