Per Oscarsson

Midsommer

Denemarken​/​​Zweden 2003. Thriller van Carsten Myllerup. Met o.a. Kristian Leth, Laura Christensen, Tuva Novotny, Jon Lange en Julie R. Ø lgaard.

Stuur meer snoep

Denemarken​/​​Duitsland​/​​Zweden 2001. Komedie van Caecilia Holbek Trier. Met o.a. Marie Katrine Rasch, Ninna Assentoft Rasmussen, Per Oscarsson, Bodil Udsen en Bodil Jørgensen.

Send mere slik

Denemarken 2001. Komedie van Cæcilia Holbek Trier en Philip Zandén. Met o.a. Marie Katrine Rasch, Ninna Assentoft Rasmussen, Bodul Udsen, Per Oscarsson en Bodil Jørgensen.

Järngänget

Zweden 2000. Thriller van Jon Lindström. Met o.a. Emil Forselius, Rafael Edholm, Alexander Skarsgård, Peter Lorentzon en Yaba Holst.

Regisseur/co-scenarist Lindström combineert elementen uit Amerikaanse tienersoaps met een vleugje Hitchcock in deze psychologische thriller waarin vier vrienden een boottochtje maken in het ruige noorden van Zweden. Wanneer ze op het water twee zussen aantreffen, lijkt alles gereed voor een avondje lol. Maar de ontmoeting pakt niet best uit voor een van de meisjes, die de volgende dag dood en schijnbaar misbruikt aan de oever van de rivier wordt aangetroffen, en ook niet voor de kijker, die wordt opgezadeld met een rammelend plot en matig acteerwerk.

Juloratoriet

Zweden​/​​Noorwegen​/​​Denemarken 1996. Drama van Kjell-Ȧke Andersson en Kjell-Ake Andersson. Met o.a. Peter Haber, Johan Widerberg, Henrik Linnros, Lena Endre en Sophia Johansson.

Terwijl ze op een stralende zomerdag op weg is naar een repetitie van Bachs Kerstoratorium krijgt Solveig een dodelijk ongeluk. Haar kleinzoon Victor zal haar droom om het stuk in een onooglijk landelijk plaatsje te kunnen opvoeren jaren later alsnog verwezenlijken. Ondertussen is er in de levens van haar echtgenoot Aron en haar zoon Sidney heel wat veranderd

Ti kniver i hjertet

Noorwegen 1994. Komedie van Marius Holst. Met o.a. Martin Dahl Garfalk, Jan 'Devo' Kornstad, Kjersti Holmen, Per Oscarsson en Reidar Sørensen.

De verlegen 12-jarige Otto Olsen (Garfalk) is op school de twaalfde speler van het voetbalelftal. Hij sluit vriendschap met de oudere Frank (Kornstad). Tijdens de zomervakantie vinden ze bij een zwempartijtje het zielloze lichaam van een meisje dat al enkele dagen vermist wordt.

Kan du vissla Johanna

Zweden 1994. Familiefilm van Rumle Hammerich. Met o.a. Jimmy Sandin, Tobias Svärd, Per Oscarsson, Helena Kallenbäck en Thomas Roos.

Het aandoenlijke verhaal van een jongetje van zeven dat vrijwel alles heeft dat z'n hartje begeert, maar de genegenheid mist die een grootvader hem zou kunnen geven. Hij maakt kennis in een bejaardentehuis met een eenzame oude man, een weduwnaar, die weliswaar niet aan zijn ideaalbeeld beantwoordt, maar elkaar toch kunnen geven wat ze allebei missen. Allemaal behoorlijk voorspelbaar, maar zeker niet tragisch. De oorspronkelijke titel verwijst naar een van de dingen die hij van een grootvader verwacht: kunnen fluiten. Scenario van Ulf Stark en camerawerk van Andra Lasmanis. Een typische kinderfestivalfilm, met een lach en een traan. Speelt rond 1953. Geproduceerd door de Zweedse tv.

Änglagȧrd

Noorwegen​/​​Denemarken​/​​Zweden 1992. Komedie van Colin Nutley. Met o.a. Helena Bergström, Sven Wollter, Viveka Seldahl, Reine Brynolfsson en Per Oscarsson.

