Reactie VPRO uitspraak RvdJ - Danny’s wereld

In Danny’s Wereld gaat de VPRO op zoek naar waar het wringt in de maatschappij. De presentator onderzoekt spanningen en problemen in de samenleving en ontmoet mensen die vaak onzichtbaar zijn, de grens opzoeken, daar overheen zijn gegaan of zich buitengesloten voelen. In de aflevering ‘Wappiebestrijders’ van Danny’s Wereld van mei 2022 dook presentator Danny Ghosen in de wereld van mensen die zich zorgen maken over ‘Wappies’: snel radicaliserende mensen die het maatschappelijk systeem wantrouwen en hun denkbeelden en complottheorieën online verspreiden. In de oorspronkelijke uitzending werden ter illustratie openbare video’s getoond door de geïnterviewden. Daarin waren personen herkenbaar in beeld te zien die volgens de geïnterviewden (de ‘Wappiebestrijders’) waren geradicaliseerd. De getoonde personen hebben zich bij de VPRO beklaagd en verzocht om onherkenbaar gemaakt te worden. Daar heeft de VPRO gevolg aan gegeven door de gezichten te blurren.

Daarnaast heeft een van de afgebeelde personen een klacht over de gang van zaken ingediend bij de Raad voor de Journalistiek (RvdJ), die zich over de kwestie heeft gebogen. De RvdJ concludeert dat: “gelet op de omstandigheden van het specifieke geval had Danny’s Wereld ervoor behoren te kiezen om direct zorg te dragen voor anonimisering van klaagster dan wel wederhoor bij haar toe te passen.” De RvdJ concludeert in dit geval dat “journalistiek onzorgvuldig gehandeld” is door niet te anonimiseren of wederhoor toe te passen.

Wat de VPRO betreft heeft de RvdJ te weinig oog voor het feit dat klaagster zich als burgerjournalist presenteert en met haar video’s doelbewust een grote groep kijkers probeert te bereiken met haar denkbeelden. Door het plaatsen van haar video’s in de ‘openbare ruimte’ (te weten op een openbaar sociaal medium), en het oproepen tot verdere verspreiding, kiest klaagster bewust voor publiciteit met als doel dat haar video’s worden opgepikt door derden. In dit geval in het televisieprogramma Danny’s Wereld, die het bewuste fragment filmt van een computerscherm en deze dus laat zien zoals het online te vinden is. Waarbij de geïnterviewde diens mening geeft op de inhoud van de video en het handelen van klaagster.

De VPRO heeft besloten zich bij de conclusie van de RvdJ neer te leggen en, ondanks de eerder genoemde bezwaren, geen herzieningsverzoek in te dienen. Evenwel miste de VPRO in de conclusie van de RvdJ blijk van een grondige en volledige belangenweging van alle relevante feiten en omstandigheden. De VPRO hecht juist zeer aan zorgvuldigheid omtrent de journalistieke keuzes en afwegingen. Nu we ons in een tijd bevinden waarin feiten voortdurend worden betwijfeld, alternatieve theorieën of wereldbeelden worden gedeeld en waarin burgers zich steeds vaker journalistiek uiten of profileren staan we voor een gezamenlijke zoektocht naar hoe de bestaande journalistiek zich hiertoe moet verhouden.

Lees hier de conclusie van de Raad voor de Journalistiek.