Het RadboudUMC en ZonMw gaven beiden de voorkeur om schriftelijk te reageren op onze vragen en stuurden ons onderstaande reacties toe.

Reactie RadboudUMC

"Het Heal-X project is voortijdig afgebroken. Radboud Universiteit en Radboudumc hebben echter wel de volledige bijdrage aan het project geleverd. Materialen waren beschikbaar en de promovendus Roel op ’t Veld van het Radboudumc heeft zijn onderzoek goed kunnen afronden; hij is 19 februari gepromoveerd op zijn proefschrift: “Polyisocyanopeptide (PIC) hydrogel wondbedekkers”.

Onze promovendus won de “young investigator award” van zowel de “European Tissue Repair Society” en de “American Wound Healing Society” bij zijn voordrachten over de gel.

Binnen het Radboudumc zijn verschillende preklinische in vivo studies gedaan met deze PIC-gel die werden versterkt met in vitro experimenten die de ontwikkeling naar een klinisch bruikbare wondbedekker ondersteunt. We hebben laten zien hoe de gel gesteriliseerd kan worden, dat de gel gemakkelijk op wonden aan te brengen is en goed verdragen wordt. Tijdens het onderzoek is gebleken dat de gel de mogelijkheid biedt nieuwe biofunctionaliteiten in te bouwen wat gunstig zou kunnen zijn om verschillende fases van de wondgenezing te beïnvloeden.

Ondertussen gaat verder onderzoek in deze lijn door binnen de Radboud Universiteit en het Radboudumc. We onderzoeken hoe we het gedrag van cellen die betrokken zijn bij wondgenezing en -ongewenst- littekenvorming kunnen moduleren. Dit onderzoek is breder dan alleen brandwonden toepassingen en betreft wondgenezing in het algemeen.

We hebben nog altijd goede contacten met het brandwondencentrum en de brandwondenstichting en willen daarom graag de veelbelovende gel naar de brandwondenpatiënt brengen. Om dit verder mogelijk te maken zijn we recentelijk gestart met het proces van certificering van de gel, een belangrijke voorwaarde voor een veilige introductie naar de patiënt.

De gemaakte kosten zijn volgens de afgesproken voorwaarden vergoed door ZonMw.

Omdat niet alle op voorhand begrote kosten daadwerkelijk gemaakt zijn – het project stopte immers ook eerder -  is een deel van het voorschot aan ZonMw terugbetaald."

Reactie ZonMw

Vragen (Argos) en antwoorden (ZonMw) over Heal-X

1. In de subsidievaststellingsbrief van ZonMw aan Radboud wordt op geen enkele manier gerefereerd aan de onregelmatigheden/onrechtmatigheden die aan het licht kwamen in de uitzending van Argos uit december 2018. Waarom niet?

Antwoord:
Uit de door ZonMw ontvangen stukken blijken geen onregelmatigheden/onrechtmatigheden. Zo heeft ZonMw een door een gecontroleerde accountant geconsolideerde eindverantwoording ontvangen van het Radboud. De accountant heeft geen onregelmatigheden/onrechtmatigheden met betrekking tot de besteding van het subsidiegeld voor het project geconstateerd.

2. Kunt u per geval (zie hieronder) aangeven waarom dit feit volgens u NIET in strijd is met de Awb, de algemene subsidieregels van ZonMw en/of de regels die ZonMw specifiek op deze subsidieronde toepaste:

- Radboud voerde bij de subsidieaanvraag een niet-bestaand bedrijf op (Heli-X)

Antwoord:
Alle zes de aanvragers is de gelegenheid geboden om in de periode tussen indiening van de subsidieaanvraag en de beoordeling door de programmacommissie te voldoen aan de formele eis van participatie door een bedrijf. Bestaande uit inschrijving als zodanig bij de Kamer van Koophandel. In die periode is ook Heli-X zich gaan registreren, met als definitieve naam Secmatix. Dit is conform art. 4:5 Awb waarin staat dat de aanvrager gelegenheid heeft gehad de aanvraag binnen een gestelde termijn aan te vullen alvorens een eventuele afwijzing kan plaatsvinden.