In een ge[KA3]isoleerd dorpje in het Zuiden van Zweden sterft door een ongelukkige samenloop van omstandigheden Oscarsson, het excentrieke hoofd van een grote familie. Hij laat zijn fortuin, het oude, charmante en enigszins bouwvallige huis (uit de titel) met de erbij behorende landerijen na aan zijn kleindochter Fanny (Bergstr[KA3]om). Iedereen is verbaasd en niemand in het dorp kent haar. Zij maakt met haar vriendje Zac (Wolff) haar opwachting en meteen is het hele dorp tegen haar: zij is een keiharde stadsmus die vreemd gekleed gaat en bizarre vrienden en vriendinnen laat opdraven. Omdat Fanny de dorpelingen een stelletje bekrompen lieden met achterlijke en behoudende denkbeelden vindt, besluit zij het ge[KA3]erfde landgoed niet te verkopen. Dit verdriet buurman Axel Flogfalt (Wollter) ten zeerste, want deze boer had zijn lodderoog al op de grond laten vallen. Fanny krijgt uitsluitend een beetje genegenheid (en steun) van een bejaarde dorpeling (Gunther) en het is voor de geamuseerde kijker nu zeer de vraag of die alleen zal kunnen beletten of de escalerende vijandigheden niet in gewelddadigheden zullen omslaan. Toch wordt niemand in de film oerslecht geportretteerd. Je volgt met groeiende belangstelling een leuk verhaal met inzichtelijke en tedere personages naar een scenario van de Britse regisseur Nutley hoogst persoonlijk. De sfeer van een Zweedse zomer is door het camerawerk van Jens Fischer schitterend vastgelegd. Een groot commercieel succes in Zweden en er ook gelauwerd met de 'Zweedse Oscar' van Beste Film en Beste Regie. GB-titel: ANGEL FARM en ook bekend als HOUSE OF ANGELS.

Kejsarn av Portugallien

Zweden 1992. Drama van Lars Molin. Met o.a. Ingvar Hirdwall, Gunilla Nyroos, Inga Landgré, Cecilia Ljung en Allan Svensson.

Zweden, eind 19e eeuw. In het kleine dorpje Skrolykan leidt boer Hirdwall een hard en sober leven. Ljung, zijn dochter, is zijn trots. Wanneer de boerderij het financiëel moeilijk krijgt gaat Ljung uit werken naar Stockholm, maar ze vertelt niet wat ze precies doet. De norse landheer dreigt met uitdrijving en de trotse boer weet geen raad met de geruchten dat zijn dochter in de prostitutie beland zou zijn. Hirdwall wordt er ziek van en om de ellende draaglijk te maken bouwt hij een eigen droomwereld op. Dan is hij de keizer van Portugallia, die met ongeduld wacht op de thuiskomst van zijn keizerin Ljung. Symbolisch zeer zwaar geladen film, romantisch en scherp in zijn tekening van de personages en hun belevenissen. Vader en dochter symboliseren de hele gemeenschap, waarbij hun leven parallel en toch tegenstrijdig verloopt. De diverse karakters worden verfijnd weergegeven door een aantal minder bekende, maar uiterst begaafde acteurs. Molin, een geestverwant van Bille August, baseerde zijn scenario op een roman van Selma Lagerlöf. Prachtige fotografie van Jan-Hugo Norman.

Fasadklättraren

Zweden 1992. Actiefilm van Rumle Hammerich. Met o.a. Björn Kjellman, Per Oscarsson, Björn Granath, Viveka Seldahl en Reine Brynolfsson.

De zeventien-jarige Philip Morell (Kjellman) jaagt anderen graag op stang. Dat loopt slecht af en hij belandt in de bajes. Daar ontmoet hij eindelijk de mensen, die hem met beide benen op de grond kunnen houden. Hij wordt verliefd op Ingela Syr[KA1]en (Seldahl), de vrouw van een cipier, en zijn beste vriend wordt de moordenaar Larsson (Oscarsson), die hem het leven redt. Na een mislukte ontsnappingspoging mag Philip evenwel de begrafenis van zijn vader bijwonen, waar hij opnieuw de boel op stelten zet. Met zijn kameraad Larsson legt hij de hand op de salarissen van de medegevangenen en dat leidt tot een gevangenisoproer. Larsson rekent erop dat Philip hem helpt bij de wraakneming op de man, die hem in de gevangenis liet belanden. De titel verwijst naar de vaardigheid, waarmee Philip met de blote hand muren kan beklimmmen. Driedelige Zweedse mini met alle ingrediënten van een opwindende gevangenisfilm. Deense cineast Hammerich bewijst eens te meer een beresterke acteursregisseur te zijn. Het scenario is van Ulf Starck. Het camerawerk is van Jens Fischer.

Liebt mich doch!

Zweden 1991. Rumle Hammerich. Met o.a. Reine Brynolfsson, Per Oscarsson en Bjèrn Kjellmann.

