Is er ook Surinaamse klassieke muziek?

In onze sessie, opgenomen in het Haagse cultuurpaleis Amare, zingt Arturo samen met het bruisende Ensemble Klang. Deze groep staat al vele jaren garant voor spannende programma’s en ook in onze voorlaatste sessie van dit seizoen is dat niet anders. Want, wanneer staat er werk van de Surinaamse componist Majoie Hajary op de lessenaar of van de New Yorker Julius Eastman? De New Yorkse componist, musicus, zanger en performer die in 1990, berooid en vergeten stierf. Eastman was een van de boegbeelden van de downtown muziekscene in New York en zijn grensverleggende en vaak provocerende composities luidden het postminimalisme in.

Het was genieten geblazen die ochtend in het Haagse Amare. Voor de repetitie en na het optreden konden we uit de verhalen van Arturo opmaken dat we te maken hadden met een toegewijd musicus. Iemand die verder durft te kijken en te denken dan normaal. We kregen een boek in handen gedrukt over het leven van Majoie Hajary. Dat moesten we maar eens lezen. Hajary’s composities zijn trouwens een boeiende mix van Surinaamse muziekstijlen, van westerse, oosterse en Afrikaanse klanken, van klassiek, jazz en funk.

Pas op het conservatorium in Den Haag raakte Arturo geïnteresseerd in dit muzikaal erfgoed: “ik leerde componisten uit allerlei landen kennen en vroeg me op een gegeven moment af: is er ook Surinaamse klassieke muziek? Ik wist daar niets over en ben op zoek gegaan.”

Dat er Surinaamse klassieke muziek bestaat, weet hij nu, maar het is de kunst die te vinden. De partituren liggen immers vaak bij mensen thuis op zolder. De een heeft een stapeltje van die componist, de ander van een andere componist. Via via is Arturo al heel wat bladmuziek op het spoor gekomen, van vocale stukken tot orkestwerken.

En dan nog iets. Ooit telde Suriname drie klassieke orkes­ten, maar het vertrek van een groot deel van de bevolking, nadat het land onafhankelijk werd van Nederland, deed de muzikale infrastructuur teniet. Arturo: “Het is ook mijn missie om vaker klassieke muziek terug te brengen naar Suriname.”

Arturo en Ensemble Klang lieten ook nog ‘Joy Boy’ van de Afro-Amerikaanse componist Julius Eastman horen. Dit stuk ademt het New York van de jaren ’70. Zijn muziek bulkt van tederheid, drift en urgentie. Eastman was een van de boegbeelden van de downtown muziekscene in New York en luidden zijn grensverleggende en vaak provocerende composities het postminimalisme in.

Hij schreef minimal music en experimenteerde met popklanken om zijn 'organische muziek' te maken. Als activist en politiek idealist provoceerde hij met titels als: ’Evil Nigger' en 'Gay Guerilla’. In 1990 stierf hij in armoede en raakte in de vergetelheid. De laatste jaren lijkt hij weer gewaardeerd te worden voor wie hij wilde zijn: ‘black to the fullest, a musician to the fullest, a homosexual to the fullest.’