Angela Davis, voorvrouw van burgerrechtenbeweging Black Panthers en voorvechtster van zwarte burgerrechten, wordt in 1971 gearresteerd wegens communistische sympathieën. Vervolgens wordt Davis volledig gecriminaliseerd door de Amerikaanse overheid. Onterecht. De Graaf: “Davis was een moedige vrouw uit Alabama die op de barricades stond, en daardoor het schrikbeeld was van alle regeringen. Voor de Amerikaanse regering was elke communist een potentieel aanvaller van het Amerikaanse systeem. Na haar arrestatie verkondigde Nixon op tv: “We hebben de terroriste Angela Davis gevangen!”

Van een terroriste was in dit geval in het geheel geen sprake. Het gevaar van een vrouw als Angela Davis werd door de Amerikaanse overheid gedramatiseerd. De Graaf, die in haar boek de terrorismebestrijding van vooral de jaren zeventig onder de loep neemt, ziet het als een schoolvoorbeeld van een foutieve aanpak. “Als je op deze manier met vermeend terrorisme omgaat, wordt het een self-fulfilling prophecy. Ware terroristen zijn juist uit op het creëren van angst, van theater, en van chaos in de samenleving.”

Dergelijke pompeuze demonstraties van staatsmacht zijn niet de manier. Maar wat dan wel? De Graaf: “Een goed voorbeeld is hoe de Nederlandse overheid in 1977 is omgegaan met de Molukse treinkaping bij De Punt. Een terroristische daad, waarbij doden zijn gevallen. Met als belangrijkste verschil dat er totaal geen drama bij kwam kijken. Het werd achter de schermen in alle rust opgelost.”

Geen podium geven aan anarchie lijkt het devies. Al wil De Graaf daarmee ook geen pleidooi voor soft beleid houden. “Het gaat erom dat de bevolking niet hysterisch gemaakt wordt. Zeker niet als er feitelijk nog niet eens heel veel aan de hand is. Dat gebeurde onlangs nog bij de bommelding bij een IKEA in Amsterdam. Dan wordt het geen theater, maar een klucht.”

De gelauwerde Chileense dichter Pablo Neruda wilde de volledige mensheid in zijn hart sluiten, maar zijn eigen gezin keerde hij de rug toe. Pauline Slot gebruikte het als aanleiding voor de tragische historische roman En het vergeten zo lang.

In Nederland wordt geen dichter zo bezongen als Pablo Neruda in zijn thuisland, waar de Nobelprijswinnaar nog onverminderd op handen wordt gedragen. Maar aan het ogenschijnlijk zondeloze genie zat een schaduwkant, verpersoonlijkt door zijn Nederlandse vrouw Maria Reyes. Slot: “Zij kwamen elkaar in Batavia tegen, als twee schepen in de nacht, en trouwden. Voor haar bleek die ontmoeting bepalend, maar voor Neruda, die steeds bekender werd, was dat niet zo.”

Zo ontspon zich voor Reyes een tragisch leven dat geheel in het teken stond van verlies. Met als dieptepunt het overlijden van hun 8-jarig dochtertje, dat in Gouda werd begraven. Slot: “Terwijl Neruda de mensheid bezong in zijn poëzie, liet hij zijn vrouw in feite gewoon zitten met dat dode kind. Het was heel duidelijk dat Maria op een gegeven moment werd gereduceerd tot een soort blok aan het been van Neruda, met al zijn succes.”

Intrigerend voor Slot was vooral hoe een mens omgaat met zo’n serie aan verliezen. Slot: “In Spanje ging hun huwelijk definitief mis. Terwijl hij aan een onophoudelijke triomftocht bezig is, blijft zij naar hem hunkeren. Voor haar was er slechts verlies, voor hem enkel winst. Hoe je daarmee omgaat, vind ik heel interessant.”