Normaal gesproken zijn de midterms ‘saaie’ parlementsverkiezingen, waar niet veel mensen de deur voor uit gaan. De opkomst ligt dan ook vaak veel lager dan bij de presidentsverkiezingen. In 2014 ging maar iets meer dan eenderde van de kiesgerechtigden naar het stemlokaal, terwijl de afgelopen decennia gemiddeld iets meer dan de helft van de kiesgerechtigden zijn stem uitbracht voor de presidentsverkiezingen.
In 2016 volgde regisseur Kasper Verkaik in aanloop naar de Amerikaanse presidentsverkiezingen voor de VPRO Tegenlicht-aflevering Still Berning de nieuwe politieke beweging die Bernie Sanders ontketende. Wat is hiervan terug te zien bij de uitslag van de midterms?
jonge kiezers
Deze midterms zijn een uitzondering met een hoge opkomst. Het is nog te vroeg om met zekerheid te zeggen, maar het lijkt dat veel jonge en first time voters hier een bijdrage aan hebben geleverd. Volgens NextGen America, een organisatie die jonge stemmers naar de stembus wil krijgen, zou het aantal jonge stemmers dit jaar 14% hoger zijn dan in 2014. Als dit werkelijk zo is, dan is dat volgens regisseur Kasper Verkaik hoopgevend voor de volgende presidentsverkiezingen van 2020. Volgens Verkaik kunnen jonge kiezers zich steeds meer vinden in de kandidaten, omdat zij meer en meer een afspiegeling zijn van de Amerikaanse samenleving. ‘Jonge vrouwen, moslims, kandidaten met een migratieachtergrond of met een minder sterke economische positie zien we steeds meer verschijnen op het politieke toneel.’
Een voorbeeld hiervan is Alexandria Ocasio-Cortez, één van de vele vrouwen die bij de midterms is verkozen. Tot een jaar geleden werkte zij in een bar in New York en nu is zij met haar 29 jaar de jongste vrouw ooit die is gekozen voor het congres. Via de organisatie Brand New Congress, die ook te zien was in de aflevering Still Berning, stelde Ocasio-Ortez zich verkiesbaar voor een zetel in het Huis van Afgevaardigden voor de staat New York. Ze won de voorverkiezingen ruim.
Het doel van Brand New Congress is om op de lange termijn uit alle lagen van de bevolking mensen verkiesbaar te stellen, zodat iedereen vertegenwoordigd is in de volksvertegenwoordiging. Hier zijn zij pas sinds 2016 mee bezig. Met de verkiezing van Ocasio-Cortez begint dit zijn eerste vruchten af te werpen, aldus Verkaik: ‘Je ziet dat er een verjonging gaande is, maar ook dat het aantal vrouwen dat nu gekozen is steeds meer een afspiegeling wordt van Amerika als land.’
meer artikelen bij deze aflevering
Het behalen van dit doel kost echter wel veel tijd, bleek al in de uitzending. ‘Zo’n establishment dat representatief is voor het volk verander je niet zomaar.’ Ook Jane O’Meara Sanders, vrouw van Bernie Sanders en zijn belangrijkste politieke adviseur, benadrukte dit in de uitzending. De revolutie die zich uit de campagne ontketende organiseerde zich in Our Revolution en ook deze organisatie werkt in niet-verkiezingsjaren nog steeds hard om de revolutie gaande te houden en om de aanhangers te mobiliseren.
Door betrokken te blijven en kandidaten te endorsen, oftewel te steunen, vergaart Our Revolution waardevolle kiezersdata. Die zijn zeer belangrijk voor 2020. Verkaik: ‘Je zou met zekerheid kunnen zeggen dat Sanders zich weer kandidaat gaat stellen in 2020. De kans dat hij gaat winnen is natuurlijk heel klein, maar een interessante kandidaat is het zeker. Our Revolution gaat daar natuurlijk ook weer een hele grote rol in spelen, ook omdat de Democraten nu hopelijk de partij open zetten voor een nieuwe generatie. Zo’n Our Revolution gaat daar bij helpen.’
verandering in de Democratische Partij
In de uitzending Still Berning vertelt Jane O’Meara Sanders over de noodzaak voor de Democratische Partij om te veranderen, omdat er anders een derde partij zou ontstaan met kiezers die zich niet meer zouden kunnen vinden in de politieke opvattingen van de Democratische Partij. Het ontstaan van een derde partij lijkt Verkaik onwaarschijnlijk: ‘Dit zou alleen maar zorgen voor een verlies van de Democraten en winst voor de Republikeinen in het tweepartijenstelsel. Ik snap wel dat Jane O’Meara Sanders dat destijds zei, in de nasleep van de Democratische conventie. Maar inmiddels ziet de Democratische Partij dat de politieke ideeën van Bernie Sanders gehoor vinden.’ De uitspraken van Bernie Sanders, zoals ‘Healthcare for all’ en ‘Tuition free education’, beginnen volgens Verkaik dan ook langzaam mainstream te worden: ‘Ze zijn niet meer radicaal links, maar de slag is zeker nog niet gewonnen.’
De Democratische Partij lijkt dus ook door te hebben dat het tijd begint te worden voor een jongere, diversere en progressievere generatie. ‘Het zijn de uitslagen die tellen,’ stelt Verkaik vast.’Het is nu te hopen dat de Democratische Partij met deze uitslag niet op de rem trapt en ruimte blijft geven aan de un-usual suspects, in plaats van voor de bekende gezichten.’
Onderdeel van de aankomende generatie zijn ook de Progressive Coders. Tijdens deze midterms bouwden zij weer applicaties, als Carpool Vote en See Something, Say Something 2018, om kiezers aan te sporen om naar de stembus te gaan. Dit gaat niet zonder slag of stoot: ‘De Republikeinen doen hun best om kiezers met allerlei manieren te ontmoedigen om te gaan stemmen.’ Een voorbeeld hiervan is dat mensen in bepaalde staten geen dag vrij mogen nemen om te stemmen en anders worden ontslagen. ‘Dit heeft altijd heel goed gewerkt. Programmeurs worden nu steeds slimmer in het ontnemen van redenen om niet te stemmen met toegankelijke en simpele oplossingen.’
Progressive Coders nemen kiezers bij de hand, niet alleen in het vergemakkelijken van stemmen, maar ook door kiezers te voorzien van informatie over de verkiezingen. Bijvoorbeeld over het Early Voting-proces, waarbij kiezers in de periode voorafgaand aan de verkiezingen al hun stem kunnen uitbrengen. ‘Als je in een afgelegen gebied woont en niet weet dat jij voorafgaand aan de verkiezingen kan stemmen, is het natuurlijk hartstikke fijn dat jij door middel van een app op je smartphone te weten komt dat het op een andere dag of vanuit huis kan.’ Elke verkiezing brengen meer mensen hun stem uit via Early Voting. Ook bij deze midterms was dat weer het geval.
Wat volgens Verkaik minder hoopgevend is voor de presidentsverkiezingen in 2020, is dat het land nóg verdeelder is geworden en het midden langzaam lijkt te verdwijnen. Hij vult aan: ‘De les die politici uit deze midterms zullen trekken, is dat zij ver aan de linker- of rechterkant van het politieke spectrum moeten zitten, willen zij winnen. Het midden is steeds minder vertegenwoordigd.’
Maar de winst die nu is geboekt, mag daardoor niet vergeten worden: ‘Als het congres op de lange termijn representatiever wordt voor het enorm diverse land dat Amerika is, is dat op de lange termijn zo veel meer positiever dan de vraag wie er in het Witte Huis zit.’