4. Daarna voerde Radboud (twee maanden ná de oorspronkelijke deadline) een bedrijf op (Secmatix) dat ze zelf had opgericht; een kapitaal-arm bedrijf dat de vereiste eigen financiële bijdrage van 100 duizend euro betaalde met andermans geld (namelijk: van de Brandwondenstichting).

Antwoord:
Het is niet aan ZonMw om te beoordelen hoe de financiering van de, aan het consortium deelnemende, bedrijven tot stand is gekomen.

5. Radboud betaalde de ‘in kind’-bijdrage van een ander deelnemend bedrijf (Chiralix); Dit bedrijf liet zich uitbetalen voor de grondstoffen die het volgens de subsidieregels van ZonMw ‘om niet’ beschikbaar had moeten stellen. (Tegenover de rechter zei de advocaat van Radboud in 2018 dat dit ‘niet is gegaan zoals zou moeten’.)

Antwoord:
Wij zijn er van op de hoogte dat Radboud dit, mede op uitdrukkelijk verzoek van ZonMw, heeft laten onderzoeken door een forensisch accountant. De conclusie van deze forensische accountant, zoals naar ZonMw gecommuniceerd, was dat hun rapporten geen bevindingen bevatten die van enig belang zijn voor de subsidieverstrekking door ZonMw. Radboud heeft de betaling aan Chiralix ook (tijdens de looptijd van het project) aan ZonMw gemeld maar het is niet aan ZonMw om te beoordelen hoe de financiering aan bedrijven tot stand is gekomen.

6. De 25 procent-eis wordt bij lange na niet gehaald (bijdrage van commerciële bedrijven aan de totale geraamde kosten van het project)

Antwoord:
De gevraagde 25% bijdrage van bedrijven is geen ZonMw algemene subsidievoorwaarde, maar wel een eis in de betreffende subsidieoproep. Zie verderop bij vraag 6.

7. Hoogleraar bestuursrecht Willemien den Ouden zei in 2018: ZonMw had deze aanvraag in het begin direct moeten afwijzen toen bleek dat Radboud de aanvraag had ingediend met een bedrijf dat nog helemaal niet bestond. Deze wijze van handelen door Radboud was in strijd met de Awb. Doordat ZonMw in plaats daarvan de deadline twee maanden opschoof, werden andere deelnemers aan deze subsidieronde benadeeld. ZonMw deed aan concurrentievervalsing. Waarom gaf u Radboud – nadat u had vastgesteld dat een van de opgevoerde bedrijven nog helemaal niet bestond – de kans om (na verlenging van de deadline) alsnog een aanvraag in te dienen? Waarom is hier in uw ogen géén sprake van concurrentievervalsing?

Antwoord:
De veronderstelling dat de deadline voor de aanvraag is opgeschoven is onjuist. ZonMw kan pas aanvragen afwijzen als de aanvrager gelegenheid heeft gehad de aanvraag binnen een door ZonMw gestelde termijn aan te vullen (art. 4:5 Awb).ZonMw heeft bij deze subsidieronde meerdere aanvragers de gelegenheid tot herstel van deze formele eis tot deelname van een bedrijf geboden. De veronderstelling dat dit alleen voor Radboud gold is dus eveneens onjuist.

8. In de betreffende subsidieronde werden vijf van de zes aanvragen gehonoreerd. Welke partij ontving geen subsidie?

Antwoord:
ZonMw deelt, om privacy redenen, geen gegevens over afgewezen aanvragen.

9. Is deze partij op de hoogte van de afloop en de handelswijze van ZonMw/Radboud in deze subsidieronde?

Antwoord:
Deze aanvrager heeft ook gebruik gemaakt van de gelegenheid tot herstel en daarmee extra tijd om het bedrijf te registeren. Vervolgens is deze aanvraag in het beoordelingsproces niet in aanmerking gekomen voor toekenning.

10. Uit de vaststellingsbrief van ZonMw aan Radboud blijkt dat het bedrijf Wound-ex ontbreekt in de financiële verantwoording die Radboud aan ZonMw heeft gestuurd. Dit bedrijf heeft in financiële zin dus niet meegedaan aan het Heal-X-project. Eerder bleek al dat het andere commerciële bedrijf (Chiralix) evenmin (met eigen middelen) heeft geparticipeerd, omdat het bedrijf voor de grondstoffen werd betaald door Radboud - een onrechtmatig feit dat ook door KPMG in opdracht van Radboud is vastgesteld. In hoeverre acht u deze ‘participatie’ van de commerciële bedrijven in overeenstemming met de regels uit de Awb en/of uw eigen subsidievoorwaarden voor deze call (bijv. 25-procentseis)? Kunt u svp specifiek aangeven op basis met welke regels dit feit te rechtvaardigen is?

