VPRO Gidsartikel

Filosoof en hoofdredacteur van nrc next Rob Wijnberg wist ook na het doorspitten van alle artikelen en meningen over WikiLeaks nog niet zo goed wat hij ervan moest vinden.

Na cablegate, waarbij talloze diplomatieke stukken online werden gepubliceerd, buitelden de meningen over Wikileaks over elkaar heen. ‘Het is sowieso een fenomeen van de laatste tijd, dat we geacht worden overal onmiddellijk een oordeel over te hebben,’ zegt Wijnberg. ‘Ik vind van mezelf dat ik een vrij progressief wereldbeeld hebt, maar vond het lastig WikiLeaks op waarde te schatten. In deze uitzending gaan we op zoek naar handvatten om je mening aan te toetsen. Je kunt je eigen basisprincipes vergelijken met de mensen in de uitzending, en op die manier weet je na het kijken hopelijk beter hoe WikiLeaks te plaatsen.’

deze bijlage hoort bij de volgende afleveringen

Daarom bezocht Wijnberg een aantal invloedrijke denkers, die de ingewikkelde morele kwestie op verschillende manieren bekijken. ‘Ik heb ze gevraagd hoe ze het fenomeen Wiki- Leaks zien. Vinden ze het echt iets nieuws of is het gewoon een moderne versie van de bruine envelop met een geheim dossier erin? En wat betekent WikiLeaks voor de wereld over pakweg tien jaar?’

WikiLeaks heeft ook zichtbaar gemaakt hoe veel invloed het web op onze dagelijkse realiteit heeft. Sommige mensen juichen dat toe, anderen juist niet. ‘De Canadese filosoof Derrick de Kerckhove vindt dat we afstevenen op een nieuwe samenlevingsvorm, een waarin het concept privacy gereduceerd is tot een waarde uit het verleden. Dat leidt tot een volledig transparante wereld, waarin niemand meer eigenaar is van wie hij is. Dat ziet hij als positief, voor de Brit Theodore Dalrymple is het juist een schrikbeeld. Hij houdt een pleidooi voor het privédomein.’

Tot slot vloog Wijnberg naar Californië voor een gesprek met technologiegoeroe Kevin Kelly, oprichter van het invloedrijke tijdschrift Wired. ‘Hij geeft een helicopter view. In zijn nieuwe boek What Technology Wants schrijft hij dat de snel veranderende technologie behoeftes kweekt waarvan we niet wisten dat we ze hadden. De mens loopt achter technologie aan, in plaats van omgekeerd.’ Zijn eigen conclusies na de gesprekken met de wijze mannen zet Wijnberg op de dag van uitzending uiteen in nrc next.