De zeventien-jarige Philip Morell (Kjellman) jaagt anderen graag op stang. Dat loopt slecht af en hij belandt in de bajes. Daar ontmoet hij eindelijk de mensen, die hem met beide benen op de grond kunnen houden. Hij wordt verliefd op Ingela Syr[KA1]en (Seldahl), de vrouw van een cipier, en zijn beste vriend wordt de moordenaar Larsson (Oscarsson), die hem het leven redt. Na een mislukte ontsnappingspoging mag Philip evenwel de begrafenis van zijn vader bijwonen, waar hij opnieuw de boel op stelten zet. Met zijn kameraad Larsson legt hij de hand op de salarissen van de medegevangenen en dat leidt tot een gevangenisoproer. Larsson rekent erop dat Philip hem helpt bij de wraakneming op de man, die hem in de gevangenis liet belanden. De titel verwijst naar de vaardigheid, waarmee Philip met de blote hand muren kan beklimmmen. Driedelige Zweedse mini met alle ingrediënten van een opwindende gevangenisfilm. Deense cineast Hammerich bewijst eens te meer een beresterke acteursregisseur te zijn. Het scenario is van Ulf Starck. Het camerawerk is van Jens Fischer.

Nattseilere

Noorwegen 1987. Avonturenfilm van Tor M. Törstadt. Met o.a. Vera Holte, Helge Jordal, Frode Rasmussen, Katja Medböe en Per Oscarsson.

Een avonturenthriller die een eeuw geleden speelt, over een sympathieke, Belmondo-achtige vagebond, die voortdurend problemen heeft. Hij helpt in het verlaten noorden van Noorwegen een aan haar lot overgelaten en aan geheugenverlies lijdende, veertienjarige schipbreukelinge. In beeld gebracht als amateurtoneel met soms hemeltergende vertolkingen van professionele acteurs (vooral Oscarsson). Alleen Holte als het meisje is het bekijken waard.

Hud

Noorwegen 1986. Drama van Vibeke Løkkeberg. Met o.a. Vibeke Løkkeberg, Keve Hjelm, Per Oscarsson, Elizabeth Granneman en Terence Stamp.

Een vrouw wordt door haar incestueuze stiefvader seksueel misbruikt voor de ogen van haar dove dochtertje. Is het meisje het product van de stiefvader of van haar liaison met een Engelse beeldhouwer? Voor de vrouw kan worden uitgehuwelijkt, wordt zij verkracht door haar aanstaande, een lokale notabele. Met een keukenmes doodt zij de 'verkeerde man'. Een melodrama gesitueerd rond de eeuwwisseling aan de ruwe Noorse Noordzeekust. De mannen lijken allemaal beesten, de vrouwen seksuele slavinnen. Een technisch en artistiek bevredigende film van en met Løkkeberg die internationale bekendheid kreeg door KAMILLA.

Ronja de roversdochter

Zweden​/​​Noorwegen 1984. Jeugdfilm van Tage Danielsson. Met o.a. Hanna Zetterberg, Dan Håfström, Börje Ahlstedt, Lena Nyman en Per Oscarsson.

Gebaseerd op het boek van Astrid Lindgren, die zelf tekende voor het fraaie scenario, over Ronja, de dochter van een roverhoofdman die Birk het zoontje van haar vaders aartsrivaal ontmoet. Aanvankelijk haten ook Ronja en Birk elkaar, maar al snel sluiten ze vriendschap. Ronja's vader verbiedt haar met hem om te gaan. Dan moet Ronja kiezen tussen Birk en haar ouders. De film won in Berlijn een Zilveren Beer. Zou geregisseerd worden door Olle Hellbom, maar die overleed tijdens de voorbereidingen. Danielsson nam het karwei over dat, o ironie, zijn laatste zou zijn: hij overleed een jaar later.

Montenegro

Zweden​/​​Verenigd Koninkrijk 1981. Erotiek van Dusan Makavejev. Met o.a. Susan Anspach, Erland Josephson, Per Oscarsson, John Zacharias en Marianne Jacobi.

De Amerikaanse vrouw van een Zweedse zakenman heeft een voor haar echtgenoot verontrustend bizar gedrag zodat hij de hulp van een psychiater inroept. Als ze haar man op zakenreis waant, komt ze in contact met Joegoslavische gastarbeiders, met name Montenegro die het object van haar gefrustreerde libido wordt. De vaak verrassende combinatie van satire en surrealisme heeft een terloopse humor die echter ontspoort in het beeld van seksueel ongeremde Joegoslaven dat op kinderlijk shockeren-om-te-shockeren lijkt. Anspach is verrukkelijk.

Heja Sverige

Zweden 1979. Komedie van Robert Ekman, Bjorn Lindquist, Rober Rundgren en Henrik Ahlen. Met o.a. Per Oscarsson, Kalle Sandare, Georg Adelly, Robert Ekman en Bjorn Lindquist.