Antwoord:
De Awb verbiedt publiek-private samenwerking zeker niet. Publiek-private samenwerking wordt ingezet voor een goede vertaling van kennis naar de praktijk, zoals ook wordt gestimuleerd in het kader van het innovatiebeleid. Binnen voorwaarden dat een bedrijf ook daadwerkelijk (in cash / in kind) investeert, die ook worden vastgelegd in het consortium agreement dat door ZonMw wordt getoetst. Ook nieuwe bedrijvigheid (start-ups) worden toegestaan.
Het feit dat Wound-ex ontbreekt in de financiële verantwoording heeft zijn doorwerking gehad in een verlaging van de toegekende subsidie (ten opzichte van de oorspronkelijke honorering).
De vraag over Chiralix is al onder 2. beantwoord, zie daar.

In het programma was sprake van meerdere financiële voorwaarden. De meest algemene voorwaarde was dat ZonMw maximaal 50% van het totale projectbudget vergoed. Om betrokkenheid van bedrijven te stimuleren werd daarnaast gevraagd om 25% van de projectbijdrage te leveren waarvan 10% in cash en het overige in kind. Bij de subsidievaststelling is de eis van maximaal 50% vergoeding van het projectbudget strikt toegepast. Doordat Radboud niet in staat was om de bedrijfsbijdrage van Wound-ex op te nemen in de eindafrekening, heeft dit geresulteerd in een lagere vaststelling van de subsidie dan oorspronkelijk in de honorering aan de orde was. De subsidie is finaal vastgesteld op €449.920 (50% van totale verantwoorde projectkosten).Radboud heeft echter meer projectkosten gemaakt die hiermee niet vergoed werden. Door het niet kunnen meenemen van Wound-ex in de finale financiële verantwoording is

tevens het aandeel bedrijfsbijdrage lager uitgekomen dan 25%. Indien ZonMw ook strikt zou vasthouden aan de 25% bedrijfsfinanciering zou Radboud hierdoor onevenredig benadeeld worden. Dit voor ZonMw reden geweest om alleen het criterium dat de ZonMw subsidie niet meer dan 50% bedraagt van de totale kosten aan te houden. Dit was een specifieke situatie, ZonMw heeft daarbij een zorgvuldige belangenafweging gedaan. Art. 3:4 Awb maakt het ook mogelijk om na een zorgvuldige belangenafweging in bijzondere gevallen af te wijken van de gestelde voorwaarden.

11. ZonMw gaf in antwoord op vragen van Argos in 2018 aan dat ze niet op de hoogte was van het feit dat het bedrijf Secmatix geen geld had om aan het project bij te dragen, en daarom geld van de Brandwondenstichting had gekregen om te voldoen aan de eis van co-financiering. ZonMw schreef daarnaast niet op de hoogte te zijn gesteld van de afspraken t.a.v. financiering van Chiralix door Radboud Universiteit, en dat u dit bij de subsidievaststelling zou controleren en zo nodig het subsidiebedrag lager zou vaststellen. Uit de vaststellingsbrief blijkt echter dat ZonMw deze feiten niet heeft laten meewegen bij de definitieve vaststelling van de subsidie. Waarom niet? In hoeverre is dit in lijn met de geldende subsidieregels van ZonMw en/of de Awb?

Antwoord:
Deze vragen zijn hierboven al beantwoord, zie bij 2 en 5.

12. ZonMw liet Argos in 2018 ook weten: mocht blijken dat de bijdrage van bedrijven lager is dan 25% is, dan kan de subsidie lager worden vastgesteld. Waarom is dit niet gebeurd?

Antwoord:
De subsidie is wel degelijk lager vastgesteld dan de oorspronkelijke honorering. Zie verder bij vraag 5.

