Globalisering en het digitale tijdperk hebben hand in hand geleid tot een nieuwe wereld en daarmee ook een nieuw Europa. 'Maar dit dringt niet door tot de Europese instituties', meent Bastian Kenn (22), van het European Democracy Lab (EDL).

Junior Fellow & Communications. Zo luidt de titel van Bastian Kenn bij het European Democracy Lab, een project opgezet door de Duitse historica en filosoof Ulrike Guérot. Het doel van de organisatie is om ideeën te vergaren en te ontwikkelen over een nieuw Europees politiek systeem.

'Wij willen het debat rondom een nieuwe Europese republiek stimuleren. Dat is dan ook waar ik mij mee bezig houd', vertelt Kenn. Door workshops en debatten op universiteiten en scholen te organiseren, zorgt hij voor publieke betrokkenheid. Het uiteindelijke doel hiervan? 'Meer inspraak voor burgers. Wij willen Europa teruggeven aan het volk.'

Met zijn 22 jaar behoort Kenn tot de millennial generatie: mensen geboren tussen 1980 en 2000, en over het algemeen goed thuis in de nieuwste wereldwijde trends, mogelijk gemaakt door de opkomst van de digitale wereld. Ook kenmerkend voor deze jonge groep, is het verwijt dat ze een gebrek aan politieke betrokkenheid tonen.

'Dat is niet waar', oppert Kenn. 'Mijn generatie is niet minder betrokken. Nee, wij tonen onze betrokkenheid op een andere manier. Waar onze ouders op straat gingen om te demonstreren, tekenen wij online petities en tonen we met ons like-gedrag hoe we over maatschappelijke vraagstukken denken.'

Is dat genoeg?

'Nee, maar dat komt omdat er geen platform is voor jonge mensen om zich met de politiek te bemoeien. Wat de nieuwe generatie mist, is een politiek systeem dat meegaat met zijn tijd. We leven in een razendsnelle wereld. Als je iemand in Spanje wilt bereiken, hoef je alleen je telefoon te pakken en voor je het weet praat je met iemand honderden kilometers verderop, zonder problemen. Maar de politiek is niet mee veranderd met deze nieuwe levenswijze. Onze politieke instituties, zowel op nationaal als op Europees niveau, werken op dezelfde manier als honderd jaar geleden.'

Maar hoe zorgen we ervoor dat dit verandert? Hebben jullie daar ideeën over?

'Ja, maar dit bevindt zich nog in een prille fase. Wij voeren veel discussies over liquid democracy. Dat is een politiek systeem waarin kiezers online direct kunnen stemmen op individuele wetsvoorstellen. Het is de taak van onze generatie om over dit soort concepten te praten en ze uiteindelijk door te voeren in het politieke stelsel.' 

In Amerika lukte het Bernie Sanders om een groot aantal jonge mensen te mobiliseren en mee te nemen in het politieke proces. Halen jullie daar inspiratie uit?

'Op het moment dat rechts polariseert en simpele oplossingen zoekt voor complexe vraagstukken, moet links dat ook doen. Sanders deed dit heel goed en daar kunnen wij veel van leren. Als Wilders bijvoorbeeld zegt dat Nederlanders hun nationale trots nodig hebben, spreekt dat een groot publiek aan. Het antwoord van links in Europa is meer technocratisch en dus minder effectief. Links heeft tot nu toe geen antwoord op rechts. Misschien hebben wij meer 'radicale' ideeën nodig, net als die van Sanders.'

Is dat de reden dat de jullie nieuwe Europese Republiek verdeeld is in vijftig verschillende regio's, in plaats van natiestaten?

'Ja, juist om het nationalisme om te zetten in iets positiefs. Ik begrijp dat mensen trots zijn op hun eigen (lokale) gemeenschap en dat nationaliteit onderdeel is van hun identiteit. Als je het verdelende aspect van nationalisme wegneemt, blijft er iets moois over. Neem de Nederlandse identiteit, die wordt vaak geassocieerd met gelijke rechten voor iedereen. Iedereen mag zich voelen zoals hij wil, zolang anderen maar niet worden uitgesloten.'

' Het antwoord van links in Europa is meer technocratisch en dus minder effectief.'

Jullie spreken over het hervormen van de Europese Unie om de burger meer macht te geven. Betekent dit dat alles wordt omgegooid, of zien we nog iets van de huidige EU terug in de nieuwe Europese Republiek?

'Natuurlijk heeft de EU ook positieve kanten. Zo willen we de mobiliteit van mensen en goederen behouden en ook initiatieven als het Erasmus uitwisselingsprogramma, wat ervoor zorgt dat mensen de vrijheid hebben om te gaan en staan waar ze willen.'

Hoe willen jullie dit soort ideeën verder verspreiden? Zijn er nog andere manieren waarop jullie het politieke debat aanwakkeren, naast on- en offline discussies en workshops?

'Kunst speelt een grote factor in het verspreiden van onze boodschap. Neem als voorbeeld het project Amikejo, waarmee we nauw samenwerken. Ook werken wij intensief samen met theaters die voorstellingen maken waarin Europese vraagstukken centraal staan. Wij willen de dialoog aanwakkeren om uiteindelijk de EU van het volk te maken. Zodat ook de gemiddelde supermarktmedewerker de vruchten kan plukken van een Europees samenwerkingsverband, en niet alleen de rijke, hoogopgeleide elite.'