Overzicht

De Oekraïense president Zelensky pleit voor de oprichting van een Europees leger. Ook in Europa betuigden regeringsleiders dat ze werk moeten maken van een gezamenlijk afschrikkingsleger. Het is een nieuw geluid dat toch ook oud is, zo vertelt Wim de Wagt. Hij is te gast.

Verder in OVT: De Duitse verkiezingen, Het land van het grote sterven, de dandy, de column van Sana Valiulina en meer.

Het lijkt alsof de geschiedenis zich herhaalt. Het telefoongesprek tussen Trump en Poetin over Oekraïne is niets anders dan een eigentijdse vorm van appeasement, de massage-politiek waarmee Chamberlain en andere grootmachten Hitler hoopten te temmen, zo stelt historicus Bart Funnekotter. Hij is te gast.

Verder in OVT: Peter Pan, Pater Albert Smulders in Congo, Jacob Olie, de column van Nelleke Noordervliet en meer.

Komende week is het tachtig jaar geleden dat de Oost-Duitse stad Dresden werd platgebombardeerd door de geallieerden. Waarom is de herdenking zo beladen? En spelen de komende verkiezingen in Duitsland hierbij een rol? Historicus en Duitsland-kenner Krijn Thijs is te gast.

Verder in OVT: de PvdA, het zelfbeeld van Nederland, de moeflon, de column van John Jansen van Galen en meer.

De Congolese rebellengroep M23 nam deze week de stad Goma in. De groep wordt gesteund door het buurland Rwanda en zou uit zijn op de controle over mijnen. Maar dat is te kort door de bocht, stelt historica Judith Verweijen. De aanwezigheid van Rwanda daar kan niet los gezien worden van de geschiedenis: de genocide in Rwanda en de daaropvolgende Congo-oorlogen in de jaren negentig.

Verder in OVT: de val van een verzetsmoeder, Romeinse vloektabletten, de Italiaanse film L’abbaglio en meer.

De vergeten 19e eeuwse President William McKinley werd door Trump neergezet als zijn grote voorbeeld tijdens zijn inauguratie-speech. Maar wordt er niet altijd gezegd dat hij met elke politieke traditie brak? Of was er toch een soort Trump avant la lettre? Te gast is Amerika-kenner Casper Thomas.

Verder in OVT: Wilhelmina Drucker, beertje Paddington, de idyllische boerderij, historische boeken en meer.

Een vis met een hertengewei en een volk dat leeft van de geur van appels. Het zijn verschijnselen die voorkomen in de Middeleeuwse encyclopedie Der Naturen Bloeme. Dit boek staat centraal in de nieuwe digitale escape room MedievalMe. Het spel laat scholieren de soms bizarre Middeleeuwse wereld ontdekken door samen puzzels en mysteries op te lossen.

Kunsthistoricus Sanne Frequin, gespecialiseerd in de Middeleeuwen, ontwikkelde het spel in samenwerking met ontwerpbureau Doyle Studio en conservatoren van de Koninklijke Bibliotheek. Ze is te gast.

Verder in OVT: James Baldwin in Parijs, historische boeken met Wim Berkelaar, en meer.

‘Make Greenland great again!’ Zo sprak Trump deze week, nadat zijn oudste zoon een bezoek aan Groenland bracht. De aankomende Amerikaanse president dreigt met annexatie van het grootste eiland ter wereld dat sinds de 18e eeuw in Deense handen is.

Al decennia streeft Groenland naar onafhankelijkheid van Denemarken. Hoe kijken de Groenlanders naar Trumps voorstel? En welke rol speelt de historische relatie tussen Denemarken en Groenland daarin? Stine Jensen, Deens-Nederlandse filosoof en schrijver, is te gast.

Verder in OVT: chaos rondom het collaboratiearchief, Jean-Marie Le Pen overleden, historische boeken met Fresco Sam-Sin en meer.

OVT maakt speciaal voor de trouwe luisteraar de podcastserie 'Het laatste woord' over historische klassiekers. Of zoals presentator Jos Palm het verwoordt: 'Een gesprek met een verstandig persoon over een ertoe doend boek'.

OVT begint dit jaar met een special over een tot de verbeelding sprekende technologie die je misschien niet direct met historisch onderzoek in verband brengt: A.I. ofwel Kunstmatige Intelligentie. Met voorbeelden van onderzoek die zonder deze technologie onmogelijk zouden zijn én een interview met Napoleon dat al helemaal niet zou kunnen zonder A.I.

Verder in OVT: historische boeken met Annelien de Dijn, de column van Sana Valiulina en Het Spoor Terug: Strijd om de droompolder.

Net als elk jaar staan we stil bij de mensen die ons het afgelopen jaar zijn ontvallen. Onze vaste gasten Wim Berkelaar, Nadia Bouras en Fresco Sam-Sin schenken onder meer aandacht aan: schrijfster en activiste Nikki Giovanni, sekstherapeute Ruth Westheimer en historicus Willem Frijhoff.


