Argos
Debat over privatisering overheidsdiensten
Inleidende teksten:
AANKONDIGING
Sinds begin jaren tachtig, onder de kabinetten Lubbers, waait er een neo-liberale wind door de Nederlandse politiek. In die tijd vatte het idee post dat de markt veel efficiënter in staat is om dingen te regelen en mensen te bedienen dan de logge en bureaucratische overheid. Allerlei overheidsdiensten werden afgestoten, verzelfstandigd en in een aantal gevallen geprivatiseerd. Waar dat toe kan leiden zien we bij de verzelfstandigde Spoorwegen. Deze week werd bekend dat de overheid sinds de verzelfstandiging van de NS zelfs nog meer geld kwijt is aan subsidies aan het spoor dan daarvoor. Afgezien van alle vertragingen en verslechteringen heeft het niet eens geld opgeleverd, zo lijkt het.
Deze week onderzochten we in het onderzoeksuur van de Ochtenden de marktwerking en de overheidscontrole bij de stroomvoorziening, het water, de post en het openbaar vervoer. En vandaag sluiten we de week van de waakhonden af met een debat. Daaraan doen mee CDA-Tweede Kamerlid Henk de Haan, GroenLinks Tweede Kamerlid Kees Vendrik, VVD Kamerlid Pieter Hofstra en privatiseringsdeskundige Annelies Huygen van de Erasmus Universiteit van Rotterdam.
Omdat de week van de waakhonden een gezamenlijk initiatief is van de VARA, de EO en de VPRO, de drie redacties van De Ochtenden, wordt het debat geleid door Tijs van den Brink van de EO en Rudy van Meurs van de VPRO.
Debatdeelnemers:
- Pieter Hofstra, Tweede Kamerlid VVD, een echte voorstander van marktwerking
- Prof Henk de Haan, genuanceerd voorstander van verzelfstandiging en privatisering.
Het CDA is mede verantwoordelijk voor de verzelfstandigingsgolf die vanaf de jaren tachtig over Nederland kwam. De laatste jaren, sinds ze in de oppositie zitten is het CDA genuanceerder. Zo hebben ze in de Tweede kamer tegen de stroomwet gestemd, omdat ze tegen de manier waarop dat gebeurde bezwaren hadden. Maar het CDA is met May Weggen wel mede verantwoordelijk voor de verzelfstandiging van de NS.
- Annelies Huygen, juriste en econome, promoveerde enkele jaren geleden op een proefschrift over privatisering van de stroomsector, bestudeerde daarvoor onder andere hoe men in de Verenigde Staten omgaat de controle op geprivatiseerde markten. Zij roert zich al jaren in het privatiseringsdebat. Haar insteek is dat ze niet ideologisch voor of tegen privatisering of verzelfstandiging is maar áls je het doet dan moet je het goed doen: d.w.z. zorg voor echte concurrentie en een actief controlerende overheid. Daar schort het nogal aan. Zij noemt dat de ambtenarendroom: terwijl de ambtenaar ontspannen achterover zijn stoel hangt doet de markt haar heilzame werk.
- Kees Vendrik, financieel woordvoerder van de GroenLinks in de Tweede Kamer.
Verklaard tegenstander van verzelfstandiging en privatisering.