Paço do Frevo

Charlie Crooijmans ,

Cultureel centrum voor ‘kokende’ muziek en dans

Vassourinhas! Eerst ben ik blij dat ik het carnavalsliedje meteen herken. Maar na één dag carnaval in Recife begint dit frevo-deuntje me behoorlijk te irriteren. Zeker als het slordig wordt uitgevoerd door de plaatselijke fanfare. Frevo hoor je overal op de straten tijdens carnaval in Pernambuco, in het noordoosten van Brazilië. Het is supersnel, met schelle blazers en opwindend tromgeroffel. Frevo is een verbastering van ferver, wat koken betekent. De dans die er bij hoort met miniparapluutjes is evenzo zinderend. Je zou op het eerste gezicht niet vermoeden dat de wortels onder meer in de capoeira (een Afro-Braziliaanse strijddans) liggen.

SpokFrevo met zijn Orquestra, die al met veel succes in Nederland heeft opgetreden, heeft een radicale draai aan de frevo gegeven. Allereerst zijn de muzikanten in pak gestoken en gaan zitten, er zijn geen dansers - het gaat dus puur om de muziek -, en er wordt tijdens de solo’s geïmproviseerd. Kijk, als hij met zijn orkest Vassourinhas speelt klinkt dat natuurlijk weergaloos!

Wie meer wil weten over de geschiedenis, het repertoire en de toekomst van de frevo, zou eens naar Paço do Frevo moeten gaan in de oude wijk van Recife. Dit cultureel centrum is vorig jaar geopend, dus nog spiksplinternieuw. Het is prachtig en speels ingericht. Paço do Frevo heeft een vaste collectie van vaandels en foto’s, een ruimte voor tijdelijke tentoonstellingen, twee videozaaltjes waarin je meer te weten kan komen over historie van de dans en de muziek, en een ruimte boven en beneden waar eventueel kan worden opgetreden. Dit alles is toegankelijk voor de museumbezoeker. Het gedeelte waar je als bezoeker niet kan komen is misschien nóg interessanter. Er zijn ruimtes voor de musici om te oefenen, een studio waar een webradio zal worden opgezet, een archief, klaslokalen voor excellente leerlingen en een plek voor de toekomstige big band.

André Freitas, musicus en Coördinator Muziek van het centrum heeft me alles laten zien en uitgelegd waar dit allemaal toe dient. Frevo is namelijk niet alleen platte carnavalsmuziek maar een rijk muziekgenre dat een plek moet krijgen in het rijtje samba, bossa nova, forró en MPB. Het centrum is ter behoud en ontwikkeling van een muzieksoort waar je alle kanten mee op kunt. Er zijn al twee uitwisselingsprojecten georganiseerd. Zo is er een groep fadistas uit Coimbra, Portugal en een band uit New Orleans langs geweest om met een frevogroep te spelen.

Hier een filmpje van fado uit Coimbra, een tegenpool van frevo...

Paço do Frevo is dus de moeite waard om in de gaten te houden. Niet alleen is het centrum under construction, ze gaan dit jaar ook alle rechtenvrije composities on line zetten en gratis beschikbaar maken. Stel je voor dat de conservatoria in Nederland hier iets mee kunnen doen: polderfrevo is dan gauw geboren.

In de Paço do Frevo heb ik een optreden gezien van de jonge talentvolle arrangeur, multi-instrumentalist en componist Henrique Albino, die met zijn 23 jaartjes al een prijs voor arrangementen in zijn zak heeft. Komend weekend laten we in Vrije Geluiden op Radio 6 muziek van hem horen.