Overzicht

Moederinstinct is het meest natuurlijke wat er is. Als een vrouw een kind krijgt, komt een zorgzame en liefdevolle kant in haar naar boven. Om die ideeën te ontkrachten schreef de Franse Élisabeth Badinter in 1980 'De mythe van het moederschap'. Xandra Schutte schreef het voorwoord van de zojuist verschenen Nederlandse vertaling en is te gast.

Verder in OVT: hoe homoseksualiteit uit de lijst psychiatrische aandoeningen werd geschrapt, Israël en kolonialisme, slavernij in de Romeinse oudheid, en in Het Spoor Terug: Manusama, vriend of vijand.

Afgelopen dinsdag is emeritus hoogleraar Henk Buck overleden. Hij maakte in 1990 bekend een mogelijk medicijn te hebben gevonden tegen AIDS, maar Bucks onderzoek bleek niet te kloppen. Het werd een van de grootste wetenschappelijke affaires die ons land heeft gekend. Hoogleraar farmaceutische geschiedenis Toine Pieters vertelt over de Affaire Buck.

Verder in OVT: de muzikale erfenis van Maria Callas, de teruggave van het kanon van Kandy, historische boeken, Kweekje #6: 'herschikken' en meer.

De Stoïcijnse filosofie is populairder dan ooit. Zelfverklaarde stoïcijnen schieten als paddenstoelen uit de grond, geïnspireerd door Marcus Aurelius, Epictetus en Seneca. Wat heeft deze antieke filosofie de moderne mens te bieden? Daarover een gesprek met classicus Gerard Boter en ervaringsstoïcijn Floris Leest.

Verder in OVT: hardnekkige middeleeuwse clichés, Romeinse keizer Elagabalus als queer icoon, de geschiedenis van de asielwetgeving, Kweekje #5: 'Gekweekt in Suriname' en meer.

*** NPO Radio 1 heeft een nieuwe mediaplayer ingevoerd die een storing veroorzaakt. Excuses voor het ongemak; ze verzekeren ons dat eraan wordt gewerkt. Houdt onze site in de gaten of luister via NPO Radio 1 en de verschillende podcastapps. ***

Nagaan of roofkunst moet worden teruggegeven is niet altijd even makkelijk. Het ligt gevoelig; wat juridisch juist is, kan gevoelsmatig onrechtvaardig zijn. In de podcastserie 'Hier hing een schilderij' pluizen journalist Pieter van Os en podcastmaker Emmie Kollau een van die zaken uit. Ze zijn te gast.

Verder in OVT: Congolina, historische duiding bij de spektakelfilm 'Napoleon', historische boeken met Annelien de Dijn, de column van Abdelkader Benali en deel 4 van Kweekje: Wortel schieten.

*** NPO Radio 1 heeft een nieuwe mediaplayer ingevoerd die een storing veroorzaakt. Excuses voor het ongemak; ze verzekeren ons dat eraan wordt gewerkt. Houdt onze site in de gaten of luister via NPO Radio 1 en de verschillende podcastapps. ***

Met de verkiezingen in aantocht voorziet OVT een aantal punten uit de verkiezingsprogramma’s van broodnodige historische context. Wat is nieuw en wat juist jaren oud? En hoe hebben die standpunten zich in de loop van de geschiedenis ontwikkeld? We bespreken het districtenstelsel van Pieter Omtzigt, het migratiestandpunt van de VVD, de intensieve landbouw bij BBB en het milieustandpunt van GroenLinks/PvdA. En wat doet de wolf in het verkiezingsprogramma van het CDA?

Verder in OVT: een historisch boek met Lotfi el Hamidi, de column van John Jansen van Galen en deel 3 van Kweekje: Ontworteld.

In middeleeuwse steden werden heel wat mensen om het leven gebracht: een priester die op klaarlichte dag door huurmoordenaars wordt omgelegd, een academicus die met pijl en boog in het oog wordt geschoten en een non die een kapelaan vermoordt. Deze moorden zijn inzichtelijk gemaakt in een digitale kaart. Wat kunnen we leren van het bekijken van middeleeuwse steden met deze moorddadige bril?

Verder in OVT: Een politieke geschiedenis van Hamas, De poppenspeler van Mengele, de miniserie Fellow Travellers, Kweekje #2 en meer.

Journalist Nicole Terborg komt uit een warm nest. Toch knaagt er iets. Toen ze dertien jaar was, moest Nicole bij haar tante gaan wonen in de grote stad. Ze is een kweekje, zoals veel Surinamers dat noemen; je groeit niet op bij je ouders maar bij andere familieleden of pleegouders. Aanstaande zondag is de eerste aflevering van de zesdelige podcast te beluisteren in Het Spoor Terug: Kweekje, mi kwekipikin.

