We zijn in het Haus der Identitären Bewegung in de Duitse universiteitsstad Halle (Saale), waar regisseur Britta Hosman op zoek is naar de radicaal-rechtse voorhoede van Duitsland – geen skinheads, maar rustig sprekende, hoogopgeleide jongemannen met gekamd haar en een geölied baardje die openlijk stellen dat ze immigranten, zelfs van de tweede of derde generatie, het liefst vandaag zouden zien vertrekken. Het is een verschijnsel dat de ultrarechtse uitgever Götz Kubitschek ‘eine Welle der Bekenntnislust’ noemt; gestaag wordt de radicaal-rechtse beweging in Duitsland en elders meer mainstream. Toch zit het door een anonieme geldschieter gefinancierde pand in Halle onder de graffiti en organiseerden buurtbewoners protesten en petities.
‘De identitaire beweging, die in Frankrijk begon, groeit,’ zegt Hosman. ‘Met boeken, vlogs, websites, bijeenkomsten, eigen kranten en nauwe banden over heel Europa plant een voorhoede op een slimme manier zaadjes in de hoofden van mensen. Recentelijk ondertekende een grote groep Duitse intellectuelen een manifest met de roep om de Duitse grenzen beter te beschermen. Vorig jaar stemden bijna zes miljoen Duitsers op AfD, en de Oostenrijkse regering heeft nu vijf FPÖ-ministers.’
Hosman volgde ex-Pegida-kopstuk Tatjana Festerling naar Bulgarije, waar ze in de bossen met een paramilitaire eenheid jaagt op vluchtelingen die vanuit Turkije de grens willen oversteken. ‘Het zag er onwerkelijk uit. Ik dacht vaak: hoe vreselijk moet het zijn om als moslim te weten dat er een groep is die jou weg wil hebben? Toch kunnen we het maar beter wel weten.’
Het verwijt van de identitairen is dat de ‘mainstreammedia’ de dialoog niet willen aangaan. Op de Frankfurter Buchmesse werden Kubitschek en de zijnen uitgejouwd. Hosman: ‘Het is een afweging. Ik probeer met ze te praten, maar als ik vraag of het niet best raar is om alle Duitse Turken het land uit te zetten, zeggen ze: nee hoor, dat kan gewoon met de trein of het vliegtuig. Tja, dan ben ik met stomheid geslagen. Wat kan je daar mee? Een intens verdrietig antwoord. In Duitse media gebruiken ze dan sneller een voice-over die zegt: “ze willen het Derde Rijk doen herleven”. Dat heb ik niet gedaan. Je moet zelf maar kijken of je dat vindt.