13. Kunt u aangeven waaruit volgens u blijkt dat de participerende bedrijven hebben voldaan aan de harde eis van ZonMw dat zij minstens 25 procent van de totale verwachte kosten voor hun rekening moeten nemen? Indien u ook van mening bent dat aan die eis niet is voldaan, waarom heeft u daaraan geen gevolg gegeven bij de subsidievaststelling?

Antwoord:
Zie antwoord bij vraag 5.

14. Kunt u aangeven waarom en volgens welke (wettelijke) regel ZonMw in oktober 2018 ineens besloot om voor Radboud de eis te laten vallen dat commerciële bedrijven in het consortium minimaal 10 procent van de totale verwachte projectkosten in cash moeten bijdragen?

Antwoord:
Bij deze subsidieronde werd 10% in cash bijdrage gevraagd vanuit de bedoeling een stimulans in te bouwen voor het onderzoek en het sneller in ontwikkeling krijgen van beloftevolle innovaties. Tijdens de looptijd van het programma bleek echter dat de eis een belemmering vormde voor sommige bedrijven (met name kleinere bedrijven en start-ups) om daadwerkelijk te kunnen bijdragen. Daarmee werkte deze eis niet zoals bedoeld. Gedurende het programma is er derhalve sprake geweest van voortschrijdend inzicht; de eis van 10% matching in cash is niet strikt vastgehouden. Overigens niet alleen voor dit project, maar ook bij andere projecten wordt (en zal) deze eis niet strikt worden toegepast.

15. Uit de stukken blijkt dat ZonMw een voorschot van 600 duizend euro aan Radboud heeft betaald, maar dat de daadwerkelijke subsidie is vastgesteld op 449.920 euro. Radboud moest ZonMw dus ruim 150 duizend euro terugbetalen. Tegen dat besluit is Radboud vervolgens in beroep gegaan. In het uiteindelijke vaststellingsbesluit blijft het te subsidiëren bedrag niettemin bijna 450 duizend euro. Maar in die brief rept ZonMw met geen woord meer over die 150 duizend euro die Radboud moet terugbetalen. Letterlijk: ‘De subsidie wordt vastgesteld op 449.920 euro. Aan u zijn reeds voorschotten verstrekt ten bedrage van 449.920 euro, zodat er geen verrekening meer nodig is.’ Heeft Radboud die 150 duizend euro heeft terugbetaald? Zo ja, waarom heeft u hiervan geen melding gemaakt in de vaststellingsbrief? Wanneer heeft Radboud dit geld terugbetaald? Kunt u hiervan een schriftelijk bewijs overleggen?

Antwoord:
Dit bedrag is de facto in december 2019 verrekend met Radboud. In de vaststellingsbesluit is daarom het feitelijk en finale bedrag dat voor dit project aan Radboud is betaald vermeld.

16. Indien Radboud deze 150 duizend euro niet heeft terugbetaald: waarom niet? Volgens welke subsidieregel was dit geoorloofd?

Antwoord:
Het bedrag is wel terugbetaald.

17. Hebben alle betrokkenen van Radboud en ZonMw voor zover u weet integer gehandeld? Zo niet, wat schortte eraan of kon beter?

Antwoord:
ZonMw heeft integer gehandeld.

18. Hoe zou u dit subsidieproject en de rol van ZonMw hierin evalueren? Is dit standaard handelswijze van ZonMw? Zou u in de toekomst in een soortgelijk geval hetzelfde handelen?

Antwoord:
Eén van de mogelijkheden om de uit onderzoek verkregen kennis zo snel als mogelijk in een voor de zorg bruikbare toepassing te krijgen is een publiek-private samenwerking. We realiseren ons dat deze samenwerkingen vaak complex zijn en maatwerk vergen maar zien wel degelijk de toegevoegde waarde van samenwerking tussen wetenschap en bedrijfsleven. Inmiddels heeft voortschrijdend inzicht geleid tot andere vereisten in programma’s qua cofinanciering.

19. Gaat u in deze zaak nog stappen ondernemen? Zo ja, welke?

Antwoord:
ZonMw gaat geen verdere stappen ondernemen.

20. Gaat u uw besluit met betrekking tot deze subsidie herzien en/of gaat u geld terugvorderen van Radboud?

Antwoord:
Nee, de subsidievaststelling en terugvordering heeft plaatsgevonden.