De derde Zomergast van 2019 is Latijns-Amerikacorrespondent Nina Jurna. Waar wil zij ons naar laten kijken en waarom? Vijf redenen:

1. Ze neemt je mee naar het hart van Brazilië

De keuzefilm van Nina Jurna is Central do Brasil, een speelfilm die start in het centraal station van Rio de Janeiro en gaat over de bijzondere vriendschap tussen Josué, een negenjarig jongetje dat net zijn moeder heeft verloren, en Dora, een gepensioneerde lerares. Samen gaan ze op zoek naar de vader van het jongetje in het arme noordoosten van Brazilië.

Het grootste gedeelte van de cast bestaat uit onervaren acteurs, waaronder de jongen die de hoofdrol speelt. Hij poetste schoenen toen regisseur Walter Salles hem spotte op het vliegveld van Rio, en had zelfs nog nooit een bioscoop van binnen gezien. Central do Brasil is een film over de zoektocht naar identiteit, van zowel de personages als het land Brazilië, en is daarmee misschien wel een metafoor voor de Zomergastenavond van Nina Jurna.

Central do Brasil

Brazilië/Frankrijk 1998. Drama van Walter Salles. Met o.a. Fernanda Montenegro, Vinícius de Oliveira, Marília Pêra, Soia Lira en Othon Bastos.

2. Ze laat je je vergapen aan Braziliaanse sensatie-tv

Reportages over drugsinvallen en de jacht op criminelen in de Braziliaanse favela’s, de eenvoudige arbeiderswijken, zijn sensationele televisie. In Zomergasten laat Nina Jurna een fragment zien uit de serie Cidade alerta, een dagelijks crime-programma waarin een reporter meeloopt met politie-operaties. De verslaggeving is vaak live en weinig objectief. Dit soort programma’s zijn een belangrijke nieuwsbron voor veel Brazilianen.

Nina Jurna heeft zelf ook een paar maanden in een favela gewoond. Volgens haar zie je op de Braziliaanse televisie weinig reportages over zo’n wijk die niet gaan over criminaliteit, waardoor veel Brazilianen een vertekend beeld krijgen van de favela’s en hun bewoners. Zelf maakt ze wel dit soort verhalen, bijvoorbeeld over Bolsonaro-stemmers in die wijken.

3. Ze geeft inzicht in de huidige Venezolaanse humanitaire crisis

Nina Jurna maakt veel verhalen over de crisis in Venezuela. De huidige humanitaire crisis, en dan met name de ingestorte gezondheidszorg, grijpt haar erg aan. Er heerst grote hongersnood en een enorm gebrek aan medicijnen. Inmiddels zijn er in totaal al meer dan 4 miljoen mensen het land uitgevlucht, waaronder ook veel artsen.

Tijdens haar Zomergastenavond laat Nina een fragment zien uit Está todo bien, een documentaire over een Venezolaanse arts, een activist en een kankerpatiënt die zich overeind proberen te houden in de crisis in Venezuela. Er is in het geheim gefilmd, voordat deze crisis internationaal nieuws werd. De film werd in Nederland vertoond op het Movies That Matter-filmfestival en wordt maandagavond uitgezonden op NPO 2 Extra.

4. Ze vertelt over de drang in Chili om de waarheid te achterhalen

Nostalgia de la Luz is een poëtische documentaire die zich afspeelt op het droogste stuk van de aarde: de Atacama-woestijn van Chili. Door de droogte op het land en de heldere lucht is dit de ideale plek voor het bestuderen van de geschiedenis, zowel die van de kosmos als de oude pre-Columbiaanse culturen. Paradoxaal genoeg wordt over de recente geschiedenis van het land vooral gezwegen: de dictatuur van Augusto Pinochet (1973-1990). In die tijd zijn duizenden politieke tegenstanders van het regime verdwenen en werden hun lichamen achtergelaten in dezelfde Atacama-woestijn.

Nabestaanden van de slachtoffers zoeken er nog steeds naar de stoffelijke resten van hun dierbaren. Het valt Nina Jurna op dat het vaak de Latijns-Amerikaanse vrouwen zijn die blijven vechten en strijden om de waarheid te achterhalen en gerechtigheid te vinden. De Chileense filmmaker Patricio Guzman is dit jaar hoofdgast bij IDFA, waar de film ook vertoond zal worden.

IDFA 2019

meer over Patricio Guzmán

5. Ze neemt ons mee op reis naar haar roots

Nina Jurna groeide op in een geëngageerd adoptiegezin in het Overijsselse Paasloo. Haar vader werkt net als zij voor de televisie en is regisseur. Pas op latere leeftijd leert ze ook haar biologische ouders kennen. Op haar twintigste ontmoet ze haar moeder en haar Surinaamse familie. En pas twee jaar geleden spoorde ze ook haar biologische vader op.

De Surinaamse speelfilm Wan Pipel staat voor Nina symbool voor hoe de inwoners in Latijns-Amerika eigenlijk allemaal migranten zijn die zich hebben moeten verbinden aan de Nieuwe Wereld. Met de documentaire Motherland laat Nina zien hoe geschakeerd onze persoonlijke geschiedenissen kunnen zijn en... hoe verrassend.