Deze met een verborgen camera opgenomen film toont de Zweden als een goedaardig, gehoorzaam volk, dat niet bereid is zich alles te laten welgevallen. De film neemt eveneens wat nationale eigenaardigheden op de hak. USA-titel: HELLO SWEDEN.

Chez nous

Zweden 1979. Drama van Jan Halldorff. Met o.a. Ewa Fröling, Ernst Günther, Sven Lindberg, Ingvar Kjellson en Lis Nilheim.

Een prostituée ontdekt achter een porno- en drugscircuit bureaucratische vertakkingen en komt bij een intimidatiepoging per ongeluk om het leven. Een journaliste van een verondersteld eerlijke en progressieve krant gaat de moord onderzoeken, maar wordt monddood gemaakt als ze de waarheid wil publiceren. De onderwerpen 'georganiseerde misdaad' en '20 miljoen kronen zwart geld' leverden de stof voor een documentair toneelstuk dat door Haldorff is verfilmd met méér dan de vereiste interesse voor spanning en sensatie. De afkomst van de planken valt nauwelijks nog te herkennen. Ewa Fröling speelt de journaliste - haar eerste filmhoofdrol - erg goed.

Charlotte Löwensköld

Zweden 1979. Drama van Jackie Söderman. Met o.a. Ingrid Janbell, Lars Green, Gunnar Björnstrand, Sven Wollter en Per Oscarsson.

Dertig jaar provinciale arbeidersgemeenschap in begin vorige eeuw getoond via relatie tussen wereldvreemde, kwezelachtige dominee en levenslustige jonge vrouw. Epische opzet naar romancyclus van Selma Lagerlöf leidt tot vluchtige oppervlakkigheid in film van gemiddelde lengte waarover debuterend regisseur onvoldoende controle heeft. Goed spel, zorgvuldige aankleding en fraaie natuuropnamen.

The Adventures Of Picasso

1978. Tage Danielsson. Met o.a. Hans Alfredson, Gösta Ekman, Lena Nyman, Per Oscarsson en Wilfrid Brambell.

Dertig jaar provinciale arbeidersgemeenschap in begin vorige eeuw getoond via relatie tussen wereldvreemde, kwezelachtige dominee en levenslustige jonge vrouw. Epische opzet naar romancyclus van Selma Lagerlöf leidt tot vluchtige oppervlakkigheid in film van gemiddelde lengte waarover debuterend regisseur onvoldoende controle heeft. Goed spel, zorgvuldige aankleding en fraaie natuuropnamen.

Picassos äventyr

Zweden 1978. Tage Danielson. Met o.a. Gösta Ekman, Hans Alfredson, Margaretha Krook, Bernard Cribbins en Wilfrid Brambell.

Een `gelogen biografie` van de schilder Picasso in burleske confrontaties met tijdgenoten gedurende zijn lange leven, onder wie de feministen Gertrude Stein en Alice B. Toklas (gespeeld door Britse komieken in travestie). De absurde visuele humor kan het zonder dialoog stellen, maar werkt op den lange duur ook tamelijk afmattend. Het internationaal floppen van de film was niettemin onterecht en hij verdient herontdekking.

Victor Frankenstein

Zweden​/​​Ierland 1977. Horror van Calvin Floyd. Met o.a. Leon Vitali, Per Oscarsson, Nicholas Clay, Stacey Dorning en Jan Ohlsson.

Een schilderachtige, sfeervolle en, na zoveel vrije versies, door trouw aan de oorspronkelijke roman van Mary Shelley inhoudelijk verrassende Frankenstein-film die voor Zweedse rekening in Ierland werd opgenomen. Baron Frankenstein is een slappeling die voor de consequenties van zijn eigen creaties terugschrikt. Oscarsson is als het monster afstotelijk, maar niet grotesk en in zijn eenzaamheid aandoenlijker dan iedereen sinds Boris Karloff. Engels gesproken.

Uppdraget

Zweden 1977. Thriller van Mats Arehn. Met o.a. Thomas Hellberg, Christopher Plummer, Fernando Rey, Carolyn Seymour en Per Oscarsson.

Een wereldvreemde Zweedse diplomaat wordt overgeplaatst naar een Latijnsamerikaans land, waar hij de aanvankelijk niet-begrijpende pion wordt tussen politieke opponenten, die hij nader tot elkaar moet brengen. Zelfs zijn opdrachtgevers zijn van zijn mislukking uitgegaan en hebben hem alleen om zijn vervangbaarheid uitgekozen. Deze politieke thriller, naar een roman van Per Wahlöö, geeft suggestief de verwarring en dreiging weer: de held weet de elkaar bloedig bestrijdende partijen nauwelijks te identificeren en uit elkaar te houden. Die onbestemdheid keert zich echter uiteindelijk tegen de film zelf, waardoor alle spanning resulteert in een onbevredigend open einde. Goed, venijnig-ironisch spel van de internationale rolbezetting.

