Radio à la Carte
Vincent Bijlo: Vannacht komen ze
Vannacht komen ze - Door Vincent Bijlo
Op 5 mei 1965 zond de NCRV een documentaire uit over het begin van de Tweede Wereldoorlog, toen 25 jaar geleden. Het is een reconstructie van de aanloop naar en de inval van Duitsland in Nederland, op 10 mei 1940.
Hier hoor je wat radio vermag. Hitler spreekt, Wilhelmina spreekt, “Het is een vreselijken toestand” en we horen veel nieuwsberichten, van de eerste oorlogsdag zelf en van de dagen daarvoor. Het hing al in de lucht dat er iets zou gaan gebeuren.
We horen hoe de geruchtenstroom aanzwelt en de spanning oploopt, van minuut tot minuut wordt de nacht voor de inval beschreven.
De radio bericht op 9 mei dat bijeenkomsten van meer dan vijfhonderd personen in het oosten van het land verboden zijn, verloven worden ingetrokken, verkeer op autosnelwegen, het woord bestond toen ook al, wordt gewaarschuwd voor militaire colonnes, allemaal in keurig, langzaam, plechtig Nederlands.
Iedereen wist eigenlijk al dat we tegen het Duitse leger niet veel konden uitrichten. Toch werd er, toen het eenmaal zover was, manmoedig strijd geleverd. Er werden Bruggen opgeblazen, we horen het aan het eind van het programma. We horen een manhaftige veldwachter die in de nacht van 9 op 10 mei een Duitse commando arresteerde en daar zwaar gewond bij raakte.
De militairen zingen. Aan Nederlandse kant van de grens zingen ze:
Van soldaat
Tot sergeant
Adjudant
Luitenant
Allemaal zijn smoorverliefd op blonde Mientje
't Is een blom
't Is een pracht
En zij flirt
En zij lacht
Maar niet eentje heeft het tot een kus gebracht
Refrein:
Blonde Mientje heeft een hart van prikkeldraad
Blijf maar thuis... prikkeldraad
En die vesting overwint niet een soldaat
't Is en blijft... prikkeldraad
Alle jongens maken haar het hof om strijd
Maar zij lacht, en voor de rest: neutraliteit
Blonde Mientje heeft een hart van prikkeldraad
Blijf maar thuis... prikkeldraad.
Aan Duitse kant van de grens zingen ze een lied waarvan ik alleen het woord Holländer versta, het klinkt agressief.
Zo klonk het dus, op 10 mei 1940. De proclamatie die koningin Wilhelmina uit deed gaan toen de Mof de grens was gepasseerd, klinkt rustig en statig en zeer gekweld.
Toen dit programma op 5 mei 1965 werd uitgezonden, was ik 8 dagen oud. Het heeft mij laten terugreizen naar de klanken van een tijd die ik gelukkig nooit heb meegemaakt, maar waarvan ik nog veel meer radio zou willen horen.