Een van de meest welvarende landen van Afrika kampt met de erfenis van het omstreden apartheidsverleden. Ook in het moderne Zuid-Afrika blijft ongelijkheid alom aanwezig: rijken (nu blank én zwart) leven in luxe huizen achter hoge hekken. Met om de hoek dichtbevolkte sloppenwijken. Deze kloof levert spanningen op en een beladen politieke situatie.
Sinds de jaren zeventig is Adriaan van Dis op een persoonlijke manier betrokken bij zuidelijk Afrika. Hij beheerst de Afrikaanse taal, verstaat zich met de schrijvers en dichters, volgt de politieke en sociale ontwikkelingen op de voet en publiceert boeken over deze regio. In de serie Van Dis in Afrika keert de schrijver terug naar de Kaap voor het begin van een persoonlijke zoektocht naar het nieuwe Zuid-Afrika. Hoeveel van het oude – voor Van Dis zo bekende – Zuid-Afrika bestaat er eigenlijk nog? Wie is er na de afschaffing van de apartheid werkelijk bevrijd?
Hij werd de eeuwige dwarsligger en eenmotorige mug genoemd: Willem Oltmans. Maar ook: een dappere doorzetter en een kritische onafhankelijke geest. Feit is dat Oltmans als journalist contacten had in de hoogste politieke en maatschappelijke kringen. Vooral in het buitenland, en dan met name in landen met omstreden leiders. In eigen land zorgde dat voor grote animositeit tussen Oltmans en de Nederlandse overheid.
Argos reconstrueert Oltmans uitzetting uit Zuid-Afrika in 1992 en probeert een antwoord te krijgen op de vraag in hoeverre de Nederlandse staat daar een rol in speelde. Oltmans kreeg in 1990 van het blanke apartheidsbewind in Zuid-Afrika toestemming om over het land te komen schrijven. En dat kreeg niet iedereen. Maar al twee jaar na zijn komst werd Oltmans, door de Zuid-Afrikaanse autoriteiten, op het vliegtuig naar Nederland gezet. Nog steeds is onduidelijk waarom Willem Oltmans destijds Zuid-Afrika moest verlaten. Was hij een gevaar voor de Zuid-Afrikaanse autoriteiten? Of had dit te maken met het aloude conflict tussen Oltmans en de Nederlandse Staat, met wie hij al zo lang was gebrouilleerd? Een verslag van Eric Arends.
Welkom in de Republiek Kleinfontijn, waar de 'koppigste Afrikaners' hun heil zoeken. Het dorpje, 1200 mensen groot, is volgens Dannoe de Beer een toonbeeld van integratie. Kijk hoe arm of rijk naast elkaar leven. Maar om er te wonen moet je wel aan de toelatingseisen voldoen. Nee, over huidskleur wordt niet gerept...
Als Bram Vermeulen hem interviewt, klinkt Julius Malema alleszins redelijk. Blanke boeren hoeven niet bang te zijn, zegt de politicus die na een carrière in regeringspartij ANC voor zichzelf is begonnen. Hun kennis is heel waardevol. Hij wil alleen wel via verkoop zorgen dat veel meer land in handen komt van zwarte boeren.
Op het podium klinkt Malema toch net even anders. Hij roept bijvoorbeeld: 'Als we moeten sterven om ons land op te eisen, dan is dat maar zo.' Of zelfs: 'Shoot to kill! Kill the boer!'
Hoe lang kunnen de blanke boeren zich nog een uitverkoren volk wanen? Vermeulen reist in zijn reisserie Dwars door Afrika onder meer naar het boerenland van Zuid-Afrika, waar de oude verhoudingen onder druk van een nieuwe generatie onder hoogspanning staan.