Verder in OVT: Het kleedje voor Hitler, de geschiedenis van de Makeover Movie, de oorsprong van het begrip ecocide, historische boeken en meer.

Wie wint de Libris Geschiedenis Prijs? Deze week reiken we, als feestelijk slotstuk van de Maand van de Geschiedenis, de Libris Geschiedenis Prijs uit in theater de Brakke Grond.

Verder in OVT: Het einde van de IJzeren Muur-doctrine, de wereldgeschiedenis in twaalf bonen met Joël Broekaert, historische boeken, de column van Abdelkader Benali, muziek van Shishani Vranckx en meer.

Tijdens de Maand van de Geschiedenis reist OVT door Nederland, en jij kunt daarbij zijn! OVT; maand van de geschiedenis; 2023; Eureka; geschiedenis; tournee; vpro maand van de geschiedenis

Tijdens de Maand van de Geschiedenis reist OVT door Nederland. Het thema van deze editie is 'Eureka!'. Deze week zenden we uit vanuit het NatLab in Eindhoven.

Met onder meer: oorlogsrecht en het ‘menselijk schild’, de papyrusrollen van Herculaneum, het techbedrijf ASML, de brandstofloze motor van Johannes Wardenier, historische boeken en meer.

Tijdens de Maand van de Geschiedenis reist OVT door Nederland. Het thema van deze editie is 'Eureka!'. Deze week zenden we uit vanuit Rijksmuseum Boerhaave in Leiden.

Het eerste uur gaat geheel over historische achtergronden bij de huidige oorlog in Israël en Gaza. In het tweede uur nemen we een kijkje in het Boerhaave-museum en praten we onder meer over Antoni van Leeuwenhoeks microwereld en de verkiezingen in Polen.

Tijdens de Maand van de Geschiedenis reist OVT door Nederland. Het thema van deze editie is 'Eureka!'. Deze week zenden we uit vanuit het Zeeuws Archief in Middelburg.

Met: de aanvallen in Israël, verhalen opgediept uit het slavernijregister, mummieportretten, het Natuurkundig Genootschap der Dames, de column van Nelleke Noordervliet en meer.

Tijdens de Maand van de Geschiedenis reist OVT door Nederland, en jij kunt daarbij zijn! OVT; maand van de geschiedenis; 2023; Eureka; geschiedenis; tournee; vpro maand van de geschiedenis

Tijdens de Maand van de Geschiedenis reist OVT door Nederland. Het thema van deze editie is 'Eureka!'. Deze week het startschot vanuit het Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem.

Met onder andere: De Nederlandse Cocaïnefabriek, het leven van Elisabeth Stuart, beeldenstorm in het Bijbels Museum, historische boeken, Louise O. Fresco over eureka en wetenschap en livemuziek van Pieternel.

Tijdens de Maand van de Geschiedenis reist OVT door Nederland, en jij kunt daarbij zijn! OVT; maand van de geschiedenis; 2023; Eureka; geschiedenis; tournee; vpro maand van de geschiedenis

Deze week werd bekend gemaakt dat de Jodensavanne is aangemerkt als werelderfgoed. De nederzetting aan de Surinamerivier illustreert volgens Unesco de eerste joodse pogingen tot kolonisatie van de nieuwe wereld. Wat maakte de nederzetting zo uniek? Historicus Mark Ponte is te gast.

Verder in OVT: De Amerikaans-Nederlandse geschiedenis van de ‘Tawl’, het elitekorps van de paus, de neonazigroep Hammerskins, historische boeken, Het Spoor Terug: De as van Multatuli en meer.

De mens heeft de kip geplooid naar zijn behoeften; er is weinig natuurlijks meer aan. Dirk-Jan Verdonk is historicus, actievoerder en de directeur van World Animal Protection Nederland en beschreef de ongemakkelijke geschiedenis van de problematische mens-kip relatie in zijn boek ‘De ontplofte kip’. Want wat zegt het over de mens dat we de vleeskip hebben geschapen? Kan je de moderne mens het beste begrijpen door te kijken naar de geschiedenis van de vleeskip?

Verder in OVT: waarom Nederland miljarden besteedt aan fossiele subsidies, het Mao-pakje, de Wayana en de expeditie van Henricus De Goeje, historische boeken, Het Spoor Terug: De open wonden van Chili en meer.