Wat betekent 'short gaan', hoe kun je er geld mee verdienen en wat zijn de risico's? Binnen twee minuten heb je een beeld.

Elmar Veerman

Shortsellers winnen als aandelenkoersen dalen. Dat doen ze door een bedrijf te kiezen waarvan ze denken dat het in werkelijkheid minder waard is dan er op de beurs voor gegeven wordt.

Stel bijvoorbeeld dat er in zo’n bedrijf fraude wordt gepleegd. Heb jij dat eerder in de gaten dan de rest van de wereld, dan kun je short gaan op dat bedrijf.

Hoe werkt dit? Het begint ermee dat je aandelen leent. Dat klinkt gek, maar het kan. Vaak zelfs zonder dat de eigenaar van de aandelen ervan weet, want hiervoor kun je terecht bij brokers, de tussenpersonen op de aandelenmarkt. Ja, Planet Finance zit soms raar in elkaar.

geleende aandelen verkopen

Je krijgt de aandelen in handen en spreekt met de uitlenende partij af dat je ze na een bepaalde tijd weer teruggeeft.

(Meestal betaal je ook rente, dus misschien moet je het eerder huren dan lenen noemen. Maar goed, we noemen een hypotheek ook een lening. ‘Geld huren’ bestaat niet, en aandelen lijken kennelijk meer op geld dan op tastbare bezittingen.)

Enfin, die geleende aandelen verkoop je direct op de beurs. Pas op het moment dat je ze moet teruggeven, koop je ze weer op diezelfde beurs, tegen de waarde die ze dan hebben.

Intussen is, als jouw inschatting juist was, de koers van deze aandelen gedaald. Misschien kun je de koers wel een zetje omlaag geven door de fraude te onthullen. Goede connecties met de media helpen dan. Het verschil tussen jouw verkoop- en aankoopprijs kun je in je zak steken.

short selling is riskant

Short selling werkt soms als een soort self-fulfilling prophesy; het feit dat anderen denken dat een aandeel overgewaardeerd is, kan beleggers zenuwachtig maken, waardoor de koers van dat aandeel daalt.

Maar het is riskant, want koersen kunnen natuurlijk ook stijgen, terwijl jij als shortseller op een daling rekende. De verliezen die je zo kunt lijden zijn in principe onbeperkt, omdat de koers oneindig hoog kan oplopen.

short squeeze

Een mooi voorbeeld daarvan is de Gamestop-zaak. Grote beleggers rekenden erop dat de keten van videogamewinkels in coronajaar 2021 extra snel zou wegkwijnen en waren massaal short gegaan op deze aandelen.

De aandelen Gamestop waren zelfs zo populair bij shortsellers, dat sommige aandelen meerdere malen geleend en weer verkocht waren. 140 procent van de beschikbare aandelen moest worden teruggekocht.

Dat werd besproken in r/wallstreetbets, een groep op Reddit die draait om financiële transacties. Een grote groep kleine beleggers zag een buitenkans, kocht de aandelen en besloot ze vast te houden.

De shortsellers kwamen nu in problemen, want zij moesten aandelen teruggeven die schaars waren. En wat gebeurt er als iets schaars is? Juist, dan loopt de prijs op.

De short sellers konden geen kant op; zij moesten de aandelen in handen zien te krijgen, ondanks de hoge prijs, die daardoor verder en verder steeg. Dit fenomeen heet een short squeeze.

miljarden verlies

In twee weken liep de koers met 1500 procent op. Een aantal grote investeringsfondsen verloor samen miljarden euro’s.

Waar zijn die miljarden beland? Voor een deel bij kleine beleggers uit de Reddit-groep, maar voor een veel groter deel bij andere grote investeringsfondsen, die handig inspeelden op de short squeeze. Er zijn trouwens ook kleine investeerders het schip ingegaan omdat ze op het verkeerde moment een graantje wilden meepikken.

© Mees Nabbe / vpro