Gedragsbioloog Mark Nelissen beschrijft in zijn boek De breinmachine hoe emoties en gevoelens – wanneer het er echt op aankomt – de overhand nemen bij het sturen van ons gedrag. De vraag die darwinist Nelissen zich hierbij steeds stelt is: hoe heeft de evolutie deze machine in ons voordeel ontworpen?

De breinmachine kan worden gezien in de traditie van Oliver Sacks en Desmond Morris. Het gaat over menselijke emoties, maar dan gezien door de bril van een bioloog. Zijn mensen echt zo rationeel als ze zelf denken? Wordt ons doen en laten gestuurd door ons verstand? Werken er nog andere drijvende krachten in ons brein?

Nelissen maakt een haarscherpe analyse van onze emoties. Hij vraagt zich af hoe de evolutie onze gevoelens heeft voortgebracht en wat hun biologische basis is. Daarnaast gaat hij in op de sociale waarde van emoties. Heeft empathie bijvoorbeeld enig nut, in biologisch opzicht?