Albert Heijn schikt met ananasboer ‘Kwabena’ (die eigenlijk Okwesi heet)

Albert Heijn heeft begin dit jaar een schikking getroffen met ananasboer Okwesi Johnston uit Ghana, zo bevestigen beide partijen. Ze spraken af geen verdere details naar buiten te brengen. 

De boer had ’s lands grootste kruidenier eind vorig jaar voor de rechter gedaagd vanwege onrechtmatig gebruik van zijn portret voor een reclamecampagne: Okwesi was jarenlang te zien op posters op de groente- en fruitafdeling in AH-winkels verspreid over het land, ook bij mij om de hoek in Amsterdam. Hij was daar niet van op de hoogte gesteld.

‘Dit is de Albert Heijn van Kwabena uit Ghana’, luidde de begeleidende tekst, gevolgd door de slogan ‘Dubbel lekker’. Want: ‘Ons fruit smaakt niet alleen hartstikke lekker, het geeft je ook een lekker gevoel. Dat komt doordat onze telers samen met de AH Foundation bijdragen aan betere leefomstandigheden voor de lokale gemeenschap.’

De poster was voor mij anderhalf jaar geleden aanleiding om in Ghana op zoek te gaan naar Kwabena en te onderzoeken of de projecten van de AH Foundation, het liefdadigheidsfonds van de supermarktketen, daadwerkelijk bijdroegen aan het welzijn van de bevolking in de dorpen rondom de ananasvelden. En dus nam ik onaangekondigd een kijkje bij de publieke wc-blokken, waterpompen en klaslokalen waaraan het fonds een bijdrage had geleverd.
 

En ik sprak met twaalf oud-medewerkers en één huidige, die allen vrijuit konden spreken, over hun ervaringen op de werkvloer bij de leverancier van Albert Heijn, de Britse multinational Blue Skies. Dat fruitbedrijf koopt de ananas en andere exotische vruchten op van boeren zoals ‘Kwabena’, verwerkt ze in een fabriek nabij de hoofdstad Accra en stuurt ze vervolgens gesneden en verpakt in plastic bakjes per vliegtuig naar supermarkten in Europa, waar ze in het versvak belanden. Follow the Money publiceerde een uitgebreid verslag van mijn bevindingen, met daarin reacties van Albert Heijn en Blue Skies.
 
Na de nodige omzwervingen trof ik de ananasboer aan in een dorp op enkele uren rijden van Accra. Hij bleek eigenlijk Okwesi te heten en liet weten Blue Skies al jaren geleden op de hoogte te hebben gesteld van zijn echte naam. Tevergeefs.

Na terugkeer organiseerde Argos begin vorig jaar een discussie in de studio over de zin en onzin van hulpprojecten zoals die van de AH Foundation in Ghana, waarin ik vertelde over de zoektocht naar Kwabena. Luisteraar (en jurist) Bert-Jan van Manen (Van Manen Law) vond dat Okwesi alsnog een vergoeding verdiende, zocht contact met hem en bood pro bono juridische bijstand aan. Hij diende namens Okwesi een claim in bij Albert Heijn. 

Albert Heijn probeerde Van Manen aanvankelijk door te verwijzen naar Blue Skies in Ghana, maar toen hij daar geen genoegen mee nam en aandrong op een zaak voor de Nederlandse rechter, kwam de supermarktketen met een tegenbod, dat aanzienlijk lager lag dan de claim. Van Manen ging niet akkoord en dagvaardde de supermarktketen met instemming van Okwesi. ‘Als Albert Heijn onze claim had geaccepteerd, was het waarschijnlijk goedkoper uit geweest, gezien de kosten voor een externe advocaat, maar het bedrijf heeft kennelijk een andere afweging gemaakt,’ zegt hij. 

Albert Heijn wil niet zeggen hoeveel het kwijt is aan advocatenkosten en gaat ook niet in op andere vragen. ‘De kwestie is in onderling overleg opgelost,’ is het enige wat een woordvoerster erover zegt. ‘Over de inhoud van de afspraken doen wij geen uitspraken.’