Overzicht

Ellen Neslo promoveerde op de opkomst van de gekleurde elite in koloniaal Suriname in de negentiende eeuw. In haar nieuwe boek 'De schat van de vrijheid' reconstrueert ze het leven van haar voorouder Paulina (1768-1861).

In het roerige Berlijn van de jaren twintig ging Die Dreigroschenoper (Driestuiversopera) in première – een satirisch stuk met straatliedjes en scherpe humor tegen de achtergrond van het opkomend nazisme. Bijna een eeuw later verkent zanger en performer Sven Ratzke samen met het Matangi Quartet die wereld opnieuw in de voorstelling Dans op de Vulkaan.

Het Kootwijkerzand, dat nu gezien wordt als een wondertje van de natuur is het gevolg van een grote milieuramp. Honderden jaren vochten Nederlanders hier niet tegen het water, maar tegen het zand. Historisch geograaf Jan Neefjes schreef eerder mee aan de Landschapsbiografie De Veluwe en is te gast.

Stel je voor: je vader koopt in 1944 een boom in Palestina. Maar die boom blijkt onderdeel van een veel groter plan: bossen die niet alleen het land vergroenen, maar ook Palestijnen verdreven die er woonden? In de podcast Het Beloofde Bos gaat fotograaf Rachel Corner samen met podcastmaker Mandula van den Berg op zoek die ene boom die haar vader plantte. Rachel is te gast.

In de Hortus Botanicus Leiden groeiden de allereerste Japanse planten in Europa. En dat kwam voornamelijk door één man: arts, avonturier en botanicus Philip Franz von Siebold. Wie was hij? En wat bracht hij teweeg in zowel Japan als in Leiden?

Met hortulana Carla Teune en bekroond schrijfster Annejet van der Zijl.

Het is een van dé iconen van Ierland: Guinness. Een donkerbruin, zwaar en zoet bier met een flink alcoholpercentage. Over de geschiedenis van de dynastie achter dat merk, gaat de nieuwe Netflix-serie House of Guinness.

Hoe begon de Hortus Botanicus in Leiden eigenlijk, en wat is er te zien? Prefect Barbara Gravendeel vertelt.

De Titanic blijft nog altijd tot de verbeelding spreken. Ook de kleding van de reizigers zit vol verhalen. Met originele kostuums uit de film van 1997 laat de tentoonstelling Titanic & Fashion van het kunstmuseum Den Haag zien hoe de dromerige kleding een reflectie is van een maatschappij met moderne technieken.

Deze week vragen we dat aan Henk te Velde, hoogleraar Nederlandse Geschiedenis aan de Universiteit Leiden. Zijn keuze: Marga Klompé, die in 1956 de eerste vrouwelijke minister van Nederland werd, en grondlegger van de verzorgingsstaat.

De hortus was de plek waar planten en zaden, die in alle uithoeken van de wereld gevonden werden, onderzocht en gekweekt werden. En daar zijn de kassen essentieel voor. Prefect Barbara Gravendeel vertelt.

De Amerikaanse president Donald Trump presenteerde een nieuw vredesplan voor Israël en Palestina: Hamas zou gijzelaars vrijlaten, Israël Palestijnse gevangenen, en er komt een Board of Peace met mogelijk Tony Blair aan het roer. Maar critici zien vooral een vaag plan dat opnieuw door grootmachten wordt opgelegd.

Vandaag staan we tussen de tropische kassen met majestueuze palmen van de Hortus te Leiden, de oudste botanische tuin van Nederland. Eeuwenlang werden hier de planten en zaden vanuit alle uithoeken van de wereld verzameld. Maar achter die koloniale plantenjacht schuilde een verborgen werkelijkheid: het werk van talloze lokale plantenkenners in Indonesië. Zij verzamelden, verzorgden en vervoerden de planten, en waren vaak allang en breed bekend met wat door de Nederlanders een nieuwe ontdekking werd gevonden. Toch verdwenen ze uit de geschiedenis.

Het ging deze week veel over of extreemrechts en het geweld tijdens de rellen in Den Haag met elkaar in verband stonden. Demissionair VVD-minister Eelco Heinen meende direct dat de rellen, die gepaard gingen met Hitlergroeten, NSB-vlaggen en een bestorming van het D’66 partijkantoor, niks met politiek te maken hebben, terwijl de NCTV het geweld wel degelijk heeft bestempeld als extreemrechts



Historicus Robin te Slaa onderzocht extreemrechts geweld rondom de opkomst van fascisme in Nederland en schreef er verschillende boeken over. Wat kunnen we leren uit de geschiedenis over de relatie tussen de extreemrechtse ideologie en geweld? Te Slaa vertelt meer.

Op 29 oktober zijn de verkiezingen. Die gaan over onze toekomst, maar soms helpt het om achterom te kijken. In de ‘Politieke Tijdmachine’ vragen we iedere week aan een andere gast: welke politicus uit het verleden verdient juist nu onze aandacht?

Noord-Korea: het land van raketten, kernwapens en het spektakel van militaire parades. Het geldt nog altijd als een van de meest gesloten landen ter wereld. Maar hoe terecht is dat beeld eigenlijk?

We openen de Maand van de Geschiedenis deze zondag in Museum Schokland, op voormalig eiland en UNESCO werelderfgoed Schokland. Een plek met een fascinerende geschiedenis. Eva Vriend, schreef over deze geschiedenis eerder Het eiland van Anna en is te gast.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog was Suriname cruciaal voor de geallieerden. Het daar gewonnen bauxiet was onmisbaar voor het aluminium voor hun vliegtuigen. Doordat Suriname toen nog bij Nederland hoorde was het officieel in oorlog, maar de Duitsers zijn er nooit geweest. Wat heeft zich daar in die vijf jaar afgespeeld? Als ‘toriteller’, met muziek en een schat aan archiefmateriaal vertelt theatermaker Emma Lesuis in de voorstelling ‘Meer dan Bauxiet’ de onbekende oorlogsverhalen uit Suriname. 



Emma bezocht de plekken in Suriname waar verhalen tot leven kwamen. Ze is te gast om te vertellen over de voorstelling.

Een anti-immigratiedemonstratie liep uit op geweld. Politie-agenten werden belaagd, de A12 werd geblokkeerd en bij het D66 partijkantoor werden ruiten ingegooid. De burgermeester spreekt over een ‘ongekende geweldsuitbarsting’.