Artsen, verpleegkundigen en patiënten ontevreden over nieuw automatiseringssysteem Radboud-ziekenhuis

De invoering van een nieuw Amerikaans automatiseringssysteem in het Radboud Universitair Medisch Centrum in Nijmegen leidt bij artsen en verpleegkundigen tot grote bezorgdheid over de kwaliteit van de zorg in het ziekenhuis.

Er gaat volgens hen veel mis met Epic, zoals het ict-systeem heet: artsen hebben geen toegang gehad tot de medische gegevens van hun patiënt, huisartsen kregen ten onrechte bericht dat hun patiënt was overleden of kregen juist geen overlijdensbericht over hun patiënt, patiënten werden niet opgeroepen voor consulten, onderzoeken of operaties en in zeker één geval werd een ingrijpende medische handeling onnodig twee keer uitgevoerd.

Oud-hoogleraar veiligheid in de zorg Jan Klein zegt in Argos: “Je kunt echt vraagtekens zetten bij de veiligheid van de patiënt.” Klein concludeert dat uit de uitslag van een enquête die het ziekenhuis kort geleden hield onder zijn personeel. Specialisten waarderen daarin het computersysteem met een 3,9. Patiënten hebben bij de klachtenfunctionaris van het Radboud inmiddels 60 klachten ingediend over Epic.

Epic is een compleet automatiseringssysteem waarvan het elektronisch patiëntendossier onderdeel is. Het Radboud schafte het voor 24,8 miljoen aan en spendeerde daarnaast 11,4 miljoen euro aan onder andere training van het personeel. Dat is 4,7 miljoen meer dan begroot.

De ‘Big Bang’, de overgang naar Epic, vond plaats in de nacht van 26 op 27 oktober vorig jaar. Daarbij werden in een klap alle papieren dossiers uit het ziekenhuis verbannen.

Radboudumc is het eerste academische ziekenhuis dat Epic gebruikt. Het systeem wordt al in drie kleinere ziekenhuizen in Nederland gebruikt, een aantal grotere ziekenhuizen, waaronder het AMC en het VUmc en het OLVG, zijn ook van plan het in te voeren.

Argos onderzocht hoe het computersysteem zes maanden na de plotse overgang functioneert. Verscheidene medici uiten hun ontevredenheid over Epic. Zij durven hun grieven slechts anoniem te uiten, uit angst voor represailles van de raad van bestuur.

“We zijn een grote stap teruggegaan in de kwaliteit die we leveren. En ik heb daarover emotie en frustratie.”

“Door EPIC heeft een patiënt twee keer een lumbaal punctie moeten ondergaan. Daarbij wordt met een prik hersenvocht uit het ruggenmerg gehaald. De eerste was niet goed verwerkt was door EPIC.”

“Cruciaal is dat het systeem niet grondig is getest. De basis is niet goed. Normaal gesproken, met een nieuw computersysteem, loop je alle routes door. Ga je kijken of het werkt. Het had makkelijk gekund. Bijvoorbeeld uitproberen: ‘Ik druk op de verzendknop en kijk waar mijn ‘order’ aankomt en wie er wat mee doet ?”

“Na een paar weken begonnen de eerste signalen te komen dat het niet goed ging. Het bleek dat er heel veel orders niet goed waren aangekomen. Patiënten waren niet opgeroepen voor consulten, onderzoeken en voor operaties. Orders verdwenen in het systeem, in een black box.”

“Het allergevaarlijkst is misschien wel dat artsen en verpleegkundigen geen overzicht meer krijgen. Eerst had je dat wel. Je pakte het dossier en je keek gauw naar de laatste stand van zaken. Nu moeten we de hele tijd klikken om iets te weten te komen. Overal staat wat. Dat is natuurlijk helemaal een belangrijk punt in acute situaties. Het raakt de zorg, dat is zeker. “

“In het begin werd alles afgeschoven op de medewerkers. Het is strikt verboden te klagen over wat dan ook. Deze managementstijl is zo doorgeslagen dat er een angst cultuur ontstaat en dat er alleen giechelend, stiekem onder elkaar over kan worden gesproken.”

Argos sprak ook met gedupeerde patiënten. Een moeder van een zwaar gehandicapt kind zat in de eerste week na de invoering van Epic met haar dochter op de operatiekamer klaar voor een spoedoperatie, maar het meisje bleek onvindbaar in de computer. Na een uur zijn de artsen toch maar gaan opereren.

Diezelfde moeder ontving twee weken geleden een kopie van de ziekenhuisbrief aan de behandelaars van haar dochter, waarin drie ernstige fouten stonden. Zo staat in de brief onder meer dat het meisje sondevoeding krijgt, terwijl het die in de praktijk juist niet kan verdragen. De moeder ontving van het ziekenhuis ook een brief met recepten die voor andere patiënten waren bestemd.

Jopie Verhoeven, voorzitter van de patiëntenadviesraad:

‘Het kan niet zo zijn dat dit zo’n invloed heeft op de patiëntenzorg. Er zal ook echt een verbeterplan moeten komen, zodanig dat we het vertrouwen kunnen hebben dat dat tot verbetering leidt.’

Volgens Melvin Samsom, voorzitter van de Raad van Bestuur van het Radboud, zegt in Argos dat Epic “Goed is geïmplementeerd en het loopt goed.”

In een mail aan Argos schrijft het Radboudumc: “De overstap heeft tot extra meldingen van zorgelijke situaties geleid maar door adequaat handelen van onze professionals heeft dit niet geleid tot calamiteiten.”