Naar aanleiding van onze Medialogica-uitzending vragen twee CDA-kamerleden om opheldering van het kabinet over de relatie tussen de in Nederland gevestigde Confucius Instituten en Nederlandse onderwijsinstellingen.

 Michel Rog en Harry van der Molen van het CDA hebben Xi, Xi wat jij niet ziet, van Medialogica afgelopen 6 januari ook gekeken, zo blijkt uit de eerste kamervraag (zie onder). Uit de uitzending blijkt dat Volksrepubliek China via de Confucius Instituten Nederlandse middelbare scholen met geld en lesboeken ondersteunt. Sommige van deze boeken geven een beperkte kijk op de recente Chinese geschiedenis. Critici (als historicus Frank Dikötter) vinden dan ook dat de Confucius Instituten een pr-instrument van de Communistische Partij van China zijn.

De CDA-leden stellen de vragen aan de minister voor Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media, en de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Zo vragen de Kamerleden naar de invloed die de Confucius Instituten hebben in het basis- en voortgezet onderwijs en het MBO. Rog en van der Molen willen ook graag weten hoeveel Confucius Instituten er in Nederland zijn en aan welke instellingen ze verbonden zijn.

De kamervragen op een rijtje:

 

1. Bent u bekend met de uitzending Xi, Xi wat jij niet ziet en het bericht ‘Confucius Instituten voelen geen druk van Chinese zijde’?

2. Hoeveel Confucius Instituten zijn er in Nederland, aan welke Nederlandse instellingen zijn zij verbonden, welke activiteiten worden door hen aangeboden en door wie worden de directeuren benoemd?

3. Wat vindt u ervan dat, vanuit China, de contracten die de hoger onderwijsinstellingen (ho-instellingen)afsluiten met Confucius Instituten geheim moeten blijven?

4. Kunt u aangeven hoe dit zich verhoudt tot de Nederlandse gedragscode wetenschapsbeoefening waar universiteiten zich aan gecommitteerd hebben en waarin principes van eerlijkheid, zorgvuldigheid, betrouwbaarheid, controleerbaarheid, onpartijdigheid en onafhankelijkheid tot uiting komen?

5. Acht u het nodig dat de ho-instellingen (zoals Universiteit Leiden) onderhandelen over de contracten omdat in China alles politiek is, ook de Confucius Instituten, en de Chinese normen en waarden niet overeenkomen met de Nederlandse normen? Kunt u aangeven in hoeverre de andere ho-instellingen ook onderhandeld hebben met de Confucius Instituten over de overeenkomst en of u de instellingen hierbij helpt en of ze met elkaar informatie en tips uitwisselen?

6. In hoeverre maakt u zich zorgen dat door het aanstellen van een hoogleraar bij De Rijksuniversiteit Groningen (RUG) met Confucius middelen de onafhankelijkheid aangetast wordt? Kunt u aangeven welke universiteiten in navolging van Erasmus Universiteit, naar aanleiding van het onderzoek ‘banden RSM met de fossiele industrie’, een corporate register gebruiken? Kunt u hierbij aangeven of Confucius hier ook op vermeld staan? Kunt u ook aangeven hoe het aanstellen van een hoogleraar past bij de drie doelstellingen van het Confucius instituut die in de uitzending Xi, Xi wat jij niet ziet genoemd worden?

7. Is bij u bekend dat Confucius Instituten ook invloed hebben op scholen in het basis- en voortgezet onderwijs en het mbo? Kunt u aangeven om welke scholen dit gaat, met welke Confucius instituten zij samenwerken, hoe deze samenwerking eruit ziet en hoeveel geld de scholen hiervoor krijgen?

8. Hoe wordt het curriculum en de eindtoetsen voor Chinees in het voortgezet onderwijs bepaald? Wie zijn daar allemaal bij betrokken en op welke manier?

9. Op welke manier gaan de scholen die geld krijgen vanuit een Confucius Instituut om met de lijst met boeken die ze toegestuurd krijgen? Op welke manier kan er volgens u het beste tegenwicht geboden worden, zodat leerlingen niet alleen een eenzijdig beeld van China meekrijgen vanuit Chinees perspectief in de lessen?

10. Komen Confucius Instituten terug in de China-strategie waar het kabinet aan werkt? Zo nee, waarom niet?

Xi, Xi wat jij niet ziet

In Xi, Xi wat jij niet ziet onderzoekt Medialogica hoe de Chinese overheid probeert ons beeld van China te beïnvloeden. De Volksrepubliek van president Xi Jinping hanteert daarbij de wortel en de stok. Hij financiert het Nederlandse taalonderwijs en intimideert correspondenten.

Medialogica benaderde verschillende Nederlandse China-correspondenten. Geen van allen wilden ze aan deze uitzending meewerken. De reden is veelal dezelfde: de mogelijke reactie van de Chinese autoriteiten, en de gevolgen die dat heeft voor hun journalistieke werk aldaar.

Behalve intimidatie past China ook publieksdiplomatie toe. Bijvoorbeeld via het Groningen Confucius Instituut, een deels door China betaalde en aangestuurde instelling. Het Instituut sponsort veertien middelbare scholen die Chinese les geven. Volgens de directeur van het Confucius Instituut, dr. Jingyi Liu, leren inmiddels 2.872 Nederlandse scholieren Chinees op kosten van de Volksrepubliek. Volgens Liu doet China dat ‘om de dialoog te bevorderen’. Volgens critici bedrijft China pr via de schoolbanken.

De aflevering in minder dan vijf minuten

Geen tijd, maar wel benieuwd naar de aflevering? Kijk hier Medialogica Kort: de aflevering in minder dan vijf minuten. Liever lezen? De aflevering samengevat in tekst vind je hier.