Rating agencies (kredietbeoordelaars), zoals Moody's, S&P of Fitch, beoordelen de kredietwaardigheid van een land. Er wordt veel waarde toegekend aan deze beoordelingen door investeerders. Wordt een land positief beoordeeld, dan kan dat land tegen een lage rente geld lenen, wordt het land afgewaardeerd, dan stijgt de rente op leningen voor dit land. In deze fragmenten is te zien hoe rating agencies te werk gaan en wat de effecten van een rating zijn.
In deze les leren studenten wat kredietbeoordelaars zijn, hoe hun 'ratings' tot stand komen en wat dergelijke beoordelingen waard zijn.
Fragmenten
1. Wat zijn kredietbeoordelaars
2. Het effect van een afwaardering
3. Reflectie op kredietbeoordelaars
FRAGMENT 1: Wat zijn kredietbeoordelaars
Het verlagen van een kredietbeoordeling van een land kan zulke grote gevolgen hebben dat regeringsleiders, als hun kredietbeoordeling in het geding is, soms smekend aan de telefoon hangen bij de kredietbeoordelaars. Experts leggen uit wat kredietbeoordelaars zijn. Timothy Sinclair, schrijver van The New Masters of Capital, vertelt waarom er ratings zijn. Jerome Fons, voormalig directeur van Moody's, legt uit wat ratings zijn en David Levey, ex-topman van Moody's, vertelt wie er gebruik maken van deze ratings.
Dit fragment komt uit de aflevering De macht van de rating agencies. Deze aflevering stelt kredietbeoordelaars ter discussie en laat zien dat deze rating agencies commerciële bedrijven zijn. De bedrijven hebben eigen belangen en de ratings komen vaak niet op een transparante manier tot stand.
FRAGMENT 2: Het effect van een afwaardering
Portugal werd door verschillende rating agencies afgewaardeerd. Deze rating heeft effect op het hele land. Ook op de goedlopende badplaats Cascais. De burgemeester van deze plaats, Carlos Carreirs, vertelt over de gevolgen van de afwaardering voor zijn stad.
Dit fragment komt uit de aflevering De macht van de rating agencies. Deze aflevering stelt kredietbeoordelaars ter discussie en laat zien dat deze rating agencies commerciële bedrijven zijn. De bedrijven hebben eigen belangen en de ratings komen vaak niet op een transparante manier tot stand.
FRAGMENT 3: Reflectie op kredietbeoordelaars
Jim Rogers, Daniel Cohn-Bendit en Ha-Joon Chang reageren op een fragment uit de Tegenlicht-aflevering Goldman Sachs en de vernietiging van Griekenland. Hierin wordt de macht van de kredietbeoordelaars besproken. Ze plaatsen vraagtekens bij deze beoordelingen, omdat ze vaak de plank misslaan, niet georiënteerd zijn op de Europese economie, de beoordelingen niet wetenschappelijk onderbouwd zijn en omdat we teveel op ze vertrouwen.
Dit fragment komt uit de aflevering Agenda 2012. In deze agenda-aflevering wordt er vooruitgeblikt op het komende jaar en worden voorspellingen gedaan over de toekomst.
Opdrachten
De fragmenten kunnen in de klas behandeld worden met de volgende opdrachten.
Discussie
1. De waarde van een land kan prima in één enkele beoordeling worden uitgedrukt
2. Rating agencies hoeven geen rekening te houden met de bevolking in een land
3. Rating agencies mogen commerciële organisaties zijn, maar moeten dan transparanter zijn over waar ze geld aan verdienen
4. Kredietbeoordelaars hebben te veel macht
Essay
Schrijf een essay dat begint met de volgende zin:
"Het is nuttig om de waarde van een land in een enkele beoordeling te vatten, want..."
Met deze opdracht willen we studenten prikkelen om na te denken over de positieve kanten van een kredietbeoordeling. Een uniforme manier van oordelen die internationaal vergelijkbaar is, heeft op een wereldwijde financiële markt wel degelijk een functie. Kan de student zelf een eigen oordeel ontwikkelen over dit onderwerp die niet direct uit de aflevering is te halen. Dat vergt eigen aanvullend bronnenonderzoek.
Praktijk
De student neemt contact op met een financieel deskundige van een gemeente. Is de gemeente zich bewust van de gevolgen van de landelijke kredietbeoordeling van Nederland en is dat oordeel positief of negatief? Onderzoek of de gemeente een kredietbeoordeling per gemeente een goed of slecht idee vindt. Dit kan in de vorm van een kort (telefonisch) interview, waarbij de student zich eerst voorbereid door te kijken welke kredietbeoordeling Nederland op dit moment heeft en welke meningen er zijn over een ratingsysteem voor lagere overheden.