De gebroeders Leeuwenhart

Zweden 1977. Jeugdfilm van Olle Hellbom. Met o.a. Allan Edwall, Folke Hjort, Per Oscarsson, Lars Söderdahl en Tommy Johnsson.

In begin 20ste-eeuws Zweden sterven de broers Jonathan en Skorpan snel na elkaar. Ze zien elkaar gelukkig weer in Nangijala, een sprookjesland waar Jonatan zijn kleinere broer vaak over vertelde. Maar anders dan hij voorstelde, heerst er niet louter geluk. De zwarte ridder Tengil maakt de omgeving onveilig. De jongens besluiten er iets aan te doen. Avontuurlijke jeugdfilm naar het boek van Astrid Lindgren is spannend, mogelijk té spannend voor te jonge kijkers.

Dagny

Noorwegen​/​​Polen 1977. Biografie van Haakon Sandy. Met o.a. Lise Fjeldstad, Daniel Olbrychski, Per Oscarsson, Nils Ole Oftebro en Maciej Englert.

Op het eind van de vorige eeuw leefden de Poolse romancier Przybyszowski, de Zweedse toneelschrijver Strindberg en de Noorse schilder Munch gelijktijdig in Berlijn, tijdens welk verblijf de Noorse vrouw van de Pool [KA1]o[KA1]ok verhoudingen had met de twee andere kunstenaars (hoewel Strindberg impotent bleek). Eenmaal in Krakau verliet de Pool haar voor een andere vrouw en pleegde Dagny samen met een nieuwe minnaar zelfmoord. Deze interessante literaire biografie kreeg een oppervlakkig pittoreske verfilming, waarbij de beroemde namen van de personages bepaalde associaties moeten wekken, zonder dat de film hun karakters uitdiept.

Terror Of Frankenstein

1975. Calvin Floyd. Met o.a. Stacey Dorning, Leon Vitale, Nicholas Clay en Per Oscarsson.

Op het eind van de vorige eeuw leefden de Poolse romancier Przybyszowski, de Zweedse toneelschrijver Strindberg en de Noorse schilder Munch gelijktijdig in Berlijn, tijdens welk verblijf de Noorse vrouw van de Pool [KA1]o[KA1]ok verhoudingen had met de twee andere kunstenaars (hoewel Strindberg impotent bleek). Eenmaal in Krakau verliet de Pool haar voor een andere vrouw en pleegde Dagny samen met een nieuwe minnaar zelfmoord. Deze interessante literaire biografie kreeg een oppervlakkig pittoreske verfilming, waarbij de beroemde namen van de personages bepaalde associaties moeten wekken, zonder dat de film hun karakters uitdiept.

Forvandlingen

Zweden 1975. Drama van Ivo Dvorak. Met o.a. Ernst Gunther, Gunn Wållgren, Peter Schildt, Inga-Lill Carlsson en Per Oscarsson.

Deze sfeervolle verfilming van Franz Kafka's korte verhaal Die Verwandlung, handelt over een handelsreiziger die op een ochtend wakker wordt en ontdekt dat hij in een reusachtige mestkever is veranderd. In dit speelfilmdebuut van Dvorak wordt Kafka's stijl op voortreffelijke wijze gevisualiseerd. Ook bekend als METAMORPHOSIS.

Gangsterfilmen

Zweden 1974. Drama van Lars G. Thelestam. Met o.a. Clu Gulager, Per Oscarsson, Lou Castel, Ernst G[KA11]unther en Anne-Lise Gabold.

Een Amerikaanse gangster arriveert in Zweden en geeft zich uit als een Billy Graham-achtige zedelijkheids-apostel achter wiens succesvolle massahypnose zeer kwalijke oogmerken schuil gaan. Deze veelbelovende debuutfilm schiet zijn doel voorbij door te nadrukkelijke en slecht gedoseerde effecten, waardoor de intrigerende dubbelzinnigheid van Culager al snel ontmaskerd wordt en hij slechts een psychopaat, verkrachter en moordenaar blijkt in de dik aangezette scènes. De eerste helft is uiterst boeiend en de fotografie van Jörgen Persson is opmerkelijk.

Traumstadt

Duitsland 1973. Sciencefiction van Johannes Schaaf. Met o.a. Per Oscarsson, Rosemarie Fendel, Eva Maria Meineke, Alexander May en Helen Vita.

