Gaza en de kunst van het wegkijken

Het antwoord: behoorlijk lang, zo blijkt na ruim vijftien maanden oorlog.

Af en toe leek verontwaardiging op te laaien – via rechtszaken, genocide-experts en studentenprotesten – maar regeringsleiders van de internationale gemeenschap, oftewel een select clubje westerse landen, bleef onaangedaan.

Dat verdient bijna respect, want met die stroom aan berichten uit Gaza is wegkijken een kunst.

(tekst loopt verder onder kader)

De wereld kent veel humanitaire rampen, oorlogen en etnische zuiveringen die onze aandacht nauwelijks halen. Wanneer ze dat wél doen, blijft onze boosheid vaak halfhartig.

Gaza is hier geen uitzondering op, maar ook weer niet helemaal vergelijkbaar.

In Soedan heeft de burgeroorlog inmiddels meer dan 9 miljoen mensen op de vlucht gejaagd, waarmee het de grootste crisis van interne ontheemding ter wereld is.

Kinderen, de meest kwetsbare groep, worden het hardst getroffen in hun gezondheid en onderwijs.

In Congo, waar bijna evenveel mensen ontheemd zijn, zorgt de opmars van de M23-rebellen sinds begin van dit jaar voor een nieuwe golf vluchtelingen, waarschuwen hulporganisaties.

Toch weten we opvallend weinig van deze rampen.

De Palestijnse kwestie daarentegen domineert de westerse krantenkoppen als geen ander onderwerp uit de Global South.

Vraag een Nederlandse redacteur om Khan Younis in Gaza op de kaart aan te wijzen, en die doet dat waarschijnlijk sneller dan Goma in Congo.

Wat Gaza echt onderscheidt van de ‘vergeten oorlogen’ is de dubbele standaard door onze politici.  

Waar Afrikaanse oorlogscriminelen, zoals in Congo of Soedan, zonder veel diplomatiek gedoe op sanctielijsten belanden, is dat in het geval van Israël een ander verhaal.
 
De VS beschuldigt Soedanese rebellen terecht van genocide en de EU neemt ferme maatregelen tegen de Soedanese kemphanen, inclusief tegen de president van het Afrikaanse land.

Brussel verwoordde het treffend: 'De EU zal geen getuige zijn van een nieuwe genocide en blijft zich inzetten voor internationale verantwoordingsmechanismen.'

Hoewel dit voor slachtoffers vaak too little, too late is, toont het een duidelijke westerse bereidheid om verantwoordelijkheid te nemen. Maar wanneer het om Gaza gaat, lijken diezelfde leiders kampioen wegkijken.

In Washington blijft het niet bij de andere kant op kijken. Amerikaanse politici zijn zelfs bereid maatregelen te nemen om het Internationaal Strafhof (ICC) af te straffen voor haar arrestatiebevelen tegen de Israëlische premier Benjamin Netanyahu en voormalig minister Yoav Gallant.

Het wetsvoorstel om sancties tegen het ICC mogelijk te maken kreeg ruime steun in het Huis van Afgevaardigden en zal waarschijnlijk ook door de Senaat worden goedgekeurd.

Deze Amerikaanse sancties vormen een directe bedreiging voor het ICC.

Praktisch gezien kunnen bankrekeningen worden geblokkeerd, kunnen technologische diensten zoals cloudopslag ontoegankelijk worden gemaakt, en kan de samenwerking met bedrijven met een Amerikaanse tak abrupt worden gestopt.

Het Strafhof dreigt te bezwijken onder de Amerikaanse druk, en daarmee ook het concept van internationale rechtspraak.

Ondanks de kritische houding van veel Europese landen tegenover de Amerikaanse koers, reageren zij ook niet bepaald enthousiast op de vervolging van Israëlische oorlogsmisdaden.

Gaza draait niet alleen om de aantallen slachtoffers, maar om het ongemak van wegkijken.

Het feit dat onze kranten uitvoerig hebben bericht over de massaslachting van Gazanen, terwijl dit niet leidde tot noemenswaardig handelen door onze leiders, legt de dubbele standaarden pijnlijk bloot.
 
Wanneer het fragiele staakt-het-vuren ingaat, is dat reden tot vreugde voor Palestijnen. En ook voor de Israëlische gijzelaars en hun familie. Maar het is ook een moment van pijnlijke reflectie: vijftien maanden lang heeft de wereld toegestaan dat er ongegeneerd werd weggekeken.