'Amazon is beter dan werken op het land'

De oorsprong (met dank aan Argos-collega Rik Delhaas) ligt bij een artikel uit de SüdDeutsche Zeitung over het fenomeen Mechanical Turk. MTurk, zoals het ook wel wordt genoemd, is de klikwerk-sectie van het digitale domein van webgigant Amazon. Als een van de zeven Silicon Valley-reuzen, die soms worden aangeduid met FATGAME (Facebook-Apple-Twitter-Google-Amazon-Microsoft-Ebay) is Amazon allang veel méér dan alleen die boekenbestel-website van vroeger: je kunt zelfs computerwerk doen op hun site. 

Wie inlogt op z’n Amazon-account kan naar een online omgeving waarin opdrachtgevers (requesters) hun klussen (tasks of HIT's) tegen minimale betaling-per-verrichte-taak aanbieden aan workers of Turkers. Soms levert dat slechts 5 cent op per voltooide minitaak, waar je dan misschien wel een minuut over doet. Tel uit je winst!

Allereerst: waar komt die vreemde naam vandaan? Is die niet racistisch? Nou, een beetje wel, maar hij blijkt afkomstig uit een ver verleden, toen dat allemaal nog getolereerd werd. Dit is namelijk een mechanical Turker: 

Aan het eind van de negentiende eeuw was dit een kermisattractie waarbij bezoekers tegen een ‘Turk’ konden schaken, die als een mechanische robot-avant la lettre vervolgens onverslaanbaar bleek. En dat kwam omdat er een levende schaakexpert in de schaaktafel verborgen zat. Die deed dus het denkwerk voor de pop waar jij tegen schaakte.

Moderne MTurkers doen in wezen hetzelfde: voor opdrachtgevers verrichten zij mini-taken. En dat zijn vaak taakjes die nog net niet door robots of algoritmes of anderssoortige kunstmatige intelligentie gedaan kunnen worden. Bijvoorbeeld: je dient een foto te bekijken en vast te stellen of een persoon die je bij het zebrapad ziet staan vervolgens zal gaan oversteken of niet. Kortom: met die taak ben je dus de zelfrijdende auto aan het leren hoe die de wereld om hem heen moet beoordelen. In feite werk je daarmee je eigen opvolger in, die volledig geautomatiseerd zal zijn. Over dead end jobs gesproken...

Laura Meschede, de schrijfster van het Duitse artikel, ging drie maanden 'undercover' als Mechanical Turker. Met stijgende verbazing leerde ze elke dag méér over de klikklussen en de heersende mores in deze duistere kerkers van het internet. Als Turker werd ze vrij snel opgenomen in de gemeenschap van klikwerkers, die zichzelf de Turker nation noemt. Voorzitter is Kristy Milland, de beroepsklikwerker uit Toronto, zie de aflevering. In een eerste telefoontje met haar (dat we opnamen) legt ze uit waarom het moeilijker is om van buiten de VS erkend Turker te worden.

Voor westerlingen als wij is Mechanical Turk de onderkant van de klikwerk-arbeidsmarkt. Onderzoeker Abigail Adams heeft in een groot onderzoek vastgesteld dat slechts 4 procent van de Turkers erin slaagt om met MTurk méér dan het Amerikaanse minimumloon te verdienen. Wij hadden een, vanwege de taalbarrière, heerlijk verwarrend Skype-gesprek met de Indiase Turker Kongu, die meldt dat hij en zijn vrouw Yanda als Turker meer verdienen dan in een dag op het rijstveld.

Ook voor gehandicapten en agorafoben kan klikwerk een uitkomst zijn. We skypeten met Ana Alicia, een Mexicaanse migrante, die door een fysieke misgroeiing slechts met grote moeite naar buiten kan. Voor haar bleek Turken een uitkomst:

Voor niet-Indiërs en niet-gehandicapten blijkt Amazon Mechanical Turk vooral een frustrerend bestaan. Zoals Laura Meschede - die er de eerste dag omgerekend 4 euro 79 per uur mee verdiende - na drie maanden concludeert: ‘Het is niet het werk zelf; het is de uitbuiting die oneindig veel vervreemding oplevert.’ 

Reden voor Kristy Milland om steeds vaker klikwerk te doen voor universiteiten en wetenschappers op Prolific, dat adverteert met ‘fair crowd work’. Een andere nieuwe ontwikkeling, wég van Amazon, is het ontstaan van eigen klikwerk-coőperaties waarbij de werkers zelf de macht hebben. Dat is de toekomst, volgens Kristy: