Tien jaar oorlog in Oekraïne

Afgelopen Paasweekeinde werden de bloedbaden van Bucha en Irpin herdacht, nu twee jaar geleden. Maar voor veel Oekraïners is de oorlog tegen Rusland al veel langer gaande: in april maar liefst tien jaar. Onze Oost-Europa verslaggever Michiel Driebergen, die de oorlog vanaf het begin voor ons volgt, is even hier in Nederland.

Na de bloedige slag om de plaats Avdiivka in het oosten, rukt het Russische leger verder op in de Donbas. Onze verslaggever Michiel Driebergen is in Kostjantinivka, de volgende stad die nu door artillerie en raketten beschoten wordt. Einde van deze maand zouden er presidentsverkiezingen worden gehouden in Oekraïne, maar die gaan niet door.

Zaterdag is het twee jaar geleden dat de Russen Oekraïne binnenvielen. En al net zo lang hangen in Den Haag vrijwilligers een Oekraïense vlag op tegenover de Russische ambassade. Elke dag, in weer en wind, en ze zijn niet van plan te vertrekken. Verslaggever Edwin Koopman nam een kijkje.

Dit weekend is het twee jaar sinds de Russische invasie in Oekraïne. Al twee jaar probeert het Westen Rusland te raken met steeds uitgebreidere sancties, maar raakt het Poetins oorlogseconomie eigenlijk wel? Na de dood van Navalny klinkt de roep om nieuwe sancties, maar wat kan Europa nog doen om Poetins oorlog te dwarsbomen? En zijn de sancties die Rusland zijn opgelegd effectief? Te gast is historicus en Ruslandkenner Hubert Smeets, verbonden aan Raam op Rusland.

De spanning is om te snijden aan het Oekraïense front. De situatie in de Oost-Oekraïense stad Avdiivka is zeer zorgwekkend, waarschuwt de burgemeester van de stad. Maar ook in Koepjansk maken de Oekraïners zich zorgen, waar Rusland inmiddels 500 tanks heeft klaarstaan voor een aanval. Intussen is er een belangrijke machtswissel geweest binnen de Oekraïense legertop: daar moet een nieuwe opperbevelhebber de strijd gaan leiden. Te gast is Oost-Europa verslaggever Michiel Driebergen.

Michiel Driebergen, maker van de podcast Stad in Oorlog, is terug in Kharkiv. Die stad in het oosten van Oekraïne wordt weer regelmatig getroffen door Russische raketten. En dat heeft gevolgen voor de bewoners uit de podcast. Tegelijkertijd zijn de soldaten aan het front boos dat niet alle Oekraïense mannen bereid zijn om hun land te verdedigen.

Bijna twee jaar geleden na de Russische invasie in Oekraïne, sleept de oorlog voort en blijft het onverminderd dodelijk. Dat blijkt ook weer nadat afgelopen nacht er doden en gewonden vielen door Russische raketaanvallen op Kyiv en Charkiv. Het tweede jaar van de oorlog levert een nieuwe realiteit op, waarin ook correspondent Michiel Driebergen leeft. Langs de frontlinie van portretteert hij Oekraïne: de burgers, de soldaten en de nieuwe identiteit van het land. We blikken met Michiel Driebergen vooruit op het nieuwe jaar in Oekraïne.Presentator: Eva Koreman.

“De winter komt eraan en dat zal de strijd aan het front nog ingewikkelder maken”, zo stelt de Oekraïense president Zelensky. Nu de eerste sneeuw is gevallen wordt het steeds lastiger voor de Oekraïners om dit jaar nog terrein terug te winnen. Maar dat heeft ook te maken met de gebrekkige steun vanuit het Westen, zo stellen de Oekraïners zelf. Wat kan Oekraïne vanuit het Westen nog verwachten? Daarover Han Bouwmeester, hoogleraar militaire wetenschappen aan de Nederlandse Defensie Academie.

Rond de stad Avdiivka in de oostelijke regio Donbas vindt momenteel een reusachtige veldslag plaats. De Russen proberen de Oekraïense troepen in het stadje te omsingelen, met enorme verliezen tot gevolg. Zo'n duizend van de oorspronkelijk ruim dertigduizend bewoners zijn achtergebleven in Avdiivka. Zij overleven al bijna twee jaar in de kelders onder hun flatjes. Onze verslaggever Michiel Driebergen zocht deze ‘ondergrondse bewoners’ op.

Oekraïne maakt zich opnieuw op voor een barre winter, nu er nog lang geen einde lijkt aan de oorlog met Rusland. Waar er vorig jaar veel succesvolle aanvallen van Rusland plaatsvonden op het elektriciteitsnetwerk, lijkt Oekraïne daar dit keer beter op voorbereid. Hoe gaat het land zich staande weten te houden de komende maanden? We spreken met VRT-journalist Jens Franssen over de uitdagingen die Oekraïne te wachten staat deze winter.

In de diplomatieke wandelgangen wordt nagedacht over een vredesoverleg tussen Kyiv en Moskou, schrijven Amerikaanse kranten. Er zou zelfs sprake zijn van druk op president Zelensky vanuit Amerika en Europese hoofdsteden. Hubert Smeets van Raam op Rusland over een eventuele vredesonderhandeling tussen de VS en Oekraïne.

In de oorlog in Oekraïne spelen drones een steeds belangrijkere rol. Gisteren zou Rusland 36 Oekraïense drones hebben neergehaald, boven de Zwarte Zee en de Krim, zo meldt het Russische ministerie van Defensie. En aan Oekraïense kant zijn het niet zelden burgers die zelf zulke gevechtsdrones bouwen. Daarover onze verslaggever Michiel Driebergen.

In Oekraïne voelen ze dat de winter steeds dichterbij komt. De Russen zetten vol in op de verovering van de Oostelijke stad Avdiivka. En Oekraïners slaan op hun beurt toe met aanvallen langs de Dnipro-rivier. Intussen maakt president Zelensky zich op voor een belangrijke vredestop in Malta om de steun te winnen van landen in de Global South. Met Oost-Europa verslaggever Michiel Driebergen bespreken we de laatste ontwikkelingen.

Nu alle ogen gericht zijn op de oorlog tussen Israël en Gaza en een mogelijke uitbreiding van het conflict, begint men zich zorgen te maken in Kyiv. Kan Oekraïne straks nog wel rekenen op Amerikaanse steun, die zo belangrijk is in de oorlog tegen Rusland? Vooral nu de Verenigde Staten struikelen over binnenlandse thema’s. Daarover Oost-Europa verslaggever Michiel Driebergen en Casper Thomas, oud-correspondent Amerika voor de Groene.

Grote verwarring over de Poolse wapenleveranties aan Oekraïne. Eerst zei de Poolse premier dat zijn land gaat stoppen met de leveranties, nu heeft de president weer gezegd dat er een misverstand is. De discussie komt midden in een grote ruzie over de export van Oekraïens graan naar Polen. Verliest Oekraïne de Poolse steun, of zijn het de Poolse verkiezingen die het discours bepalen? En wat kan een conflict tussen beide landen betekenen voor het verloop van de oorlog? We praten erover met correspondent Michiel Driebergen.

De tijd dringt voor Oekraïne om successen te boeken op het slagveld. Althans, dat stellen de Amerikanen: volgens de hoogste generaal van de Amerikanen hebben de Oekraïners nog slechts een krappe drie weken om gebieden terug te veroveren, voordat we een periode van hevige regenval kunnen verwachten. Maar ondertussen boeken de Oekraïners steeds meer 'kleine succesjes' op het slagveld. Vanuit het oosten van Oekraïne onze verslaggever Michiel Driebergen.

De Oekraïense buitenlandminister Dmytro Koeleba is klaar met alle kritiek over het Oekraïense tegenoffensief. Het westen en met name Washington vindt dat het allemaal moeizaam verloopt. Deze week veroverden de Oekraïners het dorpje Robotyne in het zuiden van het land. En daarmee lijkt er nu wél vaart te komen. Onze verslaggever Michiel Driebergen is net terug uit Oekraïne.

Oekraïne meldt successen aan het zuidelijke front in de oorlog tegen Rusland. Het komt op een moment dat het Westen juist de Oekraïners achter de broek aan zit. Topmilitairen uit het VK en de VS vinden dat de oorlogsstrategie anders moet. We bespreken de laatste ontwikkelingen met Tom Simoens, luitenant-kolonel, verbonden aan de Koninklijke Militaire School in Brussel.

Wagner-leider Yevgeny Prigozhin is waarschijnlijk omgekomen toen zijn privévliegtuig neerstortte. Zijn vermoedelijke dood roept vooralsnog vooral vragen op: zat hij echt in het vliegtuig en wat kan de oorzaak zijn van het neerstorten? En wat zou zijn dood betekenen voor de verhoudingen in Rusland, de oorlog in Oekraïne en de stabiliteit in Afrika, waar zijn Wagnergroep actief is? Te gast zijn NRC-buitenlandredacteur en Ruslandkenner Michel Krielaars, voormalig Afrika-correspondent Bram Vermeulen en Oekraïne-correspondent Michiel Driebergen.

De NAVO-top in Litouwen gaat morgen van start. President Zelensky wil duidelijk perspectief over het op termijn toetreden van Oekraïne tot de NAVO. Welke toezeggingen zullen er de komende dagen aan Oekraïne worden gedaan? Daarover te gast defensie-professor en directeur Europese politiek bij het Egmont instituut Alexander Mattelaer en correspondent Michiel Driebergen.

Bij de grootste kerncentrale van Europa wordt hard gevochten tussen de Oekraïners en de Russen. Na het opblazen van de Kachovka-dam in dezelfde regio afgelopen maand, bestaat nu de vrees dat ook de Zaporizja-reactoren getroffen worden. Moskou en Kyiv beschuldigen elkaar op voorhand van sabotage van de kerncentrale. Vanuit Zaporizja-stad onze verslaggever Michiel Driebergen en atoomfysicus Wim Turkenburg over de risico’s van een mogelijke aanslag.

Het gaat moeizaam, geven ook de Oekraïners zelf toe. De verdedigingslinies van de Russen houden grotendeels stand. Patrick Bolder, voormalig Luitenant-Kolonel bij de Luchtmacht, over de tactiek van beide partijen aan het front.

De gewapende opstand van huurlingengroep Wagner in Rusland, wijst op reële barsten in de autoriteit van Poetin. Het zijn de harde woorden van Anthony Blinken, de Amerikaanse minister van Buitenlandse zaken. Is dit het begin van het einde van het Poetintijdperk? Daarover spreken we met Moskou-correspondent Eva Cukier voor het NRC, Rusland-kenner Hubert Smeets van Raam op Rusland en defensie-deskundige Jens Franssen van VRT.

De nationale anti-corruptiewaakhond in Kyiv maakt serieus werk van een heuse counteroffensief tegen corruptie. Juist nu er veel geld beloofd is door donorlanden voor wederopbouw, maken de Oekraïners er serieus werk van. Verslaggever Michiel Driebergen vertelt over de oorlog tegen corruptie in Oekraïne.

Er werd al lang over gespeculeerd, maar nu, vlak voor de zomer, lijkt toch eindelijk het Oekraïense offensief van start gegaan. Vooral in het zuiden van het land claimen de Oekraïense strijdtroepen al kleine dorpjes terug veroverd te hebben. Wat is er gebeurd in de afgelopen dagen? Hoe reageert Rusland, en misschien wel het allerbelangrijkste: wat betekent dit voor de Oekraïners zelf? Daarover spreken we uitgebreid met Ruslandkenner Hubert Smeets van Raam op Rusland, VRT-journalist Jens Franssen en met onze correspondent Michiel Driebergen.

Het langverwachte Oekraïens offensief lijkt nu echt te zijn begonnen. Het Oekraïens leger zou verschillende plekken aan het front de aanval hebben ingezet. Vooral aan het zuidelijke front zijn er volgens berichten heftige gevechten gaande. Verslaggever Michiel Driebergen is in Oekraïne en duidt de laatste ontwikkelingen.

Vanuit het getroffen gebied doet onze verslaggever Michiel Driebergen verslag van de gevolgen van de verwoesting van de Kachovka-dam. In Kyiv klinkt het verwijt dat Russen ecocide plegen: het bewust vernietigen van ecosystemen. Wim Zwijnenburg van vredesorganisatie PAX onderzoekt de milieuschade als gevolg van de oorlog, hij is te gast.

Vannacht is in de buurt van de Oekraïense stad Cherson een belangrijke dam doorgebroken, waardoor grote gebieden dreigen onder te lopen. Hoewel de precieze toedracht nog onbekend is, beschuldigt Oekraïne Rusland er van de dam op te hebben geblazen. Onze verslaggever Michiel Driebergen is in de buurt van Cherson en duidt de laatste ontwikkelingen.

De inwoners van de Oekraïense hoofdstad werden afgelopen nacht door een regen aan kamikazedrones uit hun slaap gehouden. Maar ook Moskou was het doelwit van drone-aanvallen. Correspondent Michiel Driebergen is in Kyiv en doet verslag bij ons. NRC-correspondent Eva Cukier vertelt over de situatie in Moskou.

Meerdere Russische anti-Kremlingroeperingen claimen gisteren een aanval uitgevoerd te hebben op Russisch grondgebied in de regio Belgorod. Is het een opsteker voor de Oekraïense moraal, na de verliezen in Bachmoet afgelopen weekend? Kyiv ontkent elke betrokkenheid bij de aanval van deze ultranationalistische groep, maar hoe geloofwaardig is dat? We bespreken het met correspondent Michiel Driebergen.

Eindelijk zou president Zelensky dit weekend op bezoek gaan in Berlijn, maar de Duitse media lijken nu roet in het eten te gooien. Ze publiceerden namelijk een aantal geheime details over zijn bezoek. Een pijnlijk moment, en dat terwijl de relatie tussen Kyiv en Berlijn al niet zo best was. De Oekraïners vinden namelijk dat de Duitsers te weinig van de beloofde wapensteun leveren. Gaat het bezoek nog door? Hoogleraar aan Universiteit Groningen en Duitsland-expert Anthonya Visser over de Duitse steun aan Oekraïne.

Een verrassingsbezoek van de Oekraïense president Zelensky vandaag in Nederland. Dit bezoek komt op een moment dat de steden in zijn land zwaar onder vuur liggen, daags na een mysterieuze drone-aanval op het Kremlin in Moskou, waar de Russen Oekraïne de schuld van geven. Over het front en de boodschap van Zelensky VRT-journalist Jens Franssen en correspondent Michiel Driebergen.

Niet alleen Bachmoet, ook de plaats Avdijivka wordt verwoest en ook daar proberen de Russen de Oekraïners te omsingelen. Het gevolg is dat de dorpen even ten westen van Avdijivka nu ook onder vuur liggen. Onze verslaggever Michiel Driebergen ging kijken in het plaatsje Orlivka dat nagenoeg in puin ligt. Daar woonden voor de gevechten 800 bewoners maar zijn nu nog ongeveer 50 achterblijvers die het grootste deel van hun tijd doorbrengen in de kelders.

In navolging van Polen en Hongarije heeft ook Slowakije besloten om import van Oekraïens graan te stoppen. En dat terwijl er na de Russische graanblokkade juist een speciale Europese route was geregeld tussen de EU en Oekraïne. Waarom willen de landen in midden Europa nu geen graan meer uit Oekraïne? En kan Brussel een oplossing vinden voor dit conflict? We vragen het Oekraïne-correspondent Michiel Driebergen en Oost-Europa correspondent Tijn Sadée.

Het heeft de Amerikaanse regering behoorlijk in verlegenheid gebracht: de gelekte geheime defensiedocumenten met zeer gevoelige informatie, rechtstreeks uit het Pentagon. Zeker voor Oekraïne is het pijnlijk dat er allerlei details over het front en de staat van het Oekraïense leger op straat liggen. Een cadeautje voor Poetin. Hoe wordt hierop gereageerd in Oekraïne? Hierover correspondent Michiel Driebergen.

In het oosten van Oekraïne kunnen boeren door de grote hoeveelheid mijnen niet hun werk doen. Het zaaien kan pas beginnen als de explosieven wordt verwijderd. Maar dat duurt de boeren te lang, en dus ontmijnen ze zelf hun akkers. Met alle gevaren van dien, horen we in een reportage Michiel Driebergen.

Terwijl de oorlog in Oekraïne voortduurt, zijn lokale gemeenschappen al druk bezig om de toekomst van hun steden vorm te geven. De Wereldbank schat dat minstens 400 miljard euro nodig is voor herstel. Zelfs in door Rusland bezette steden vergaderen gemeenteraden, ambtenaren en bewoners online over de toekomst. De Nederlandse architect Fulco Treffers is betrokken bij projecten in zes Oekraïense steden en adviseert over wederopbouwstrategieën.

De VN-graandeal tussen Oekraïne en Rusland zorgt ervoor dat wereldwijde tekorten uitblijven. Volgens de VN-chef António Guterres is het cruciaal dat de exporten niet stoppen als gevolg van de oorlog. Binnenkort moet de overeenkomst verlengd worden, maar Moskou wil eerst nieuwe afspraken maken. Rusland-correspondent Eva Cukier over de onderhandelingen.

Na maandenlange gevechten staat de Oekraïense stad op het punt ingenomen te worden door de Russen. Bureau Buiteland spreekt de hele uitzending met Oekraïne-verslaggever Michiel Driebergen, die de stad recent nog bezocht, en met Ruslanddeskundige en journalist Helga Salemon.

China verraste vriend en vijand met een vredesplan om een einde te brengen aan de oorlog in Oekraïne. Maar het is niet het enige land dat de Oekraïense leider vraagt om aan de onderhandelingstafel plaats te nemen. Ook de Franse president Macron en de Duitse bondskanselier Scholz voeren de druk - achter de schermen op. Hoe moet Zelensky daarmee omgaan? Te gast zijn diplomatiedeskundige Robert van de Roer - en vanuit Shanghai onze China -correspondent Eva Rammeloo.

Er wordt deze week op het internationale toneel volop gepraat over de levering van wapens aan Oekraïne, onder andere op de defensietop in Brussel en tijdens de veiligheidsconferentie van München. De Europese wapenindustrie moet fors meer gaan produceren, en de portemonnee trekken. De defensie-industrie is weer helemaal hot, één jaar na de invasie. Is de wapenindustrie de lachende derde van de oorlog? Met Frank Slijper, internationale wapenhandelspecialist bij PAX én Siemon Wezeman wapenhandeldeskundige, werkzaam voor het Stockholm International Peace Research Institute.

Er wordt al maanden ongelooflijk hard gevochten om Bachmoet, de stad in het oosten van Oekraïne. Behalve massa's militairen, die er vechten om elk woonblok en elke straat, zijn in Bachmoet ook zo'n vijfduizend mensen van de oorspronkelijk 70.000 bewoners achtergebleven. Zij overleven dankzij humanitaire hulp, want aan gas, water en elektra ontbreekt het, en de bewoners kunnen elk moment worden geraakt door een kogel of een granaat. Onze verslaggever Michiel Driebergen ging mee op pad met de Brit Dave Young, die al een jaar lang mensen evacueert vanuit de meest riskante frontgebieden. De toegangsweg was al riskant, zo blijkt.

Na maandenlange smeekbedes van president Zelensky lijkt Oekraïne dan eindelijk de Duitse gevechtstank Leopard 2 te krijgen. Na lang aarzelen geeft de Duitse bondskanselier Scholz volgens internationale en Duitse media toestemming voor de levering daarvan. Bovendien lijkt het erop dat nu ook de VS overstag gaat en mogelijk tanks gaat leveren. De Russische ambassadeur in de VS noemde het een 'grove provocatie'. Dat hebben we eerder gehoord, maar tot nu toe lijkt die rode lijn van Poetin rekbaarder dan verwacht. Wanneer is de grens voor Poetin echt bereikt? En hoe gevaarlijk is het spel dat het Westen nu speelt? Dat bespreken we met Hubert Smeets van Raam op Rusland.

Duitsland stelde zich terughoudend op als het ging om het leveren van militaire steun aan Oekraïne. Maar dat beleid is van tafel geveegd. Duitsland heeft aangekondigd tot wel veertig gevechtsvoertuigen te sturen naar Oekraïne. En dat geldt voor meer landen: ook de VS en Frankrijk sturen zwaarder materieel dan voorheen. Wat betekent dit voor de strijd op het slagveld in Oekraïne? Hierover defensie-expert en VRT-journalist Jens Franssen.

In Oekraïne wordt vandaag traditioneel Sint-Nicolaas gevierd. Maar terwijl dit normaal gesproken een feestelijke dag moet zijn, staat de vlag er in Oekraïne nu natuurlijk heel anders voor. Correspondent Michiel Driebergen duidt vanuit Dnipro hoe de raketaanvallen - die vrijdag onder andere een appartementencomplex in het stadje Kryvy Rih raakten - de feestdag overschaduwen, en kijken we naar de laatste ontwikkelingen aan het front.

Rusland trekt zich volledig terug uit de Oekraïense stad Kherson. Dat werd gisteren in Moskou officieel aangekondigd. Wat betekent dit voor het verdere verloop van de oorlog? Voor die vraag hebben we contact met Jens Franssen, militair analist van de Belgische VRT.

Rusland beschuldigt Oekraïne van plannen voor het binnenkort inzetten van een ‘vuile bom’. Het Westen beschouwt deze beschuldiging een oude Russische tactiek om daardoor zélf verder te kunnen escaleren. Het zorgt internationaal voor spanning, maar met name in Kherson. Waar recent tienduizenden mensen door de Russen werden afgevoerd.  Intussen lijkt de Wagner groep, het beruchte huurlingenleger, bezig een speciale verdedigingslinie in te richten. Wat is daar de bedoeling van? Dat en meer vragen we aan VRT-journalist en defensiespecialist Jens Franssen.

Na een reeks vernederende nederlagen op het veld - en in zijn eigen land – komt Poetin steeds verder in het nauw. En daarmee komt het nucleaire scenario steeds dichterbij. Althans, dat is de zorg van de experts die beweren dat het sinds de Cuba-crisis van 1962 niet eerder zó spannend is geweest. Amerikaans oud-generaal Petraeus verklaarde op zijn beurt dat als Poetin ervoor kiest kernwapens te gebruiken op Oekraïens grondgebied, de Verenigde Staten het Russische leger daar zullen vernietigen. Met veiligheidsexpert Danny Pronk en Tom Sauer, hoogleraar internationale politiek aan de Universiteit Antwerpen bespreken we hoe serieus we deze dreiging moeten nemen.

Russische nationalisten roepen president Poetin op om snel veranderingen door te voeren in de militaire top om toch nog de ultieme overwinning binnen te halen. In het Kremlin wordt vooralsnog in alle talen gezwegen over de snelle opmars van de Oekraïense strijdkrachten in de Donbas. Hubert Smeets (Raam op Rusland) over de felle kritiek op het verlies van afgelopen dagen en wat dit betekent voor Poetin.

Oekraïense militairen zijn het afgelopen etmaal door de Russische linies gebroken, in het noorden, nabij Kharkiv, de tweede stad van het land. Het Russische leger lijkt te zijn overvallen door deze nieuwe aanval en had juist troepen uit het noorden naar het zuiden gestuurd. Die eenheden moesten helpen om het Oekraïense offensief in de zuidelijke regio Kherson af te slaan. Is hier sprake van een briljant strategisch plan en hebben de Oekraïense generaals de Russen op het verkeerde been gezet? 

Het Oekraïense leger maakte vanmiddag bekend begonnen te zijn aan het langverwachte tegenoffensief in het zuiden van het land. Wat is het perspectief van de aanval?

Woensdag viert Oekraïne haar Onafhankelijkheidsdag op een andere manier dan voorgaande jaren. In Kiev staat een parade van kapotgeschoten Russische tanks, en in de tweede stad van het land, Kharkiv, moet men 36 uur lang binnenblijven. Op deze dag wordt namelijk een "smerige" aanval van de Russen verwacht, zo zegt president Zelensky. Michiel Driebergen bezocht de laatst overgebleven bewoners van een verwoeste wijk in Kharkiv. Hij praat ons bij over deze spannende week, die precies 6 maanden oorlog markeert. 

Na de regio Loehansk richten de Russen zich nu op de regio Donetsk. Daar zijn de steden Kramatorsk en Slavjansk nu aan de beurt. Vier van de vijf bewoners zijn het gebied inmiddels ontvlucht uit vrees voor de Russische vernietigingsdrift. Verslaggever Michiel Driebergen ontmoette de achterblijvers.

Onze Oekraïne-verslaggever Michiel Driebergen is op weg naar het relatief rustigere zuidelijke front. Vandaag verslag vanuit de economisch belangrijke havenstad Odessa. Een stad die nu vooral lijdt onder een zeeblokkade en waarvan de burgers met grote zorgen het Russische artilleriegeweld in het oosten, in de Donbas, aanschouwen.

De meeste bewoners vluchtten. Wie achterbleef, schuilde in de kelder. Nu het Oekraïense leger de Russen uit de regio verjaagt, is een deel van de wijk weer toegankelijk — althans, voor onze Oost-Europa verslaggever Michiel Driebergen. Hij ging kijken in Saltovka, en ontmoette de achterblijvers. Een deel van hen schuilt nog steeds in het metrostation waar ze dekking zochten voor de granaten.

Bijna drie maanden geleden vertrok verslaggever Michiel Driebergen halsoverkop uit Kharkiv. Deze week keerde hij terug naar de op een na grootse stad van Oekraïne. Daar ziet hij hoe mensen langzaam terugkeren en stiekem al dromen van een wederopbouw van hun land. Daarover correspondent Michiel Driebergen.

Wordt Moldavië de volgende prooi van Rusland? In de afvallige Moldavische regio Transnistrië is het al dagen onrustig na een reeks explosies. Het is onduidelijk wie achter de aanvallen zit. Rusland en Oekraïne wijzen met een beschuldigende vinger naar elkaar. Wat voor een spel wordt in Transnistrië gespeeld? Te gast is Michiel Driebergen, die het gebied goed kent.

Het is wachten op het Russische offensief in de Donbas, in het oosten van Oekraïne. Veel mensen uit die regio wachten de nieuwe strijd niet af en vluchten naar het westen. Onder hen zijn veel kinderen: volgens Unicef is inmiddels twee derde van alle Oekraïense kinderen op de vlucht. Ook in de zuidoostelijk gelegen stad Dnipro zet men zich schrap om meer vluchtelingen op te vangen uit het oosten. Onze Oost-Europa verslaggever Michiel Driebergen reisde per trein van de stad Uzhgorod naar Dnipro en ontmoette onderweg, op die reis van west naar oost, de kinderen die op de vlucht zijn. Een reportage.

Voor het eerst werd dit weekend de stad Lviv geraakt door een aanval met Russische raketten. Verslaggever Michiel Driebergen is in deze stad in West-Oekraïne waar hij al jarenlang komt. In het hostel waar hij verblijft, samen met veel vluchtelingen uit andere delen van Oekraïne, merkt hij dat er ondanks de saamhorigheid toch spanningen ontstaan. Zo ervaren de inwoners van Lviv het Russisch, dat veel vluchtelingen uit het oosten spreken, als ‘de taal van de bezetter’.

Het Russische leger lijkt zich behoorlijk te verslikken in de felle weerstand die Oekraïners bieden. Zij willen koste wat kost hun land en cultuur beschermen tegen deze Russische invasie. Inwoners zijn bereid om heel ver te gaan in hun verzet. Denk bijvoorbeeld aan de groep mensen in de bezette stad Melitopol, die ongewapend een Russische colonne probeerde tegen te houden. Wat drijft hen om zo vol overgave hun leven in de strijd te gooien? 

Hubert Smeets van Raam op Rusland over de motieven achter het huidige verzet.

'Het voelt als verraad om terug te zijn.'

Hij maakte de eerste dagen van de Russische invasie van dichtbij mee, en afgelopen week ondernam hij samen met vluchtelingen uit Charkiv een hachelijke tocht naar de Poolse grens: Oost-Europa-verslaggever Michiel Driebergen werd zo tegen wil en dank ook oorlogscorrespondent.

Net terug in Nederland vertelt hij ons over deze intense week, zijn vertrek uit Oekraïne en het schuldgevoel dat hem bekruipt vanwege de mensen die hij moest achterlaten.

Het is oorlog in Europa, dat is het nieuwe normaal zegt de secretaris-generaal van de NAVO Jens Stoltenberg. Maar wat betekent dat nieuwe normaal praktisch? Welke scenario's liggen er voor ons?

Daarover historicus en hoofdredacteur van EU-observer Koert Debeuf en Laurien Crump, hoogleraar internationale betrekkingen van Universiteit Utrecht.

Terwijl de wereld speculeert over een op handen zijnde invasie van Oekraïne door het Russische leger, is het in de Oost-Oekraïense provincie Donbas al acht jaar oorlog. Het Oekraïense leger en door Rusland gesteunde gewapende milities vechten een loopgraven-strijd uit, waarbij de frontlinie dwars door bewoond gebied loopt. Ook kinderen zijn het slachtoffer.

Onze Oost-Europaverslaggever Michiel Driebergen ontmoette hen.

Het staakt-het-vuren dat in de laatste week van juli werd afgesproken tussen Poetin en Zelenski lijkt het wonderwel te houden: nog niet eerder in de ruim zes jaar oorlog werd er zo weinig geschoten aan het oostelijke front.

Onze verslaggever Michiel Driebergen was in het dorp Verchnotoretske in de Donbas, dat deels onder controle is van het leger en deels van de door Rusland gesteunde separatisten. Aan de Oekraïense kant van het front vroeg hij soldaten en bewoners of ze nu toch niet stilletjes beginnen te dromen van vrede.

Een kleine kliek van ex-KGB kameraden heeft de Russische politiek en economie van het land volkomen in zijn greep. Daarmee weten zo ook het Westen te ondermijnen en zichzelf te verrijken.

NRC-redacteur Michel Krielaars over dit fenomeen, beschreven door de Britse journalist Catherine Belton in het boek Putin’s people. How the KGB took back Russia and then took on the West.

In veel steden in Oekraïne gaan mensen de straat op om te demonstreren naar aanleiding van de dood van Katerina Handzjoek. Deze 33-jarige activiste, die corruptie aan de kaak stelde, lag drie maanden in het ziekenhuis na te zijn overgoten met een bijtend zuur.

Wat is er nog over van de Maidan-revolutie van vijf jaar geleden, de opstand tegen de grootschalige corruptie in het land en tegen de macht van de oligarchen? Oost-Europa verslaggever Michiel Driebergen vertelt over de impact van het overlijden van Katerina Handzjoek.

Het referendum zit erop en de uitslag met het duidelijke NEE davert nog na. In Nederland aanleiding voor veel discussie, maar niet over de vraag hoe het nu verder moet in Oekraïne.

Een reportage uit Kyiv van verslaggever Michiel Driebergen.

Al aan het begin van 2015 overheersen in Oekraïne de sombere vooruitzichten. Verslaggever Michiel Driebergen maakt een roadtrip door het westen en midden van Oekraïne. Hij stuit daarin onder meer op de begrafenis van een vrijwilliger die als soldaat naar het oosten was gegaan.

In de nadagen van de Russische inname van de Krim, verschijnen de eerste, informele dreigingen vanuit Rusland over een mogelijke inzet van nucleaire wapens. Hoe serieus moeten we dergelijke signalen nemen?

"Het is hoog tijd dat het Westen een rode lijn trekt en echt iets doet voor de Oekraïners. Want Poetin ziet nu alleen maar ambivalentie en gebrek aan eenheid".

De Oekraïense Lilia Shevstova, die geldt als één van de beste Rusland-deskundigen ter wereld, windt er geen doekjes om. In Bureau Buitenland praat ze over de oorlog in Oekraïne en het onvermogen van het Westen om een passend antwoord te vinden tegen het optreden van Poetin.

Van de eigen failliete regering hoeft het Oekraïense leger geen steun te verwachten. Dat komt grotendeels van de bevolking zelf. Duizenden vrijwilligers zijn actief aan het front, en de bevolking voorziet de soldaten van voedsel en spullen.

Opvallend: de meeste vrijwilligers zijn academici of ondernemers, die ook betrokken waren bij de Maidan-revolutie eerder dit jaar. Zij wagen nu opnieuw hun leven door tegen de separatisten te vechten.

Maar ook tonen zij strijdlust richting Kyiv: als de regering daar nu niet hervormt, hebben ze een groot probleem, waarschuwen zij. Een reportage van Michiel Driebergen die een bataljon vol hoogopgeleide vrijwilligers opzoekt aan het front in het oosten van Oekraïne.

Een reportage van correspondent Tijn Sadée daags na de Russische inname van de Krim. Vanuit Oekraïne en deels vanuit Brussel. Wat heeft het Westen en de EU de bewoners van Oekraïne te bieden, nu Poetin na de inname van de Krim verdere militaire interventie niet uitsluit?