De vierde Wintergast van 2021 is beeldend kunstenaar Grayson Perry (1960). Een bewerkte versie van het gesprek – vanwege beeldrechten zonder de fragmenten – is nu beschikbaar op NPO Start. Hieronder lees je meer over Perry en vind je beschrijvingen van de fragmenten.

Beeldend kunstenaar Grayson Perry (1960) is in Groot-Brittannië niet alleen bekend om zijn kleurige – maar geenszins keurige – vazen en wandkleden, maar ook vanwege de tv-programma’s die hij maakt.

De Britten kennen hem als Grayson, maar ook als Claire – Grayson in vrouwenkleren. Sinds hij in 2003 de invloedrijke Turner Prize won, is hij met zijn, naar eigen zeggen, ‘guerilla-tactieken’ een belangrijke stem in het Britse publieke debat geworden.

Perry is kritisch op een cultuur waarin mensen zich vastklampen aan hun eigen gelijk. In zijn Wintergastenavond legt Grayson Perry aan de hand van de animatieserie Big Mouth (2017) uit waarom seksualiteit en humor – een rariteit in de kunstwereld, waar toch vooral ernst heerst – de fundamenten vormen van wie we zijn. Hij neemt ons mee de huiskamer van middle class Engeland in en laat een fragment zien uit Mike Leigh’s film Another Year (2010), over heerlijk ‘saai’ geluk.

Grayson Perry sleepte de Britten eigenhandig door de lockdowns heen. In zijn tv-programma Graysons Art Club bedacht Perry iedere week een thema en vroeg de kijkers om eigengemaakte kunstwerken in te sturen.

Via Zoom praatte hij vervolgens met de kunstenaars en na de lockdown hield hij een grote tentoonstelling van ingestuurde werken. Het programma werd immens populair en meer dan een miljoen Britten deden wekelijks mee aan deze nationale knutselclub.

Perry’s eigen vrolijk gekleurde werk verbeeldt nogal eens geweld, seks en fetishes, en stelt thema’s als kindermishandeling aan de orde. Een flink contrast met het idee dat we vaak hebben van de kunstvormen keramiek en wandtapijten: een beetje tuttig, en zeker ongevaarlijk.

Dit voorjaar staat hij in het theater met A Show for Normal People. In december 2021 krijgt Grayson Perry uit handen van Koning Willem Alexander de Erasmusprijs, die hem eert vanwege zijn geheel eigen beeldtaal en de manier waarop hij laat zien dat kunst geen elitaire aangelegenheid hoeft te zijn.

Janine Abbring spreekt Grayson Perry in zijn studio in Londen.
1. Signs of the Times

Signs of the Times is een Brits televisieprogramma van de BBC uit 1992, waarin huishoudelijke keuzes tegen het licht worden gehouden. In het bijzonder ligt de focus op wat goede en slechte smaak behelst: in het fragment dat Grayson Perry uitgekozen heeft, wordt een koppel geïnterviewd over hun interieur.

2. The Mona Lisa Curse

In The Mona Lisa Curse (2008) bekijkt kunstcriticus Robert Hughes naar de transformatie van kunst naar product. Hij onderzoekt de invloed van de Mona Lisa op de kunstwereld en hoe geld de kunstmarkt bepaalt, met als eerste voorbeeld het eenmalige bezoek van de Mona Lisa aan Amerika in 1962. Hughes reflecteert op de veranderende mores en zijn eigen relatie als criticus tot kunst. De documentaire belicht onder meer de opkomst van sterren in de kunstscene en hoe de monetaire waarde van kunst explosief is gegroeid.

3. Won't You Be My Neighbor?

Het leven en de filosofie van Fred Rogers, de presentator en bedenker van Mister Rogers’ Neighborhood, staat centraal in de documentaire Won’t You Be My Neighbor? (2018, Morgan Neville). Het fragment dat Perry meeneemt, legt uit hoe het programma is ontstaan en de gedachte erachter: Rogers zag het als zijn plicht om kinderen te gidsen in het navigeren van obstakels. De documentaire bevat ook beelden van achter de schermen, waarin Rogers inzicht geeft in hoe zijn jeugd - waarin hij geteisterd werd door verschillende ziektes - zijn verbeeldingsvermogen heeft aangejaagd.

4. What Ever Happened to Baby Jane?

What Ever Happened to Baby Jane? (1962) is een psychologische thriller van Robert Aldrich, over de voormalige kindster Jane die haar verlamde zus Blanche - tevens een voormalige filmster - terroriseert. Perry neemt een scène mee waarin Jane gebeld wordt door de politie en naar boven racet, naar de slaapkamer, waar de verlamde Blanche vastgebonden is aan het bed.

5. Big Mouth

De animatieserie Big Mouth is bedacht door Andrew Goldberg, Nick Kroll, Mark Levin en Jennifer Flackett en draait om de belevenissen van een groepje tieners. In het bijzonder hun worsteling met de puberteit, verbeeld in de vorm van ‘hormoonmonsters’ die hen continu verleiden toe te geven aan hun voornamelijk seksuele verlangens. In het fragment dat Perry laat zien, wordt het personage Andrew door zijn hormoonmonster Maury blootgesteld aan porno. Hoewel hij eerst wordt afgeleid door gedachten aan zijn klasgenoot Missy, voor wie hij gevoelens koestert, slaat Andrew uiteindelijk de hele nacht de hand aan zijn zichzelf.

6. Another Year

Another Year is een Britse dramadie uit 2010. De film draait om een getrouwd stel van middelbare leeftijd, Tom en Gerri. Ze hebben een fijne, liefdevolle relatie en de film contrasteert hun ervaringen gedurende vier seizoenen met hun familie en vrienden, die in verschillende maten ongelukkig zijn. In de scene die Perry heeft uitgekozen, praten Tom en Gerri na over hun avond met hun steeds dronker wordende vriendin Mary.