Adriaan van Dis (Bergen, 1946) is schrijver, journalist, tv-presentator en programmamaker

In Zomergasten  maakte hij bekend dat hij na acht jaar zijn tweede woonplaats Parijs gaat verlaten. ‘De dozen zijn gepakt en morgen vertrek ik,’ vertelde de schrijver aan presentator Jan Leyers.

Over de reden van zijn vertrek zei Van Dis dat de dingen die de stad van hem vraagt op dit moment niet in zijn leven passen: je kan er niet wonen zonder ook te gaan kijken bij de jonge Afghaanse vluchtelingen die overal in de stad rondzwerven, of de onrust in de buitenwijken te onderzoeken. Hij vertrok in 2004 naar de Franse hoofdstad om er ‘onzichtbaar te zijn’, iets wat hij op dat moment nodig had om te kunnen schrijven aan zijn boeken.

Dat hij acht jaar zou blijven was in eerste instantie niet de bedoeling: 'Ik zou drie maanden gaan, en ik merkte dat ik het geweldig vond. En dat ik ook het alleen zijn geweldig vond. Dat inspireerde me, ik werkte hard.' Hij schreef vier boeken in Parijs, waaronder Stadsliefde (2011), waarvoor hij begin dit jaar de Zilveren Tulp ontving.

Van Dis geniet in Nederland bekendheid als presentator van o.a. zijn boekenprogramma Hier is… Adriaan van Dis (1983-1992), Zomergasten (1999-2002) en zijn reisprogramma’s Van Dis in Afrika (2008) en Van Dis in Indonesië (2012).

Adriaan van Dis heeft aangekondigd nu zijn aandacht te willen richten op een roman over zijn moeder, die in 2010 op bijna 100-jarige leeftijd overleed.
Adriaan van Dis (Bergen 1946) is schrijver, journalist, tv-presentator en programmamaker.

Zowel zijn boeken als zijn televisiewerk zijn veelvuldig bekroond: zijn debuut Nathan Sid (1983) leverde Van Dis al meteen een Gouden Ezelsoor op, Indische Duinen (1994) werd bekroond met de Gouden Uil en de Trouw Publieksprijs én genomineerd voor de Libris-prijs en de AKO-prijs. In 2009 kreeg hij de Gouden Ganzenveer voor zijn gehele oeuvre. Zowel zijn eerste programma over boeken Hier is… Adriaan van Dis (1983-1992) als het recentere reisprogramma Van Dis in Afrika (2008) werden onderscheiden met de Zilveren Nipkowschijf. Van Dis was van 1999 tot 2002 presentator van Zomergasten.

Van Dis groeide op in Bergen aan Zee in een door de oorlog getraumatiseerd Nederlands-Indisch gezin. Zijn vader overleefde de Britse torpedoaanval op een Japans vrachtschip vol krijgsgevangenen en werd tewerkgesteld aan de Pakanbaroe-spoorweg op Sumatra. Zijn moeder en halfzussen zaten in een Japans interneringskamp. Adriaan was het enige na de oorlog in Nederland geboren kind in dit gezin waar een sfeer heerste van verzwegen leed, een jeugd die hij beschrijft in zijn roman Indische Duinen. Van Dis verliet in 1967 het ouderlijk huis voor zijn studie Nederlands en Afrikaans in Amsterdam en Zuid-Afrika. Al tijdens zijn studie schreef hij voor NRC Handelsblad, waar hij later chef werd van het Zaterdags Bijvoegsel. In 1983 verscheen zijn eerste novelle Nathan Sid, het eerste boek waarin hij de herinneringen aan zijn jeugd boekstaafde.

Tussen 1983 en 1992 presenteerde Van Dis het legendarische VPRO tv-programma Hier is ... Adriaan van Dis. Naast zijn televisiewerk schreef hij in Nederland en vanaf 2004 in Parijs een onafgebroken stroom romans, reisverhalen en novelles, waaronder De rat van Arras, Palmwijn, In Afrika, Dubbelliefde en De Wandelaar. In 2008 maakte Adriaan van Dis voor de VPRO de reisserie Van Dis in Afrika, en in 2012 Van Dis in Indonesië, over het land van zijn vader, het land waar hij ‘het meest nooit geweest was’.

Van Dis heeft aangekondigd nu zijn aandacht te willen richten op een roman over zijn moeder, die in 2010 op bijna 100-jarige leeftijd overleed.

In de VPRO-Gids vertelde Van Dis over hoe hij leeft en werkt: ‘Of je nou een appeltaart bakt, een randje afsteekt, je boodschappen in een mandje legt: dat doe je met precisie, met gedrevenheid. Je flikkert het niet zomaar bij elkaar. Daar houd ik van: dingen doen met hartstocht.’ In 2012 heeft hij voor Zomergasten een avond samengesteld over vergeten oorlogen, Afrika en zijn fascinatie voor menselijke gebreken. Met fragmenten uit de animatiefilm Gullivers Travels, de jaren ’60 TV-serie Luipaard op schoot en Gaias Børn, een Deense documentaire over mensen met een gebrek.

(Foto: Morad Bouchakour)