Argentinië: vrouwenrechten
Nina Jurna praat met Maite Karstanje, die jarenlang in Buenos Aires, Argentinië gewoond heeft, waar ze onderzoek heeft gedaan naar het debat rondom de legalisering van abortus. Dat onderzoek deed ze voor een NGO die zich inzette voor die legalisering - een van de belangrijkste eisen van de zogeheten Ni Una Menos-beweging, de slogan die in 2015 ontstond tijdens een mars van feministische activisten, als statement tegen het geweld tegen en de moord op vrouwen. In die periode, vertelt Maite, vond er in Argentinië elke 24 uur femicide plaats, werd dus elke dag een vrouw vermoord - inmiddels is dat iets minder: elke 30 uur - nog steeds ontzettend vaak dus. Kenmerkend voor de protesten, de pañuelos zijn de groene sjaaltjes die iedereen draagt als teken van solidariteit en herkenning.
De muziek in deze aflevering is het nummer dat ook ’Ni Una Menos’ heet, (‘Niet Eén Minder’) van Chocolate Remix - een artiest die zichzelf profileert als ‘Reggaeton & Latin Rap / Queer & Transfeminist’. De essentie van het nummer is dat het probleem niet is wat voor kleding je als vrouw draagt of je lippen stift, of je reggaeton danst of laat thuis komt: No hay excusa para cubrir a causa. Er is geen excuus waarmee je mag goedpraten wat een dader doet, er bestaat geen excuus voor geweld tegen vrouwen. Terwijl dat geweld nog dagelijks plaatsvindt, het komt voor in allerlei culturen, en in alle sociale klassen. Natuurlijk heeft het machismo daar heel veel mee te maken - precies daarom is de - vaak nogal macho-achtige - reggaeton in de versie van Chocolate Remix zo bijzonder.
Dat machismo wordt ook wel gekoppeld aan de muziek waar Argentinië het vaakst mee wordt geassocieerd: de tango. Veel teksten in de traditionele tango refereren ook mannelijkheid, aan de macho, de sterke man. Maar de tango is dan ook vooral een weerspiegeling van de maatschappelijke en sociale verhoudingen van het begin van de 20e eeuw - en het is dan niet de muziek die ‘machista’ is, maar de maatschappij. En er zijn trouwens ook initiatieven van orkesten van vrouwen met meer geëmancipeerde teksten, en zij maken juist gebruik van de tango om hun verhalen te vertellen en hun ervaringen te delen. Precies wat Chocolate Remix ook doet.
Voor meer muziek: zoek de speellijsten 'Latin Impact' in Spotify.
De songs in deze aflevering: https://bit.ly/VG_Latin_Impact
Latin Impact is een podcast van NPO Soul en Jazz en de VPRO.
Presentatie: Nina Jurna
Redactie: Charlie Crooijmans, Nina Jurna, Aad van Nieuwkerk
Productie: Jorinde Hiddema
Techniek: Bart Schulz