Terror at the Games: Munich '72

Een documentaire die terroristen hun kant van het verhaal laat vertellen, dat ligt ook vijftig jaar na een aanslag nog gevoelig. Waarom zendt de VPRO een film uit waarin dit gebeurt, en waarom worden sommige details geheim gehouden?

De VPRO heeft een sterke traditie als omroep die documentaires met impact uitzendt. Films en series die ingrijpende gebeurtenissen minutieus reconstrueren en duiden. Denk aan recente titels als Four hours at the Capitol, Afghanistan the wounded land en Once upon a time in Iraq.

Wat deze programma’s zo bijzonder maakt is dat ze mensen aan het woord laten die er daadwerkelijk bij waren. Direct betrokkenen.

Het doel van documentaireseries als deze is een stukje dichter bij de waarheid te komen. En daarvoor is het belangrijk vanuit verschillende perspectieven te kijken.

In het geval van Terror at the Games spreken de makers met mensen die werkelijk álle kanten van het verhaal hebben meegemaakt. Familieleden van de slachtoffers. Atleten die getuige waren. De Duitse politiemensen die de gijzeling moesten oplossen. De Israëlische commando’s die met groeiende frustratie klaarstonden om dat van ze over te nemen. En, voor het eerst, de twee nog levende daders van de gijzeling.

Dat maakt deze serie bijzonder, gelaagd en gedegen. Hij geeft de kijker een genuanceerd beeld van wat zich in München heeft afgespeeld. Zodat die zijn eigen oordeel kan vormen.

Het in contact komen met de twee gijzelnemers had de nodige voeten in de aarde. 

Lucio Mollica en Bence Mate hebben met hulp van journalisten, diplomaten en informanten in de Arabische wereld gezocht naar die ene gijzelnemer waarvan men wist was dat hij nog in leven was. Bij deze zoektocht zijn ze ook op een tweede dader gestuit. Tot dan toe wist men niet of hij nog leefde en waar hij zou verblijven. Er werd verondersteld dat hij overleden was.

De twee nog levende gijzelnemers zijn via twee losstaande, onafhankelijke onderzoeken benaderd. Geen gemakkelijke opgave, aangezien beide daders na vijftig jaar nog steeds zware veiligheidsmaatregelen in acht nemen.

Ze beseffen heel goed dat bijna alle Palestijnse betrokkenen van de gijzeling in verschillende landen door de Mossad (de Israëlische geheime dienst) zijn doodgeschoten.

Hun belangrijkste voorwaarde om aan de film mee te werken was dan ook het geheimhouden van de locatie en het tijdstip van de opnamen. Daarnaast heeft ‘Samer’ bedongen dat hij in de documentaire niet bij zijn echte naam wordt genoemd, maar bij zijn vroegere schuilnaam, en dat hij niet herkenbaar in beeld komt.

Mohammed Safady is ermee akkoord gegaan dat de filmmakers zijn echte naam gebruiken en hem herkenbaar laten zien. 

Geen van de geïnterviewden heeft geld gevraagd voor hun medewerking aan de documentaire, tenminste: los van de gebruikelijke onkostenvergoedingen. In het geval van Mohammed Safady kwam daar nog een vergoeding voor een periode van exclusiviteit bij. En daar zit nog wel een verhaal aan vast. Dit zegt de producent van de serie erover:

Tijdens de productie van de documentaireserie kwam de producent er achter dat bij andere, concurrerende documentaires in de maak over dezelfde thematiek, exclusiviteitsovereenkomsten waren afgesloten met belangrijke bronnen. Hierdoor werd de producent de toegang tot deze bronnen ontzegd. 

Om de unieke informatie binnen deze productie veilig te stellen, werd een exclusiviteitsovereenkomst gesloten met Safady, in ieder geval tot de première bij de ARD (26 augustus jl.). Deze overeenkomst werd achteraf gesloten, geruime tijd nadat het interview had plaatsgevonden. Het opnamemateriaal zal later ook beschikbaar worden gesteld voor andere documentairemakers. Voor deze exclusiviteit is een bescheiden vergoeding afgesproken. De Duitse wetgeving schrijft namelijk voor dat bij zo’n overeenkomst een financiële vergoeding noodzakelijk is.