Verder in OVT: terug naar de Millenniumbug, boekrecensent Sanne Frequin bespreekt drie nieuwe historische boeken en een aflevering van de serie Tijdgeest: Het Chinese verlangen naar een Alfabet.

Je ziet ze weer overal, in kerken, thuis onder de kerstboom of op het dorpsplein. De kerststal lijkt inmiddels meer cultureel dan religieus erfgoed. Wat is de betekenis van de verbeelding van Jezus' geboorte vroeger en nu? Religiewetenschapper Ernst van den Hemel verdiepte zich in de geschiedenis van de kerststal en is te gast.

Verder in OVT: de verborgen oorlogsvoering van de Russen, 'het perfecte recept', Robert Malthus over overbevolking, en meer.

De Maori, oorspronkelijke bewoners van Nieuw-Zeeland, hebben in een brandbrief aan de Britse koning Charles om hulp gevraagd. De nieuwe regering in Nieuw-Zeeland tornt aan oude afspraken en verworven rechten van de Maori. Hoe zit dat en kan Charles ingrijpen? Wonu Veys, conservator Oceanië bij het Wereldmuseum, is te gast.

Verder in OVT: Romeinse mode, revolutiekoorts in Amsterdam in 1918, de nieuwe documentaire 'Dahomey' en meer.

Het is het grote nieuws van vandaag: Syrische rebellen hebben de regering van president Bashar al-Assad omver geworpen. Daarmee komt na 62 jaar een einde aan de heerschappij van de Assads. Daarover is te gast Koos van Dam, oud-diplomaat in Syrië en auteur van een standaardwerk over dat land.

Verder in OVT: politieke crisis in Frankrijk, 50 jaar na de sluiting van Limburgse mijnen, de bekendste afvalbak van Nederland en meer.

Wu Zetian was de enige vrouwelijke keizer die China ooit heeft gekend. Hoe lukte haar dat in het confucianistische China met zijn traditionele rolverdeling voor mannen en vrouwen? En hoe feministisch was ze daadwerkelijk? Conservator Denise Campbell is te gast over de tentoonstelling Wu Zetian: de enige vrouwelijke keizer van China.

Verder in OVT: Surinaamse olie, ontdekking Nedersaksische ridderroman, protestantse zendelingen in Nieuw-Guinea.

Journalist Lex Boon stuitte op een spraakmakende kunstroof uit het Museum Singer Laren. Het bleek om de diefstal van de 'Lentetuin' te gaan, een van de werken van Vincent van Gogh. Waarom spreken kunstroven zo tot onze verbeelding? En wanneer komen gestolen werken terug? Journalist Lex Boon schreef het boek 'De Gestolen Van Goghs' en is te gast.

Verder in OVT: de gevonden 'pommelkap' van een oud Vikingzwaard in Friesland, een arrestatiebevel voor Netanyahu, de cultuurgeschiedenis van het bos en meer.

Operatie Nachtwacht is van start. Na vijf jaar onderzoek begint het Rijksmuseum met de restauratie van Rembrandts beroemde schuttersstuk. Achter een glazen wand zullen conservatoren zich buigen over een monnikenwerk: de verwijdering van vernis. Esther van Duijn, restaurator van het Rijksmuseum, vertelt meer over de geschiedenis van de restauratie van De Nachtwacht.

Verder in OVT: sodomie in de Zuidelijke Nederlanden in de middeleeuwen, de geschiedenis van Nederlandse ontwikkelingshulp, een nieuwe documentaire over de nazi-filmregisseur Leni Riefenstahl en meer.

Scholieren kunnen binnenkort een VR-bril opzetten en op zomerkamp in de DDR. In de experience vertellen getuigen van die tijd hoe het was om op te groeien in de DDR. Een gesprek met Trixie Hölsgens van het Duitsland-Instituut, en Gunnar Planitzer, één van die Zeitzeugen.

Verder in OVT: Sana Valiulina over haar vader's verleden, Kader Abdolah over Zarathustra, Noord-Korea in Oekraïne, gewelddadige aanvallen op Israëlische supporters en meer. De IDFA-tips van Nadia Bouras staan ook onderaan deze pagina.

Per toeval vond een promovendus uit de Verenigde Staten een enorme Maya-stad. Het complex was honderden jaren onder de jungle verdwenen, maar is nu dankzij Lidar-technologie gevonden. Hoe kan dat, en wat weten we over deze stad?
Alexander Geurds werkt zelf met Lidar-technologie in Centraal Amerika. Hij vertelt over deze jaloersmakende ontdekking.

Verder in OVT: de geboorte van kiesmannen, rijstkorrels en de Surinaamse Marrons, Drugsgebruik in Nederland, De burgerbaron, en meer.