Surrealistische dromen vermengen zich met (andere) filmische werkelijkheden tijdens het verblijf van een schilder in een stad waar alles mag. Een tegenvaller na Schaafs TÄTOWIERUNG.

The Blockhouse

Verenigd Koninkrijk 1973. Oorlogsfilm van Clive Rees. Met o.a. Peter Sellers, Charles Aznavour, Per Oscarsson, Peter Vaughan en Jeremy Kemp.

Treurig terneergeslagen verhaal over arbeiders die vastzitten in een ondergrondse bunker als de geallieerden op D-Day in Normandië landen.

The Last Valley

Verenigd Koninkrijk​/​​Verenigde Staten 1971. Avonturenfilm van James Clavell. Met o.a. Michael Caine, Omar Sharif, Florinda Bolkan, Nigel Davenport en Per Oscarsson.

Tijdens de 30-jarige oorlog is Duitsland in een slagveld veranderd. Waar de leraar Vogel ook komt, hij ziet niets dan verwoesting. In de bergen vindt hij een paradijselijk Alpen-dorp dat door plunderende soldaten op de korrel wordt genomen. Vogel weet hun hoofdman er van te overtuigen dat het slimmer is het dorp als winterkwartier te gebruiken. Vogel streedt op als bemiddelaar, maar na de winter heerst er onrust als de hoofdman Vogel benoemt tot commandant

Secrets

Verenigde Staten 1971. Drama van Philip Saville. Met o.a. Jacqueline Bisset, Per Oscarsson, Shirley Knight Hopkins, Robert Powell en Tarka Kings.

Een man, zijn vrouw en zijn dochter hebben alle drie op dezelfde dag seksuele ervaringen die geheim moeten blijven. Een saaie, wat pretentieuze film die als enig pluspunt een naakte Bisset heeft in een heftige liefdesscène. Uitgebracht in 1978.

Nybyggarna

Zweden 1971. Drama van Jan Troell. Met o.a. Max von Sydow, Liv Ullmann, Eddie Axberg, Monica Zetterlund en Pierre Lindstedt.

In dit vervolg op UTVANDRARNA hebben Zweedse boeren in Minnesota vruchtbaarder land gevonden dan ze in hun vaderland achterlieten, maar de strijd om het bestaan blijkt nauwelijks minder zwaar, ook door onevenredig hoge belastingheffingen. De religie laat hen berusten en bijna ongemerkt worden ze zelf uitbuiters door voor een zacht prijsje van de regering aan de Sioux` ontnomen land te kopen. Het verzet van de Indianen wordt door een massale hangpartij gesmoord. Deel II van het historisch pioniersepos laat ontluisterend de teleurstelling van de Amerikaanse droom zien (ook van de goudkoorts die de jongeren naar Californië doet vertrekken) maar behoudt dezelfde aandacht voor de kleine vreugdes en overwinningen.

Endless Night

Verenigd Koninkrijk 1971. Thriller van Sidney Gilliat. Met o.a. Hayley Mills, Hywel Bennett, Britt Ekland, George Sanders en Per Oscarsson.

De jonge Londenaar Michael (Bennett) ontmoet in Devon de Amerikaanse Ellie en vertelt haar dat hij een oude villa wil kopen. Maar ja, hij heeft geen geld. Ellie gaat, vergezeld door haar personal assistent Greta, verder op reis door Europa. Ze komt terug en vertelt Michael dat ze villa voor hem heeft gekocht, want ze is schatrijk. Ze trouwen, maar iets later is ze dood. Hartaanval? Psychologische thriller naar een verhaal van Agatha Christie, die overigens not amused was over een naar haar smaak te blote scène in de film. Bernard Herrmann componeerde de onheilspellende score, een van zijn laatste.

Elsk meg bort

Noorwegen 1971. Romantiek van Ragnar Lasse. Met o.a. Yvonne Ingdal, Ole Jorgen Nilsen, Per Oscarsson, Bonne Gauguin en Per Tofte.

Een jong meisje en haar minnaar zoeken en vinden elkaar en zichzelf in een verblindend, haast surrealistisch en psychedelisch zomerlandschap. Hermetische inhoud, en ondanks wat retorische dialogen goed voor een Zilveren Beer op het Festival van Berlijn 1971 voor het subtiele camerawerk, dat in hoge mate 'esthetisch' is bedoeld.

The Night Visitor

Denemarken​/​​Verenigd Koninkrijk​/​​Verenigde Staten 1970. Horror van Laslo Benedek. Met o.a. Max von Sydow, Liv Ullmann, Trevor Howard, Per Oscarsson en Rupert Davies.

