VPRO Tegenlicht

Frau Merkel

Wie is Angela Merkel en is zij werkelijk de hoop van heel Europa?

‘Als ik een Duitser was, zou ik op Merkel stemmen’. Dat zijn de woorden van voormalig president Obama bij zijn laatste bezoek aan Europa. Achter de schermen doet hij een dringend beroep op Angela Merkel om zich nogmaals verkiesbaar te stellen. In feite wordt de Duitse bondskanselier daarmee de laatste verdediger van het ‘Vrije Westen’. Wie is zij en is zij werkelijk de hoop van heel Europa?

reacties op aflevering

Merkel is het langstzittende staatshoofd van Europa en op haar schouders rust de loodzware taak om autoritaire staatshoofden als Poetin, Erdogan en Trump het hoofd te bieden. De chemicus uit het voormalig Oost-Duitsland werd van onopvallend ‘meisje van bondskanselier Kohl’ de machtigste vrouw van de wereld: zij is de bewaker van de naoorlogse democratische Europese orde en weet door haar eigen DDR-achtergrond heel goed dat systemen van de ene op de andere dag ten onder kunnen gaan.

bijlagen

wir schaffen das

Jarenlang koerst Merkel door rustig en voorspoedig vaarwater en onder haar bewind wordt Duitsland economisch het machtigste land van Europa. Ze verlangt geen grote offers van haar burgers, verkondigt geen uitgesproken standpunten en hanteert de kracht van de onopvallendheid, geoefend in het zwijgen tijdens de DDR-dictatuur. Maar in de zomer van 2015 ziet Merkel zich geconfronteerd met grote aantallen vluchtelingen aan de poorten van Europa en zonder veel rugdekking gaat ze over tot handelen onder het motto: Wir schaffen das! Aanvankelijk worden de vluchtelingen in Duitsland welkom geheten maar in veel andere Europese landen krijgt ze weinig bijval en na een paar incidenten slaat de Willkommenskultur om. Het rechtspopulisme dat in Duitsland tot dan niet veel voet aan de grond had gekregen groeit en de polarisatie neemt toe. Toch blijft Merkel bij haar standpunt.

verkiezingen

Merkel staat voor vertrouwen en zekerheid. Juist nu alle politieke verhoudingen in Europa op losse schroeven staan en populistisch rechts in dit verkiezingsjaar grote winst lijkt te boeken, kiezen de Duitsers hoogstwaarschijnlijk toch voor Merkel. Wat kan een herkozen bondskanselier voor de toekomst van Europa betekenen? Volgens haar biograaf Bollmann ‘is haar grootste vijand Merkel zelf, als ze er echt in gaat geloven dat ze onmisbaar is.’

Met: Julia Schramm (politica, Merkelblogger en auteur Fifty Shades of Merkel), Evelyn Roll (biograaf Angela Merkel), Ralf Bollmann (biograaf Angela Merkel), Maximilian Krah (AfD-lid en regelmatige gast op Russia Today Deutschland), Frau Benn (voormalige lerares Russisch van Angela Merkel) en Constantin Cassambalis (eigenaar van Merkels favoriete Griekse restaurant).

Regie: Britta Hosman
Research: Henneke Hagen
Productie: Jeroen Beumer

meer zoals 'Frau Merkel'