Noorderlicht
Slimme jagers Sinds een aantal jaren weten we dat de Neanderthalers uitstekende jagers op groot wild geweest moeten zijn. Deze mensachtigen bevolkten Europa van een half miljoen jaar tot 30.000 jaar geleden, toen zij verdrongen werden door de moderne mens. Jagen is een uiterst complexe zaak. Hoe kom je dicht genoeg bij je prooi, waar is je prooi eigenlijk en welke prooi is het meest voedselrijk? Allemaal vragen waar je als Neanderthaler een goed antwoord op moest hebben, anders overleefde je niet. Maar welke capaciteiten moet je hebben om succesvol te jagen? Was samenwerking noodzakelijk, en was taal een vereiste? Een onderzoeksgroep onderleiding van de Leidse archeoloog Wil Roebroeks gaat de komende jaren proberen hier een antwoord op te geven. Het project heet "Thoughtful Hunters? - De archeologie van communicatie en cognitie bij Neanderthalers". Ger Jochems in gesprek met Wil Roebroeks. ----- Babylonische kleitabletten Al meer dan een eeuw liggen ze in de kluizen van het British Museum: waarschijnlijk de allereerste sociaal-economische, astrologische en weerkundige databank ter wereld. Het gaat hier om een bijzondere verzameling kleitableten van meer dan tweeduizend jaar geleden uit Babylonie, dat ligt vlakbij de Irakese hoofstad Bagdad. Deze met spijkerschrift beschreven kleitableten zijn waarschijnlijk gemaakt door astronomen met het doel astrologische verbanden te leggen tussen de stand van de sterren, het weer, natuurrampen, epidemieën, hongersnoden, de prijzen van graan, dadels, wol en sesamzaad. En dit allemaal ook nog eens in een buitengewone gedetailleerdheid. Hoogleraar Oude Geschiedenis Bert van der Spek van de Vrije Universiteit te Amsterdam, is bezig met het analyseren van die gegevens die een uniek inkijkje geven in de Babylonische economie. Verder wil hij verbanden leggen met met de vroeg-middeleeuwse economieen van West Europa , en zelfs de huidige graanprijzen. Ger Jochems in gesprek met Bert van der Spek . ----- Portret met puisten Het “meisje met perziken” van Albert Cuyp lijkt onder de sproeten te zitten of vol puistjes. Toch is er niets mis met de huid van het meisje. De verf op het doek is aangetast door zogenaamde 'zeepaggregaten'. Katrien Keune onderzoekt welke chemische processen zorgen voor verkleuring en verval van oude schilderijen. Ze keek hierbij niet alleen naar zeepaggregaten, maar ontdekte ook waarom het rode pigment vermiljoen in de loop der jaren zwart wordt. Verslaggeefster Jolie Jacobs liet zich door Katrien Keune en restaurator Petria Noble rondleiden in het Mauritshuis.