Von Sydow is veroordeeld wegens moord en veilig opgeborgen in een psychiatrische inrichting zodat de gruwelijke misdaad niet meer herhaald kan worden. Hij beraamt een plan om één nacht ongemerkt te ontsnappen om zich te wreken op allen die verantwoordelijk waren voor zijn opsluiting. Een dergelijke moord vindt opnieuw plaats. Spannend; en gedragen door het spel van Von Sydow, Ullmann en Howard.

La Madriguera

Spanje 1969. Drama van Carlos Saura. Met o.a. Geraldine Chaplin, Per Oscarsson, Teresa del Rio, Emiliano Redondo en Julia Peña.

Een bourgeois-echtpaar wier huwelijk verzand is in routine en modieus comfort, krijgt door een erfenis meubilair uit het ouderlijk huis van de vrouw, zodat haar herinneringen en frustraties weer boven komen. Dit laatste wordt tot decor gemaakt van een sadomasochistisch psychodrama. Dit huwelijksdrama, dat als metafoor werkt voor de in de traditie en religieuze repressie verstikte Franco-bourgeoisie, is de voorstudie van de acht jaar later gemaakte ELISA VIDA MIA. De nog onverwerkte Buñuel-invloeden worden gecompenseerd door intens spel van Chaplin en Oscarsson. Deze film is te genieten, ondanks een hinderlijke nasynchronisatie.

Doktor Glass

Denemarken 1968. Drama van Mai Zetterling. Met o.a. Per Oscarsson en Bente Dressau.

Een oude dokter wordt geobsedeerd door een voorval uit het verleden: hij heeft ooit ongestraft een patiënt uit de weg geruimd, een dominee, op wiens mooie vrouw hij verliefd was. Verfilmd als was het een stuk van Strindberg. Het heden, de periode van de moord en de herinneringen lopen door elkaar. De morbide erotiek zorgt voor enkele schokeffecten.

Syskonbädd 1782

Zweden 1966. Misdaad van Vilgot Sjöman. Met o.a. Bibi Andersson, Per Oscarsson, Jarl Kulle, Gunnar Björnstrand en Tina Hedström.

Tijdens buitenlands verblijf van een jonge aristocraat is zijn zuster volwassen geworden. Ze worden verliefd op elkaar, hoewel beiden verloofd zijn met anderen. Ze brengen samen de nacht door en de vrouw wordt zwanger, maar kan haar aanstaande niet overtuigen dat het niet van hem is. Deze op een Elizabethaanse tragedie geïnspireerde film mist de kracht van het origineel, zowel door overbodige zij-intriges als door het feit dat de modieuze filmvorm een stijlbreuk is met de periode. Goed spel.

Sult

Denemarken​/​​Zweden​/​​Noorwegen 1966. Drama van Henning Carlsen. Met o.a. Per Oscarsson, Gunnel Lindblom, Osvald Helmuth, Birgitte Federspiel en Knud Rex.

Compromisloze schrijver Pontus (Oscarsson) uit Oslo krijgt zijn werk niet uitgegeven en slaagt er niet in een geliefde te vinden. Hij krijgt daardoor letterlijk en psychisch steeds meer een niet te stillen honger. De bekende autobiografische roman van Nobelprijs-winnaar Knut Hamsun heeft een sobere, quasi- documentaire verfilming gekregen, die erg dor zou zijn geworden zonder de beklemmende hoofdrol van Oscarsson die in perfect opgebouwde nuances het verval van zijn gedisciplineerde personage gedurende de hele film boeiend weet te houden. Oscarsson werd in Cannes geëerd met de prijs als Beste Acteur voor zijn prestatie. Lindblom is de aantrekkelijke Ylajali, die zich tot Pontus aangetrokken voelt. Het scenario is van Peter Seeberg en regisseur Carlsen. Het camerawerk is van Henning Kristiansen. Mono.

Ole dole doff

Zweden 1966. Drama van Jan Troell. Met o.a. Per Oscarsson, Kerstin Tidelius, Ann-Marie Gyllenspeltz, Bengt Ekerot en Harriet Forssell.

S[KA3]oren M[KA9]artensson (Oscarsson), een onderwijzer in Malm[KA3]o, kan geen contact krijgen met zijn leerlingen en neemt zijn toevlucht tot panische ordemaatregelen. De minachting van zijn vrouw Anne-Marie (Gyllenspetz) en de ontmoeting met een geslaagde vriend maken zijn besef van eigen falen steeds verlammender, waardoor hij het slachtoffer kan worden van de terreur van de kinderen. Dit genuanceerd portret in mineur zet de reeks van details nergens te dik of zwart-wit aan en Oscarsson die vaak de neiging heeft tot zwaar aangezet gekweld acteren, is opmerkelijk sober. Meervoudig bekroond in Berlijn met maar liefst vijf prijzen, waaronder de Gouden Beer. Regisseur Troell deed ook het camerawerk en de montage en is op alle terreinen even goed. Het scenario is van Bengt Forslund, regisseur Troell en Clas Engström naar diens roman. Mono.

Här har du ditt liv

Zweden 1966. Drama van Jan Troell. Met o.a. Eddie Axberg, Gudrun Brost, Ulla Akselson, Holger Löwenadler en Allan Edwall.

Tiener Olav hopt in Noord-Zweden van baan naar baan: hij verdient zijn geld onder meer als houthakker en metselaar. Langzaam maar zeker groeit zijn klassenbewustzijn, vooral als operateur bij een rondreizend filmgezelschap, waarna hij zich aansluit bij de opkomende arbeidersbeweging. Na een mislukte spoorwegstaking vertrekt hij naar het zuiden in de hoop op verwezenlijking van het ideaal. Dit opmerkelijk speelfilmdebuut uit 1966, gebaseerd op de autobiografische boeken van Nobelprijswinnaar Eyvind Johnson, kiest de vorm van een roadmovie – zowel door de regio als door de jaren heen – om het ontwikkelingsproces van de jonge held zichtbaar te maken in afwisselingen van seizoenen en tragikomische ontmoetingen in lyrisch bevlogen vormgeving. Meermaals bekroond en de start van een glorieuze carrière voor regisseur Jan Troell, die zou uitgroeien tot een van de grootheden van de Zweedse cinema.

Vaxdockan

Zweden 1962. Drama van Arne Mattsson. Met o.a. Per Oscarsson, Gio Petré, Elsa Prawitz, Tor Isedal en Bengt Eklund.

Een eenzame nachtwaker steelt een etalagepop uit het warenhuis waar hij werkt en neemt deze mee naar zijn zolderkamer waar ze in zijn fantasie tot leven komt en een veeleisende partner blijkt. Hij gaat voor haar kleding en juwelen stelen en vervalt tot steeds grotere waanzin die het wantrouwen van zijn buren wekt. Het intens neurotische spel van Oscarsson maakt het melodramatische effectbejag in de slechte scènes goed, en de film heeft ook ingetogen momenten waarin het fetisjisme met begrip en gevoel wordt behandeld.

Trots

Zweden 1952. Drama van Gustaf Molander. Met o.a. Per Oscarsson, Harriet Andersson, Anders Henrikson, Eva Dahlbeck en Jarl Kulle.

De angst voor zijn autoritaire vader is er de oorzaak van dat een jongeman het meisje dat hij stiekem mee naar huis heeft genomen, verloochent. Ondanks haar zwangerschap weigert ze gekrenkt verder alle contact, tot de bekentenis dat de jongeman zèlf een buitenechtelijk kind is de relatie met zijn vader opklaart. Wat de problematiek betreft een gedateerd psychologisch drama - het scenario is van Vilgot Sjöman - met een gedegen spelregie van veteraan Molander, die de personages overtuigend wist te maken.

Möte med livet

Zweden 1952. Documentaire van Gösta Werner. Met o.a. Doris Svendlund, Per Oscarsson, Arnold Sjöstrand, Brits Billsten en Margit Carlqvist.

Geliefden raken door de dienstplicht van de jongen gescheiden. Door vrije seks met andere partners loopt hij een geslachtsziekte op en moet zij zich laten aborteren. Ze trouwen later met het voornemen kinderloos te blijven, maar komen door medische begeleiding op andere gedachten. Deze vroege voorlichtingsfilm deed er tien jaar over om Nederland te bereiken en neemt een simpel verhaal als aanleiding voor diverse instructieve documentaires. Alleen voor wie close-ups van geslachtsziekten een onderhoudend schouwspel vindt.

Gatan

Zweden 1951. Drama van Gösta Werner. Met o.a. Maj-Britt Nilsson, Peter Lindgren, Keve Hjelm, Marianne Löfgren en Stig Järrel.

Een plattelandsmeisje is in Stockholm prostituée geworden, maar trouwt na arrestatie van haar pooier met een eerzame man. Na de vrijlating van de pooier kan ze niet aan de verleiding weerstaan, waarna de echtgenoot zich van haar afkeert en zij in wanhoop verongelukt. De onverdunde zwartgalligheid op z'n Zweeds en de nadrukkelijke visuele symboliek maken dit zelfkant-drama al te geconstrueerd, ondanks de goede spelprestaties.